Othello
William Shakespeare
Gerrit Komrij (Auteur), Kees Van Kooten (Samensteller)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Bezige Bij, 2014 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 12456 |
Dirk Leyman
i /ul/30 j
Bij elke eersterangsgebeurtenis in letteren, media of politiek hoorde zijn nasale gramstorigheid. Niemand kon praatjesmakers zo accuraat op hun nummer zetten als Gerrit Komrij (1944-2012), behendig laverend tussen ernst en schaterlach. Nu moeten we het redden met bloemlezingen en exercities uit zijn immens tekstenarsenaal vol polemische munitie. Kort voor zijn dood drukte Gerrit Komrij in ieder geval de wens uit om zijn beschouwingen opnieuw uit te geven, "zo mooi als die Amerikaanse kleine boekjes".
De Bezige Bij heeft er postuum wat op bedacht. Ze vroeg vier schrijvers en Komrij-liefhebbers om hun hoogstpersoonlijke selectie te maken uit zijn oeuvre. Kees van Kooten en Tom Lanoye mogen de spits afbijten met twee handige vestzakboekjes, in het najaar volgt 'het Komrijk' van Hanna Bervoets en Bas Heijne.
Giftig genot
Tom Lanoye koos uitdrukkelijk voor de 'dwarse' kant van Komrij. Lanoye bekent in zijn inleiding dat het lezen van Komrij hem destijds de aandrang gaf om zelf in zijn voetspoor te treden. Hij wilde een "nazaat" zijn. "Bewondering riekt vanaf de eerste verliefde zucht naar vadermoord, ambitie vertrekt vanuit jaloezie." En: "De echte polemist zet aan tot actie."
Bij Komrij steekt dat aspect er nog altijd bovenuit, vindt Lanoye: "Over zijn toneel zwijgen we zedig; over zijn proza fluisteren we in milde onenigheid; zijn verzen prijzen we luid, als die van een getalenteerde zeer goede vriend; maar pas in zijn polemieken erkennen we allemaal onze meesterlijke koning."
Lanoye graait dan ook royaal uit Averechts, zijn geliefkoosde Komrij-boek, en serveert de oekazes tegen de generatie van mei '68 of Scientology. Hij toont "de provocatie, de schijngevechten, dubbele vermommingen en levensechte maskers" van Komrij.
Een giftig genot blijft het: "De lach van Komrij stelt je nooit op je gemak. Nooit weet je zeker of hij je in de maling neemt - meent hij eigenlijk wel wat hij zegt te menen?"
Kees van Kooten gaat in zijn Komrijk onder de titel 'Luim' heel anders te werk. Hij hanteert driftig schaar- en plaklint en plukt soms slechts alinea's uit teksten, om ze in een nieuw daglicht te stellen. Hij brengt onder meer het prachtige De bibliofiel weer boven water en nog zo'n aantal obscuurdere, bijzondere teksten. Hij toont de luimigste kant van Komrij maar nergens wordt het gratuite lolligheid.
Toch heeft van Kooten ook een opmerking: "Het pure schrijfplezier van zijn altoos huppelende brein" zorgt er wel eens voor dat Komrij te vaak zijn favoriete stijlfiguur gebruikt: "de literaire drietrapsraket": "Het is alsof je naar een voetbalwedstrijd kijkt waarin de geniaal dribbelende aanvaller zojuist een verdediger heeft gepasseerd maar nog eens op zijn schreden terugkeert om het kunstje van zijn daarnet gemaakte schijnbeweging nog eens te vertonen. Dat is leuk om te zien, maar haalt het tempo uit de wedstrijd."
Oké. Maar me dunkt dat Komrij toch nooit vergat te scoren.
Het Komrijk van Kees van Kooten ('Luim') & Het Komrijk van Tom Lanoye ('Dwars'), De Bezige Bij, 205 p., 10 euro.
DIRK LEYMAN ■
Jan van Bergen en Henegouwen
De Bezige Bij heeft vier schrijvers (Van Kooten, Lanoye, Heijne en Bervoets), allen liefhebbers van het werk van Gerrit Komrij (1944-2012), gevraagd daaruit een min of meer thematische bloemlezing samen te stellen. Onder het motto 'Het Komrijk van…' en met de titel 'Luim' presenteert Kees van Kooten als eerste zijn persoonlijke keuze, of in zijn eigen woorden: 'Ik heet u eerbiedig welkom in mijn strikt persoonlijke Komrijk.' In de inleiding verantwoordt Van Kooten zijn keuze. Naast de volledige opname van 'De Muze in het Kolenhok' uit 1983 ('…een kostelijke, briljant georganiseerde stoomcursus Poëzie.') en een aantal gedichten uit 'Onherstelbaar Verbeterd' (Komrij's persoonlijke variaties op klassieke Nederlandse gedichten) heeft Van Kooten 'om redenen van beschikbare ruimte' gekozen voor fragmenten, of zoals hij zegt: '… die alinea's waarin, naar mijn mening, het door de schrijver aangekaarte onderwerp op de kernachtigste en liefst humorvolle wijze wordt opgevat.' Het Komrijwezen gezien door de ogen van Van Kooten levert niet direct nieuwe gezichtspunten op, maar biedt wel een goede kennismaking met zijn werk. Vrij kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.