De spanningen tussen de VSA en Rusland zijn opnieuw hoog opgelopen, een atoomoorlog staat op til. De minister van onderwijs en justitie Gal begint een heropvoedingsproject voor moeilijk opvoedbare jongeren. Ze worden opgesloten in een kasteel: 'De Vloed'. De jongeren komen echter in opstand tegen hun directeur, leraren én tegen de maatschappij in het algemeen. Als er een reporter op bezoek komt lopen de spanningen hoog op. (cop. Durie)
Beatrice hoopt op de terugkomst van haar man Antonio die door de tiran Sigismondo gevangen wordt gezet. Ook Giovanni, de man van haar zus Francesco, zit in de gevangenis. Op een dag wordt Antonio vrijgelaten en Giovanni vermoord. Na het geluk van Beatrice en Antonio lijkt alles toch niet zo onschuldig verlopen te zijn. Al snel wordt duidelijk dat Beatrice, in ruil voor de vrijlating van haar man, zichzelf heeft aangeboden aan de tiran Sigismondo. Het stuk eindigt met een prachtige droomscène. (cop. De Bisschop)
Een vrachtwagen rijdt het getto van Wilna binnen. Kittel, SS-officier, houdt Chaja, een lid van de groep staande. Zij blijkt een zak bonen te hebben en Kittel wil haar daarom neerschieten. Dan wordt bekend dat zij een bekende zangeres is. Zij treedt vervolgens op, om haar leven te redden.Vier maanden na de instelling van het getto van Gens, de door de nazi's aangestelde joodse leider, het plan op om toneelvoorstellingen te geven. Sommigen beschouwen het plan als een middel om lotgenoten in het getto nieuwe moed te geven en de eigen cultuur te kunnen behouden. Anderen daarentegen zien het als niet geoorloofd om op deze bewuste plek toneel te spelen. 'Op een begraafplaats speelt men geen theater.' Dat schrijft de bibliothecaris Kruk met grote letters op de muur. Van Kittel, zelf ook artiest, moet er echter gespeeld worden. Zo ontstaat de situatie, dat men theater maakt uit overlevingsdrift. Kittel dwingt Chaja tijdens een feest dat uitloopt op een orgie, om 'Swanee' van George Gershwin te zingen. Om haar te vernederen zet hij haar zijn nazi-pet op. Chaja zingt letterlijk voor haar leven, de medebewoners putten zich uit in een 'dodendans' en de muzikanten proberen het opzwepende tempo van Kittel bij te houden.Intussen probeert Jakob Gens door samenwerking met de Duitsers joodse levens te redden en verdient Weisskopf flink aan zijn naaiatelier waar Duitse uniformen worden gerepareerd. De bibliothecaris Hermann Kruk schrijft dagboeknotities en wordt bezocht door Dr. Paul, directeur van het Instituut voor Bestudering van Joodse Volken. Deze werpt zich op als de 'bewaker' van de joodse cultuur en laat oude manuscripten en boeken uit de bibliotheek wegslepen.Srulik, de man met de pop, zal als enige van het toneelgezelschap overleven, wanneer Kittel de groep neerschiet, omdat Chaja in de groep ontbreekt. (cop. NVA)
Het echtpaar Fazila en Djuka Balic is in de loop van 1993 uit Foca (Bosnië) naar Nederland gevlucht. Ze vertellen het verhaal van wat er tijdens de oorlog is gebeurd met hen, afzonderlijk en samen, en vooral met hun veertienjarige neef Mirad. Het dagboek dat Mirad in Nederland heeft achtergelaten vormt de kern van dit als een authentiek relaas opgebouwde stuk. Mirad, die vrede had gevraagd voor zijn dertiende verjaardag, een dag voor de Bosnische oorlog uitbrak. Ruim een jaar later, na te zijn opgepakt en mishandeld, vlucht hij naar Nederland. Zijn vader is dan al dood, zijn moeder weggevoerd, zijn kleine zusje is voor zijn ogen gestorven. Hij heeft niemand meer dan oom Djuka en tante Fazila, die ook gevangen zitten. Maar op de dag dat zijn oom en tante (zij Kroatisch, hij Bosnisch) zijn vrijgelaten en naar Nederland komen gaat Mirad terug, omdat de kans bestaat dat zijn moeder nog leeft. Djuka en Fazila vertellen dit relaas aan het publiek, en passant vullen zij voor elkaar de ontbrekende stukjes in de puzzel op. De afloop wordt in het midden gelaten; als Fazila vraagt of het weer kan worden zoals vroeger, is het antwoord: "Ik denk het wel, maar dan anders. Alles is anders". Ad de Bont neemt in zijn vertelling de voorgeschiedenis van deze oorlog mee: de kunstmatige oplossing van Tito om het land bij elkaar te houden ('die bedacht dat iedereen die geen Serviër of Kroaat was dan maar Moslim moest heten'); de jarenlange systematische campagne van de Servische media en de rol van de VN. Ook de gruwelen komen aan de orde, zoals in de scène waarin wordt verteld hoe Mirads zusje omkomt door een mortiergranaat. Desondanks gaat het verslag van de onmenselijkheid van de oorlog niet uit boven het incasseringsvermogen van het -jongere- publiek. Dat is vooral te danken aan de tedere manier waarop deze kleine historie wordt verteld. Djuka en Fazila verontschuldigen zich in proloog en epiloog voor wat hun ellende los kan maken, ja zelfs voor het feit dat ze bestaan: "sorry dat wij jullie rust verstoren, sorry dat wij in een gewoon huis wonen, en van jullie huizen (...) ook sorry dat we niks bij ons hebben, het enige dat we hebben is een verhaal" Op deze manier blijft in Mirad het evenwicht bewaard tussen wat verteld moet worden en wat niet te vertellen valt. (cop. NVA)
