Boek
De zelfmoordenaar
Nikolai Erdmann (Auteur),
H. Van Herreweghe (Auteur)
Als na een middernachtelijke ruzie de ontevreden en werkloze Semjon Semjonowitsj de echtelijke sponde heeft verlaten, bekruipt zijn vrouw direct het angstige voorgevoel dat hij zichzelf van het leven aan het beroven is. In grote paniek weet zij haar schoonmoeder, haar buurman en zijn maîtresse ervan te overtuigen, dat haar man zich een kogel door het hoofd wil jagen en er wordt een zoektocht georganiseerd. Nadat Semjon in de keuken is teruggevonden (waar hij net een stuk leverwordt in zijn mond wil steken), heeft iedereen het zó expliciet over zijn vermeende plan, dat de sombere Semjon dan pas zèlf sterk in de mogelijkheid van een zelfmoord geïnteresseerd raakt. Uiteindelijk komt het zelfs zover, dat hij stiekem een revolver op de kop tikt. Ondertussen heeft ook de buitenwereld lucht gekregen van Semjons plannen. Niet dat het drukke bezoek dat hij hierop krijgt, bedoeld is om hem van die daad af te brengen. Integendeel. De intellectueel Aristarch, de romantische Cleopatra en de zinnelijke Raïsa, de postbode Jegor, de acteur Wiktor en de priester Elpidius, zij allen willen dat Semjon hen helpt door zijn zelfmoord in het teken van een bepaalde ideologie te plaatsen. Zo zal het een symbolische daad worden, waar eenieder nog lang over na zal praten. Semjon, die op deze wijze de rol van held of martelaar krijgt opgedrongen, vindt snel zijn gevoel van eigenwaarde terug. Afgesproken wordt, dat hij de volgende dag na een gezamenlijk feestmaal aan zijn 'laatste reis' beginnen zal. Naarmate zijn vastgestelde doodsuur dichterbij komt, ontdekt hij echter opnieuw de waarde van het leven en geeft tenslotte openlijk toe, dat hij liever niet dood wil. Door een onverwachte wending eindigt de dag tòch met een begrafenis. In de bewerking van De Boer en Engelander zijn de concrete toespelingen op de toenmalige Russische situatie zoveel mogelijk verwijderd, waardoor het stuk een veel ruimere werking krijgt. Centraal staan de tragikomische gebeurtenissen rond een werkloze man, die te kampen heeft met een gebrek aan zelfrespect, maar uiteindelijk een positieve verandering doormaakt. Degenen die hem in dit stuk voor hun karretje willen spannen, zijn min of meer symbolen die voor een bepaalde groepering of idee staan, zoals de wetenschap, de kerk, de kunst, het vrouw-zijn. Zij kunnen in een voorstelling al of niet worden uitvergroot in speelstijl en kostumering. Door middel van verschillende komische technieken (waaronder het herhalen van dialoogfragmenten in wisselende situaties) en het hoog opvoeren van de spanning ("Wanneer gebeurt het nou eindelijk?") leidt de schrijver 'De zelfmoordenaar' naar een einde. (cop. NVA)
