Ten overstaan van de hele wereld
Alfred Hayes
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Lebowski, 2015 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : HAYE |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Lebowski, 2015 |
VOLWASSENEN : ROMANS : HAYE |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Lebowski, 2015 |
VOLWASSENEN : ROMANS : HAYE |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Lebowski, 2015 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 12725 |
Vicky Vanhoutte
i /ul/17 j
I n love is de oorspronkelijke titel van de roman van Alfred Hayes uit 1953, in het Nederlands vertaald als het meer sturende De prijs van de liefde. Het lef om je roman zo'n allesomvattende en tegelijk nietszeggende titel te geven. Dan moet je als auteur stevig in je schoenen staan. Zoek niet verder, zegt zo'n titel, hier zal je alles lezen wat je moet weten over de liefde.
Het verhaal is nochtans flinterdun, een B-film waardig. Man zit in bar en vertelt aan veel jongere vrouw over hoe hij zijn veel jongere geliefde verloor aan een andere man.
Hij wordt niet bij naam genoemd, de ex-geliefde evenmin. Ze zijn anoniem in New York, een stad die van hun liefde en falen geen weet heeft. Hun naamloosheid geeft hen tegelijk iets universeels: hun verhaal van een kapotte liefde kan ieders verhaal zijn.
Hij is een would-be schrijver; zij een would-be zangeres, gescheiden vrouw en moeder van een dochter. Hij is bijna veertig, zij vooraan in de twintig. Zij droomt van een man die zich voor de kop zou schieten voor haar; hij ziet haar als iets comfortabels dat zijn leven niet overhoop gooit.
Tot zij duizend dollar krijgt aangeboden van de rijke Howard in ruil voor één nacht seks, hem verlaat, zijn wereld instort en hij door haar geobsedeerd raakt. Koste wat het kost zal hij haar terugwinnen. Maar hun liefde is gedoemd - als ze dat al niet van in het begin was.
Toneeltje spelen
Als een arts die een kwaadaardig gezwel onderzoekt, analyseert de man hun liefde en het einde ervan. Te laf of te onwillig was hij om voor haar te kiezen; te pragmatisch was zij om het geld te weerstaan.
Als hij bij haar is, beschouwt hij hun liefde als vanzelfsprekend. Zodra ze is verdwenen, en zijn 'noodzakelijke ijdelheid' niet meer voedt, lijdt hij. In haar aanwezigheid versteent de liefde; in haar afwezigheid en zijn lijden wordt ze reëel.
Hun liefde was 'onwezenlijk', vertelt hij, en tussen hen hing 'een leugen'. Altijd zijn ze halfslachtig geweest, bij benadering, ongeveer. Zij was 'redelijk trouw, redelijk eerlijk, redelijk hartstochtelijk'; hij had 'een bepaalde mate van liefde' getoond. Als hij haar wil slaan, is dat 'een beetje'.
Vooral het woord 'als' keert vaak terug: hij kuste haar 'als een acteur', kwelde haar 'als een schurk'. De liefde, het is toneeltje spelen.
In de driehoeksrelatie is Howard, een man met gemonogrammeerde overhemden en manchetknopen, de enige die niet hoeft te poseren. Zijn wereld is ongecompliceerd: mannen hebben geld, vrouwen zijn mooi en de rest is een handicap. En geld heeft hij in overvloed. En dus ook: macht, status, controle.
Aan zo'n man kan de armlastige verteller zich nooit superieur voelen. En al zeker niet nadat hij Howards bijtsporen in de nek van zijn geliefde heeft ontdekt. Howard is een zelfverzekerd roofdier, de vrouw zijn prooi en seks macht. De protagonist, radeloos en bezitterig, aapt na, maar vangt bot: seks is een wapen van onmacht, van frustratie.
Claustrofobische wanhoop
Vrolijk word je er niet van, maar Hayes weet rauw verdriet in spaarzaam en glimmend gepolijst proza te vatten. Waarom heeft niemand deze man ooit eerder vertaald, vraag je je af.
Maar al bij leven was Alfred Hayes (1911-1985) onbekend. Drie dichtbundels en zeven romans publiceerde hij, maar alleen als scenarioschrijver had hij enige naam. Als driejarig kind verhuisde hij vanuit Groot-Brittannië met zijn ouders naar de VS, waar hij vooral als journalist aan de kost kwam. In de Tweede Wereldoorlog diende hij de U.S. Army Special Services in Italië, waar hij filmscenario's schreef voor Roberto Rossellini en Vittorio De Sica.
Zijn ervaring als journalist en scenarioschrijver liet sporen na in zijn romans. In De prijs van de liefde analyseert hij afstandelijk en objectief als een journalist. De raamvertelling en de ellenlange monologen passen dan weer beter in een filmscenario dan in een roman, maar tegelijk dragen ze bij aan het monomane van dit boek: je wordt als vanzelf meegezogen in de claustrofobische wanhoop van de man.
De ultieme roman over het einde van een relatie is De prijs van de liefde niet. Te eenzijdig cynisch, te illusieloos. Wel is het een genadeloos empathisch boek, tijdloos ook, al speelt het zich dan af begin jaren 50. Misschien is de liefde altijd bij benadering, zegt het. Misschien gaat het altijd zo: als er liefde is, volstaat ze niet; is ze weg, dan willen we haar terug.
En vooral: we zijn gedoemd onszelf te herhalen. Je ziet hem zitten, de verteller, bij de volgende jonge vrouw, als een innerlijk verscheurde Don Draper. Ze drinken nog een daiquiri, sigarettenrook kringelt omhoog, de setting is van Edward Hopper. Dat Miles Davis 'You don't know what love is' inzet, denk je er als lezer vanzelf bij.
ALFRED HAYES
De prijs van de liefde.
Vertaald door Marcel Misset, Lebowski, 144 blz., 15 euro. Oorspronkelijke titel: 'In love'.
De auteur: Britse schrijver van romans, poëzie en film- en televisiescenario's.
Het boek: over een kapotte liefde, seks en macht.
ONS OORDEEL: cynisch, maar ook empathisch en tijdloos.
Vicky Vanhoutte ■
L. Torn
Eerste Nederlandse editie van een Amerikaanse liefdesroman uit 1953. In een hotelbar in New York vertelt een man van veertig aan een jonge vrouw over een eerdere relatie met een vrouw, die hem verliet omdat hij haar geen materiële voorspoed en huwelijk kon bieden. De lezer weet niet of de man een betrouwbare verteller is, want de vrouw wordt geheel vanuit zijn perspectief geanalyseerd, inclusief haar negatieve kanten. Later, als de man ook zichzelf genadeloos analyseert en toegeeft hoe de vrouw vergeefs bij hem naar geborgenheid zocht, wordt duidelijk dat deze roman niet alleen over de liefde gaat, maar ook over andere existentiële gevoelens als eenzaamheid, angst en zinloosheid. Universeel aan dit liefdesverhaal is de beschrijving van de verschillende verwachtingen waarmee een vrouw en een man aan een relatie beginnen. Ook de falende communicatie tussen geliefden is herkenbaar. Ondanks zijn trieste liefdesverhaal weet de man de jonge vrouw te verleiden: de geschiedenis zal zich herhalen. Een prachtig geschreven klassieker over de pijn van de liefde. Duidelijke druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.