Het voorgevoel : roman
Emmanuel Bove
Emmanuel Bove (Auteur), Mirjam de Veth (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij De Arbeiderspers, © 2019 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : BOVE |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij De Arbeiderspers, © 2019 |
VOLWASSENEN : ROMANS : BOVE |
Marijke Arijs
us/ug/23 a
Het korte leven van Emmanuel Bove stond in het teken van geldgebrek, maar over erkenning had de Franse auteur niet te klagen. Emmanuel Bobovnikoff, die in 1898 geboren werd als zoon van een Joods-Russische immigrant uit Kiev en een Luxemburgs dienstmeisje, wist op zijn veertiende al dat hij schrijver wilde worden, werd op zijn zesentwintigste ontdekt door Colette en debuteerde in 1924 met Mes amis, dat door uitgeefster Angèle Manteau in het Nederlands werd vertaald. Ruim twintig jaar en een dertigtal publicaties later kwam hij op 47-jarige leeftijd aan zijn eind. Bij leven en welzijn mocht hij Rainer Maria Rilke, Samuel Beckett, André Gide en Max Jacob onder zijn bewonderaars rekenen, maar na de oorlog belandde zijn werk in het vagevuur, waaruit het pas eind jaren 70 weer tevoorschijn werd gehaald.
De koffer met zijn papieren nalatenschap kwam boven water in 1979, na de dood van zijn weduwe. Het ding bevatte een schat aan dagboeknotities, foto's, brieven en drie onuitgegeven manuscripten. Een daarvan was Vrouwelijk karakter, dat twintig jaar geleden postuum werd uitgegeven en nu door Mirjam de Veth in het Nederlands is vertaald. Het is een raadsel waarom dit dostojevskiaanse verhaal over misdaad en straf destijds door uitgeverij Fayard werd geweigerd. De roman vertoont weliswaar een paar mankementen en inconsequenties, en er ontbreekt een pagina aan het manuscript, maar veel boveaanser kan een boek niet zijn.
In de openingsscène wordt ingezoomd op de eerste etage van een Parijs appartement op de hoek van de boulevard Magenta en de rue Albouy. Het is 14 januari 1922 en het weer is guur, maar binnen ademt alles ouderwetse gezelligheid. De kachel snort en de familie Bénac zit knus bijeen. Maar schijn bedriegt, want tussen meneer Bénac, mevrouw Bénac, haar broer en haar schoonzus wil het niet boteren. Problematische familierelaties zijn nu eenmaal een van de handelsmerken van Bove. Het gezelschap wacht op dokter Salmand, de oude en steenrijke verloofde van de dochter des huizes, en alles gaat goed tot een ongenode gast de rust verstoort: Colette Salmand, die vier jaar geleden met de noorderzon is verdwenen en met haar geliefde in Genève woont, zit in geldnood en komt haar vader om een financiële injectie vragen.
Zielig
In een ellenlange flashback wordt uitgelegd hoe het zo ver is kunnen komen. De achttienjarige Jacques Leshardouin is aan het front gewond geraakt en heeft een granaatscherf in zijn hoofd gekregen. Wanneer zijn broer sneuvelt, vat hij het plan op om hem te wreken en weer in dienst te gaan. De dokter weigert hem een medisch attest te geven voor de keuringsarts, waarop Jacques de brave man neerschiet, naar Zwitserland vlucht en zijn vriendin vraagt hem achterna te komen, zonder haar het gebeurde op te biechten. Het stel kampt onophoudelijk met geldzorgen die Colette moederziel alleen het hoofd moet bieden, want met haar minnaar gaat het van kwaad tot erger. Het onberekenbare jongmens tobt met zijn lichamelijke en geestelijke gezondheid en laat zich dankbaar door haar onderhouden. Je voelt op je sokken aan dat deze relatie tot mislukken gedoemd is, maar het meisje doet er eeuwen over om tot dat inzicht te komen. Haar liefde slaat uiteindelijk om in medelijden, onverschilligheid en regelrechte minachting voor die 'zielige zieke man die door een hoofdwond halfgek was geworden.' Ten slotte dringt tot haar door wat de lezer al vanaf het begin in de gaten had: dat die slappeling geen knip voor de neus waard is.
De personages van Emmanuel Bove zijn gekwelde, door neerslachtigheid verteerde figuren en Colette, een van zijn schaarse vrouwelijke protagonisten, vormt geen uitzondering op die regel. Anders dan haar mannelijke tegenspelers heeft de heldin een ijzersterk karakter en dat is nodig, want ze krijgt heel wat voor de kiezen en raakt gaandeweg haar laatste beetje illusie kwijt: 'Eén waarheid speelde steeds opnieuw door haar hoofd: het leven is een voortdurende strijd. De mens kan nergens van op aan.'
Vrouwelijk karakter is de kroniek van een aangekondigde mislukking. De auteur, een van de grootste pessimisten van het interbellum, stortte zijn personages keer op keer in het ongeluk en had een open oog voor de kleine kantjes van zijn medemensen. Het egoïsme en de lafheid van al die kleine luiden worden zorgvuldig blootgelegd, hun manieën en muizenissen worden haarfijn ontrafeld, hun zielenroerselen en gedachtekronkels messcherp gefileerd. Bove werd niet voor niets een 'Proust voor armelui' genoemd. Dit melancholische verhaal van alledaagse wanhoop zit iets minder strak in elkaar dan we van de schrijver gewend zijn, maar is niettemin zeer de moeite waard.
Vertaald door Mirjam de Veth, De Arbeiderspers, 168 blz., 18,99 €. Oorspronkelijke titel: 'Un caractère de femme'.
Drs. M. Bartelink-van Geene
De roman speelt in 1922. Een jonge vrouw heeft haar familie verlaten en volgt jarenlang haar grote liefde, een getormenteerde jongeman die in de Eerste Wereldoorlog hersenletsel heeft opgelopen en nadien een moord heeft gepleegd. Zij blijft in een toekomst samen geloven, ook als hij zijn straf uitzit en contact mijdt. Uiteindelijk beseft ze dat de liefde maar van een kant komt. Deze korte roman van de Franse auteur Emmanuel Bove (1898-1945), geschreven rond 1936, is postuum gepubliceerd. Het manuscript is ongewijzigd en bevat wat ongerijmdheden en abrupte wendingen maar de karaktertekening van de jonge vrouw en de beschrijving van het milieu waarin zij verkeert, zijn boeiend.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.