Dit boek zoomt in op hoe eigentijdse jongeren leren en op de uitdagingen die dit met zich brengt voor het onderwijs. Jongeren groeien op in een multimediale leefwereld die hen uitdaagt tot vinnig, snel en alert (re)ageren. Ieder ogenblik valt er van alles te beleven: hun zintuigen worden onafgebroken geprikkeld, altijd weer is er de sensatie 'next levels' te moeten halen En dus wordt het er niet eenvoudiger op om als leraar of docent deze jongeren tot rust te brengen, ze op verhaal te laten komen, plaats te ruimen voor traag, zorgvuldig en beklijvend leren. In dit boek gaan de auteurs op zoek naar antwoorden. Het boek bestaat uit drie hoofdstukken: - Inzetten op talent tot (exp)l(or)eren - Op verhaal komen in tegendraadse spiegelwerelden - De klas als 'locus' tot netwerkleren Ieder hoofdstuk wordt afgesloten met een aantal plug-ins of werkfiches die toelaten één en ander concreet te vertalen naar de eigen praktijk.
Beginnende leerkrachten, maar ook leerkrachten die al een aantal jaren meedraaien worstelen vaak met dezelfde vraagstukken. 'Talent voor de klas' biedt antwoorden op deze vragen. De theorie, tips, adviezen en prikkelende vragen in dit boek zullen je inspireren de leerkracht te worden die je zelf altijd had willen hebben. Vind de antwoorden op vragen als: Waar moet ik aan denken als ik met een nieuwe klas start? Hoe organiseer ik mijn klas? Hoe creëer ik een gezellige en veilige sfeer in de klas? Welke regels hanteer ik en welke routines gebruik ik? Hoe plan ik lessen en houd ik grip op mijn tijd? Hoe geef ik effectief instructie en houd ik mijn leerlingen betrokken? Wat is een goede leerkracht en hoe kan ik mij in die zin verder ontwikkelen? De verschillende onderwerpen worden aan de hand van praktijkvoorbeelden en met veel humor besproken.
Hoe ga je om met de klas als groep? Deze vraag speel een rol en klassieke lessituaties maar ook in situaties waarin leerlingen zelfstandig of in groepen werken. De auteurs geven de lezers inzicht in communicatieve processen die zich in een klas en daaromheen afspelen. Omdat leraren en leerlingen op oneindig veel manieren op situaties reageren, biedt het boek geen standaardrecepten. Het biedt mogelijkheden om klassensituaties te analyseren, groepswetmatigheden te ontdekken en daar op een effectieve wijze op te reageren. Verwerkingssuggesties bieden de mogelijkheden om het boek te gebruiken in de schoolpraktijk van alle dag. Ook bij scholing van leraren en andere opleiders zal dit boek zijn nut bewijzen.
Dit is een publicatie van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming, die enkel via een website ter beschikking wordt gesteld. De publicatie wil schoolteams, en in het bijzonder de schoolleiding, ondersteunen bij de uitbouw en het versterken van het schoolbeleid. Dit met het oog op het aanpakken en voorkomen van pesterijen en andere vormen van antisociaal gedrag binnen de school en haar directe omgeving. Er worden hefbomen en bouwstenen aangereikt waarmee de school aan de slag kan gaan om zo stapsgewijs te komen tot een integrale benadering van pesten en geweld op school, de zogenaamde whole school approach. Er wordt zowel aandacht besteed aan het werken in de diepte (mensen en structuren veranderen, versterken, inhoudelijk ondersteunen) als aan het werken in de breedte (aandacht voor alle actoren, participatiekansen en gedeelde verantwoordelijkheid). Door alle elementen te combineren vergroot de kans om te komen tot duurzame oplossingen. Op de website van het Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming kunt u de publicatie terugvinden in pdf-formaat. U kunt ze volledig downloaden of enkel die stukken die u interesseren. De publicatie is opgevat als een verzamelwerk, een totaalaanpak, waarin u kan gaan selecteren wat u interesseert en waar uw school het meest nood aan heeft.
In De school is van ons! worden handreikingen geboden om af te spreken hoe je met elkaar omgaat in de klas en hoe je kan werken aan sociale vaardigheden van leerlingen van 11 tot 16 jaar. Het werkboek is gedurende zes jaar uitgeprobeerd op meerdere scholen voor het vak sociale vaardigheden. De oefeningen en opdrachten in De school is van ons! gaan bijvoorbeeld over: hoe stel je samen met de leerlingen de (sociale) regels vast? Hoe leer je ze om te gaan met meningsverschillen? En hoe help je jongeren te laten zien wie ze zijn? Hoe stuur je zo'n groep, hoe zorg je ervoor dat iedereen aan bod komt in een discussie? Hoe leer je de leerlingen het verschil tussen een meningsverschil en een ruzie? Wat is eigenlijk het verschil tussen een feit en een mening?
'Maak van je school een Goedgevoel school!?' is een reflectieboek voor wie wil stilstaan bij het Goedgevoel op de basisschool. Voorbeelden, vragenlijsten en concrete doe-ideeën helpen je om samen met kinderen en collega's in de spiegel te kijken en het Goedgevoel te versterken. De vragenlijsten zijn ook downloadbaar via de website van School zonder pesten.
Goed van Start is een praktische leidraad om samen met leerlingen in het begin van het schooljaar de toon te zetten voor een positief leerklimaat. Door de leerlingen actief te betrekken bij het opstellen en handhaven van regels voor de klasgroep, krijgen zij het gevoel dat hun mening ertoe doet. Dit leidt tot meer betrokkenheid en het nemen van verantwoordelijkheid voor datgene wat samen is afgesproken. Het boek bevat vijf uitgewerkte coöperatieve klassenvergaderingen waarmee u direct van start kunt gaan. Op de bijbehorende cd-rom staan werkbladen en instructiebladen voor het digibord. De klassenvergaderingen in Goed van Start zijn ontwikkeld voor het derde tot en met het zesde leerjaar, maar mits aanpassing kunnen ze ook gebruikt worden in de derde kleuterklas en eerste graad van het lager onderwijs
Dankzij recente technologische doorbraken in de neurowetenschap is het eindelijk mogelijk geworden om een kijkje te nemen in het hoofd van onze pubers. Wetenschappers hebben ontdekt dat het brein niet in de kinderjaren wordt voltooid, maar dat de hersenen in de puberteit aan grote veranderingen en turbulentie onderhevig zijn. Dit boek gaat dieper in op de neurale veranderingen waarmee leerlingen van het voortgezet onderwijs geconfronteerd worden en geeft concrete oplossingen en praktische tips om hun aandacht bij de les te houden, brutaal en storend gedrag te hanteren en hun cognitieve punten en beperkingen aan te pakken.
Schoolwide Positive Behavoir Support (SPBS) is een gezamenlijke schoolbrede aanpak om op school een positief en veilig klimaat te scheppen waarin alle leerlingen zich prettig voelen en zich optimaal kunnen ontplooien. Hoewel het aantal leerlingen met gedragsproblemen door deze aanpak vermindert, zijn er altijd leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Dit boek biedt 'lichte' interventies die leerlingen nodig hebben om om zich gedragsvaardigheden eigen te maken en goed tot leren te komen. Het boek beschrijft dit doelgerichte systeem van positieve gedragsondersteuning en hoe het op school kan worden geïmplementeerd.
Leerkrachten hebben dagelijks te maken met groepsprocessen. Bouwen aan je groep geeft antwoord op vragen als: Hoe ga ik om met een groep? Hoe bouw ik aan positieve, goed functionerende groepen? Wat is mijn rol als leerkracht? Hoe ga ik om met vrijere situaties zoals bij bewegingsonderwijs en op de speelplaats? Wat doe ik met een slecht functionerende groep? Bouwen aan je groep is gebaseerd op de onderwijspraktijk en bevat dan ook veel praktijkvoorbeelden en foto's. Het boek is bedoeld voor (toekomstige) leerkrachten in het lager en secundair onderwijs, interne begeleiders, gedragsspecialisten, onderwijsmanagers en beleidsmensen.
Handboek met handvatten voor de onderwijspraktijk, met name bestemd voor leerkrachten, intern begeleiders en directeuren in het basisonderwijs. Met behulp van de RESPECT-methodiek wil de auteur, die een veelzijdige onderwijspraktijkachtergrond heeft, groepsvormingsprocessen in de klas bevorderen en optimaliseren. RESPECT staat voor Regels, routines en rituelen, Erbij horen, Samenwerken, Persoonlijk meesterschap, Energie, Contact en communicatie, Trainen en vaardigheden. Met behulp van deze aanpak kunnen onderwijsgevenden regie voeren en leiding geven in hun klassenmanagement om een sociaal, veilig en krachtig klimaat in de klas en in de school te realiseren. Dat is hard nodig in de onderwijspraktijk, waar al diverse al dan niet effectieve programma's bestaan, zoals 'Taakspel'. Dit praktische boek met een basis in de theorie biedt een integrale benadering, waarbij persoonlijk meesterschap de spil is waar RESPECT om draait. Met zwart-witillustraties, literatuuroverzicht en bijlage. (Bron: Drs. A. Schipper MA, NBD Biblion)
Dit handboek bevat concrete handvatten om contact maken in de klas te bevorderen. Aan de hand van de zes eigenschappen van 'de meester van contact', de clown, wordt in Deel I beschreven hoe zowel de leerkracht als de leerlingen meesters in contact maken kunnen worden. In Deel II staan praktische oefeningen en tips die gemakkelijk kunnen toegepast worden in de les. Het zijn diverse oefeningen voor zowel binnen als buiten de klas, groepsgericht en individueel. De oefeningen dragen bij aan het pedagogische en didactische klimaat en bevorderen het zelfvertrouwen van kinderen van kleuter- en lager onderwijs.
Deze kaarten zijn een tool om in te zetten bij coöperatief leren. Werken in groepjes is een organisatievorm die veel wordt gebruikt. Deze samenstellingskaartjes helpen je om snel en efficiënt groepjes te maken. Met de 36 unieke kaartjes kan je snel en efficiënt personen verdelen in groepjes. Deze kaartjes deel je aan het begin van een activiteit of les uit aan de leerlingen of deelnemers. Op verschillende manieren (op vorm, kleur, dier, getal, letter) verdeel je de groep in kleinere groepjes. Op deze manier kun je willekeurig tweetallen of groepjes van drie tot zes personen samenstellen.
Ons samenleven staat onder spanning. Discussies over politiek en samenleving raken snel verhit, tegenstellingen worden scherper gesteld. Dat laat zich ook voelen in de klas en op school. Leraren en directies worden voor fikse uitdagingen geplaatst. Hoe moet je reageren op heftige of haatdragende uitspraken? Hoe geef je les over gevoelige thema’s in het leerplan? Hoe ontmijn je polarisatie? Hoe voer je gesprekken over controversiële onderwerpen zonder dat de klas opvliegt? Dit boek zoekt antwoorden op deze vragen. Pedagogisch begeleiders, gemotiveerde leraren, directies, lerarenopleiders en educatief medewerkers van vormingsorganisaties vinden in het boek richtingwijzers en tips over het aangaan van moeilijke gesprekken en het bewerkstelligen van een open en democratisch gespreksklimaat. Omgaan met conflict en polarisatie in de klas is een vrucht van het onderzoekswerk van het Vlaams Vredesinstituut, een onafhankelijke instelling voor vredesstudies bij het Vlaams Parlement. De opdracht van het Vredesinstituut is het publieke debat informeren en praktijkdeskundigen ondersteunen op basis van wetenschappelijke inzichten.
Door recent breinonderzoek weten we steeds beter hoe onze hersenen functioneren: op welke prikkels reageren ze en waarom? Als je deze kennis toepast in je klas, kun je onderwijs geven op een manier die aansluit bij de natuurlijke behoeften van het brein. Daardoor leren je leerlingen sneller en onthouden ze de lesstof beter. Dit boekje is de beknopte uitgave van het boek Breinvriendelijk onderwijs van dr. Spencer Kagan en gaat kort in op de zes principes van breinvriendelijk onderwijs: voeding, veiligheid, sociaal, emoties, aandacht en prikkels. Bij elk principe is een manier uitgewerkt om aan die behoefte tegemoet te komen. Ook vind je bij elk principe een coöperatieve Kagan-structuur: een werkvorm waarmee het heel gemakkelijk is om breinvriendelijk onderwijs te geven. De uitgebreide versie is ook uitleenbaar in het Educatief Centrum.
STerK, de titel van deze publicatie, vat de kerngedachte ervan samen: het stimuleren van een nauwe interactie tussen de drie belangrijkste interne 'schoolgroepen' - School, Team, Klas - ter bevordering van het leef- en leerklimaat en ter verankering van het welbevinden van elk schoollid. Het eerste deel beschrijft het algemeen, theoretisch kader. Als kader hanteert men Drie Pijlers (het groepsklimaat in de klas, het actief leren van leerlingen, de begeleidershouding van de leerkrachten) en de Preventiepiramide van prof. Deklerck. De theorie wordt aangevuld met voordelen, praktijkvoorbeelden en open reflectievragen, die uitnodigen om de vertaalslag te maken naar de praktijk in de eigen school. Het tweede deel zoomt in op het leerkrachtenteam dat nauw samenwerkt om kinderen en jongeren te helpen opvoeden tot sociaal vaardige, evenwichtige en veerkrachtige volwassenen. Een stappenplan ondersteunt bij het uitwerken van een concrete en correcte aanpak. Deel drie is heel actiegericht binnen de klas. Het stappenplan en de werkvormen uit deel twee zijn meteen inzetbaar.
'Een pluim voor mij' is een instrument om de leerlingen van je klas op een ongedwongen en vooral positieve manier het leren geven en ontvangen van complimenten aan te leren. Dit gebeurt onder de vorm van positieve feedback. Dit vriendenboekje bouwt mee aan een positieve klassfeer. Het laat elke leerling op een positieve, opbouwende manier stilstaan bij de talenten van hun vriend(in) aan de hand van leuke denkvragen en een tekenopdracht. Op deze manier worden er pestproblemen voorkomen. Daarnaast wordt het zelfbeeld van de leerlingen versterkt en worden leerlingen gestimuleerd in het geloven van en bouwen aan eigen talenten. Geschikt voor kinderen van 6 tot 12 jaar.
Iedere (nieuwe) groep doorloopt de welbekende fases van groepsvorming. In de meeste gevallen ontstaan sympathieke, effectieve en veilige groepen, waarin leerlingen zich fijn voelen, samenwerken, fouten durven te maken en initiatief tonen. Er zijn echter ook groepen waarin er reden en ruimte is voor negatief leiderschap. In deze groepen is sprake van macht, intimidatie en uitsluiting, ruzie, roddelen en pesten. Potentiële positieve leiders krijgen geen voet meer aan de grond. Buitenbeentjes krijgen het zwaar. De leerkracht doet verwoede pogingen de veiligheid voor iedereen te waarborgen. Vanuit de gedachte dat mensen sociale wezens zijn, met het verlangen bij een groep te horen, ontwikkelde Barry Redeker De Ringaanpak: een groepsdynamische benadering voor een veilige klas, opgebouwd uit 8 concrete stappen. De Ringaanpak gaat uit van een systemisch geheel. Wie neemt welke plek in ten opzichte van de onveiligheid? Welk gedrag zien we? Wat zijn valkuilen bij deze positie? Wat zijn kwaliteiten? Waar kun je positief mee aan de slag gaan? Er wordt een sterk beroep gedaan op groepsverantwoordelijkheid, zelfsturing en het aanspreken op elkaars gedrag en individuele leerlingen worden zich bewust van hun eigen gedrag en leren zelf de regie te nemen. De Ringaanpak heeft direct effect voor de groep en de leerkracht! Geschikt voor lagere school en eerste middelbaar (6-13 jaar)
Leerlingen in een positief klimaat succesvol laten leren en werken, vraagt om goed klasmanagement. Voor dit boek vertaalden de auteurs theoretische inzichten over klasmanagement in concreet oefenmateriaal. Elke oefening vertrekt vanuit authentieke situaties uit het secundair onderwijs en wil de leerkracht stimuleren om individueel of in groep over het eigen klasmanagement na te denken. De oefeningen zijn telkens voorzien van een korte theoretische duiding en sluiten af met suggesties van de auteurs. Dat gaat van tips om ordeproblemen te voorkomen en orde te houden, reflecteren over mogelijke reacties op ontoelaatbaar gedrag, tot het behouden van de 'regie' en het (constructief) assertief reageren en het voeren van individuele gesprekken met leerlingen. Het oefenmateriaal ontstond uit oefeningensessies in twee verschillende lerarenopleidingen. Het boek is daardoor perfect bruikbaar zowel in lerarenopleidingen als in begeleidingstrajecten van (startende) leraren.Het boek theorie geeft meer achtergrond en is ontstaan uit lectuur en praktijk. Het boek zet de leraar aan tot zelfreflectie en bijsturen van het eigen lerarengedrag om zo een goede regisseur te worden in elke klassituatie.
