Ze volgden me op straat : de moord op een journalist en andere horrorverhalen uit het huidige Rusland
Oksana Tsjelisjeva (Auteur), Kathleen Rutten (Vertaler)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Geus, 2014 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GESCHIEDENIS : Rusland 945.6 |
Besprekingen
15/09/2014
De Russische Oksana Tsjelisjeva doceerde lange tijd Latijn en Engels aan de universiteit in haar thuisstad Nizjni Novgorod; in haar vrije tijd schreef ze artikelen over het behoud van stedelijk erfgoed. Na een incident met een dronken FSB-agent die weigert een tramkaartje te kopen besluit ze actief te worden bij de niet-gouvernementele organisatie ‘Russisch-Tsjetsjeense Vriendschapsvereniging’, die mensenrechtenschendingen in Tsjetsjenië aanklaagt.
In het boek ‘Ze volgden me op straat: de moord op een journalist en andere horrorverhalen uit het huidige Rusland’ beschrijft de moedige vrouw wat ze meemaakte sinds ze politiek actief is (‘Ik ben de politiek niet ingegaan. In plaats daarvan is die mijn leven binnengedrongen’). Het overheidsagentschap voor terrorismebestrijding verdenkt Tsjelisjeva en haar mensenrechten-ngo van extremisme. Dat leidt tot pesterijen en verregaande intimidatie van overheidswege. Zo zien ngo-medewerkers die geen treinkaartje mogen kopen om naar een betoging in Moskou te gaan, in het station achter het loket twintig pasfoto’s van ‘extremisten’ (lees: zichzelf) liggen.
Daarnaast getuigt Tsjelisjeva op aangrijpende wijze hoe de Russische activistenwereld in 2006 reageerde op de moord op de kritische journaliste Anna Politkovskaja, met wie Tsjelisjeva een paar dagen na haar dood nog een afspraak zou hebben over een project in Tsjetsjenië. Maar meest beklijvend is Tsjelisjeva’s relaas van het gijzelingsdrama in het Noord-Ossetische Beslan in 2004. Daarbij kwamen honderden mensen om, waaronder veel schoolkinderen, mede omwille van de reactie van de Russische overheid. Tsjelisjeva laat vrouwen aan het woord die de aanslag nipt overleefden maar talloze familieleden en vrienden op gruwelijke wijze verloren. De door Tsjelisjeva begeleide nabestaanden botsen hierna op een muur bij de Russische overheid, die elke schuld ontkent en verantwoordelijke ambtenaren de hand boven het hoofd houdt.
Onder het bewind van Vladimir Poetin is Rusland volgens haar ‘opgeschud door 56 terreurdaden, waarbij meer dan 20.000 onschuldige mensen zijn omgekomen. Geen van deze afschuwelijke misdaden is grondig onderzocht.’ Maar de meeste kritiek uit ze op de Tsjetsjeense president Ramzan Kadyrov (‘een laaggeschoolde man met een neiging tot geweld’). Sinds zijn aantreden is Tsjetsjenië uitgegroeid tot ‘een gigantisch concentratiekamp’.
Bepaalde passages van het boek zijn enigszins onduidelijk voor wie minder vertrouwd is met de Russische actualiteit of omwille van de soms zwakke vertaling (uit het Engelse origineel). Met Ze volgden me op straat schetst Tsjelisjeva, dit jaar bekroond met de PEN-Award, in elk geval een onthutsend en onrustwekkend beeld van de mensenrechtensituatie in Rusland. De blik van Tsjelisjeva is vooral fascinerend omdat ze de belangrijkste momenten in Rusland zelf van dichtbij meemaakte en goed thuis is in de kleine wereld van Russische mensenrechtenactivisten. Haar collega’s-activisten Anna Politkovskaja en Natalia Estemirova bekochten hun strijd met hun leven. Sinds 2008 zet Tsjelisjeva haar strijd verder vanuit Finland, waar ze noodgedwongen verblijft. Elke lezer van Ze volgden me op straat zal het gevoel bekruipen dat Oksana Tsjelisjeva ook daar grote risico’s loopt, zolang binnen en buiten Rusland niet meer van dergelijke heldhaftige activisten opstaan.
[Lukas Vanacker]
Dr. H.W. Bomert
Onder president Poetin is Rusland de laatste jaren steeds repressiever geworden: critici wordt het werken onmogelijk gemaakt of ze belanden in de gevangenis, als ze al niet onder verdachte omstandigheden omkomen. Anderen vertrekken naar het buitenland, zoals Oksana Tsjelisjeva. Als activiste bekritiseert ze al jaren het Russische beleid in Tsjetsjenië en zet ze zich in voor de mensenrechten. Voor deze inzet heeft ze in het buitenland diverse onderscheidingen gekregen, onder andere van Amnesty International. In haar in ballingschap in Finland geschreven memoires beschrijft ze haar niet aflatende inzet voor de mensenrechten en het recht op vrije meningsuiting in Rusland, maar ook (de keerzijde) de intimidatie door de Russische veiligheidsdiensten: arrestaties en ondervraging, achtervolging en moordaanslagen. Een beklemmend portret van Rusland anno 2014.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.