Jaloezie : het andere leven van Catherine M.
Catherine Millet
2 exemplaren
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Morgen, 2004 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MILL |
Magazijn |
De Bezige Bij, 2001 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 6949 |
31/12/2001
De 53-jarige gerenommeerde Franse kunsthistorica Catherine Millet doet in Het seksuele leven van Catherine M. openhartig het relaas van haar talrijke en ongewone seksuele ervaringen. Op de omslag van de Nederlandse vertaling mag dan wel de genreaanduiding 'roman' vermeld staan, de auteur heeft het in interviews steevast en omomwonden over een 'seksuele autobiografie'. In vier hoofdstukken beschrijft ze, wars van enige chronologie en intrige, en zonder enige schroom hoe ze -- al van jonge leeftijd -- haar seksuele relaties aan en door elkaar rijgt. Ze neemt gewillig en bijna obsessief deel aan georganiseerde groepsseks en schuimt op regelmatige tijdstippen de Parijse seksfeestjes af. Catherine Millet laat in haar beschrijvingen van de losbandige specima (inclusief haarzelf) weinig over aan de verbeelding. Bij haar geen verholen erotische retoriek. Integendeel zelfs: de talloze seksuele uitspattingen, waarin ze participeert, worden minutieus en in al hun details weergegeven. Als een wetenschappelijke documentairemaakster observeert ze haar eigen seksuele belevenissen op een klinische en afstandelijke manier. Het boek is echter meer dan een opeenstapeling van paringsrituelen; Millet tracht achter de niets verhullende scènes eveneens haar beweegredenen en seksuele drang te onthullen en te verklaren. Het is vooral die scherpe en rationele (zelf)analyse die ontregelend werkt. Ze ziet de seksuele daad als een ideale manier om af te rekenen met haar onzekerheid in sociale contacten. De seriële neukpartijen geven "de illusie om onafzienbare mogelijkheden in me te openen." Dat ze zich daarbij op een bijna slaafse en onverschillige manier en via alle openingen overgeeft aan anonieme en bekende lichamen blijkt haar niet te deren. Het eigen genot is lange tijd ondergeschikt geweest aan het genot van de ander: "Onverschillig, omdat ik zo volledig in mezelf ben gekeerd dat ik mijn lichaam beheers als een poppenspeler zijn poppen." Die passieve machine heeft dus ook een geest en die is bij Catherine Millet voortdurend aan het werk.
Ze tracht in Het seksuele leven van Catherine M. voortdurend op een rationele wijze de sensaties te beschrijven die tijdens de seksuele daad in het hoofd en het lichaam spelen. Zelf zegt ze daarover dat ze het boek ziet als een experiment, waarin ze objectief naar zichzelf kijkt alsof ze een ander is. Over gevoelens wordt in het boek dan ook meestal in alle talen gezwegen. De enkele passages waarin ze met ontroering spreekt over de man met wie ze ondertussen al dertig jaar samen leeft, zijn uitzonderingen. Dat Catherine Millet het verder niet heeft over haar emoties laat de voyeuristische lezer onbevredigd achter, maar dat wordt wel gecompenseerd door de haarscherpe blik van een vrijgevochten, libertijnse en intelligente vrouw. [Jan Bettens]
Menno Gnodde
Na de eerste 100 bladzijden rijst de vraag welke onthullingen de roman nu nog te bieden heeft. Je hebt immers alles al gehad, alle hand- en spandiensten te verlenen in het seksuele verkeer staan inmiddels geëtaleerd, met klinische afstandelijkheid geobserveerd en gerelateerd aan de karakterstructuur van de ik-figuur. Wie ben ik en waarom doe ik wat ik doe? Nu hebben natuurlijk ook de volgende 150 bladzijden wel iets bieden, maar het betoog de fysieke liefde te zien als de verovering van de ruimte levert toch wel bizarre illustraties op. De volle nacht doorgebracht op de golfplaat achterin een bestelautootje, 'blikken baldakijn', om daar als een 'onbeweeglijk afgodsbeeld' man na man te bedienen, is zeker fraai beschreven, maar onderstreept ook dat de waarom-vraag nog verre van beantwoord is. 'Heimwee naar de foetale status' (blz.161) is wel erg smal. Hoe dan ook: 'Er zit meer innerlijke visie van de kunstenaar in het schilderij dan in de werkelijkheid' (blz.75). En dat gaat zeker ook op voor dit autobiografische verslag van een zich seksueel uitlevende vrouw. Kleine druk. De roman vormt een tweeluik met 'Het verhaal van Catherine M.' van Jacques Henric*.
Ger Leppers
il/pr/24 a
Deze maand is het twintig jaar geleden dat in Frankrijk de eerste druk verscheen van Catherine Millets memoir Het seksuele leven van Catherine M., een boek waarin een wereld wordt beschreven die in coronatijd wel heel ver weg lijkt. Het inkijkje dat de schrijfster geeft in haar open relatie met haar partner, schrijver/fotograaf Jacques Henric, blijft de lezer lang bij.
De auteur was een gerespecteerd kunstcritica, redacteur van het kunsttijdschrift Art Press en auteur van gezaghebbende kunstboeken. In dit werk betrad ze andere paden. Ze beschreef tot in de kleinste lichamelijke details haar vrijpartijen met een schier eindeloze reeks mannen, in hotelkamers, parkings, Parijse parken, in de laadruimte van een bijna kapseizende bestelauto en waar al niet. Ze was net vijftig geworden en had besloten de condooms aan de wilgen te hangen en de inventaris op te maken van haar leven als ongekroonde koningin van de stachanovistische fornicatie. Ze volgt daarbij echter niet het chronologisch verloop van haar belevenissen, maar ze observeert, analyseert en classificeert haar avonturen met de constaterende, amorele blik van de wetenschapper die zij is. Plagerig gaat ze voorbij aan de psychologische aspecten van haar activiteiten.
Het boek werd wereldwijd een daverende bestseller, dankzij de aantrekkelijke combinatie van smakelijke, buitenissige seksscènes en een onafhankelijke vrouwelijke geest - en het boeiende beeld dat het geeft van de erotische zeden en gewoonten van een zeer Parijse elite. Bovendien: schrijven kan Millet als de beste. Ze is een superieur stylist, die zich bedient van een prachtig genuanceerd, vloeiend Frans, met een buitengewoon rijk en precies vocabulaire.
Op het moment van schrijven was Millet al ruim dertig jaar samen met haar partner, zelf ook een duchtige vreemdganger. Als er een olympisch onderdeel schuinsmarcheren had bestaan, had een gezamenlijke plaats op het erepodium het paar nauwelijks kunnen ontgaan. In dit boek wordt Jacques vooral beschreven als een waakzame schaduwfiguur op de achtergrond. Maar de indruk die de lezer aan Het seksuele leven van Catherine M. overhoudt, is die van een vrouw die weliswaar samenleeft, maar uitstekend haar eigen boontjes kan doppen.
Pas later onthulde de schrijfster in een artikel hoe essentieel voor haar tijdens haar avonturen de zekerheid van de beschermende aanwezigheid van haar man vaak was geweest. En in haar volgende boek, Jaloezie - het andere leven van Catherine M. beschreef zij zelfs uitvoerig hoe ziekmakend afgunstig zij was geweest toen Jacques een wat substantiëler avontuur had met een andere vrouw, terwijl zij zelf voor werk machteloos, ver weg in de Roemeense stad Timisoara verbleef. Jacques Henric vertelde zijn kant van het verhaal in een eigen boek, Het verhaal van Catherine M., geïllustreerd met naaktfoto's van zijn vrouw. Daarin schreef hij dat ook hij in de loop der jaren regelmatig verteerd werd door jaloezie.
Die zo menselijke jaloezie is in Het seksuele leven van Catherine M. door de schrijfster weggestileerd. Dit boek beperkt zich tot zintuigelijke gewaarwordingen, en gaat nauwelijks in op de psychologische kanten van een overdadig seksleven. En juist aan deze ingreep en aan de beperking tot welhaast klinische beschrijvingen van de genotservaringen dankt het boek zijn overrompelende kracht. Nooit gedacht dat men nu net aan de hand van dit boek de juistheid zou kunnen aantonen van Goethes uitspraak: 'In de beperking toont zich de meester'.
Vert. Martine Vosmaer, De Bezige Bij; 267 blz. € 12,95.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.