Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Cargo, 2013 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 11037 |
Besprekingen
Trollendeemstering
Alexander Van Caeneghem
ru/eb/07 f
In de betoverende prelude vanStallo laat Stefan Spjut de kleine Magnus verdwalen in het bos. Hij wordt overdonderd door de bezielde natuur en schrikt op van schaduwen, geluiden en dieren. Terug thuis merken hij en zijn moeder dat ze begluurd worden door een broederlijk naast elkaar zittende haas en vos. De vleermuis die 's nachts nog Magnus' moeder had aangevallen, ligt dood in de koelkast. En dan verdwijnt Magnus plots. Het is 1978. Zijn moeder laat de media weten dat hij gekidnapt is door een reus. Bijna niemand neemt haar serieus.
Die dreigende en bevreemdende sfeer roept herinneringen op aan het begin van Karl Ove KnausgårdsEngelen vallen langzaam en aan het transcendentalisme van Emerson en Thoreau. Wanneer in 2004, bij de verdwijning van een ander kind in Zweeds Samenland, melding wordt gemaakt van een onbekend, klein mensachtig wezen, blijkt er effectief meer aan de hand te zijn dan een gewone ontvoering.
De nieuwe verdwijning wekt de interesse van Susso, de kleindochter van een bekende natuurfotograaf die in 1987 een luchtfoto heeft gemaakt van een beer met op zijn rug een mysterieus wezen, iets tussen dier en mens in. Ze denkt dat zowel de foto als de verdwijningen te maken hebben met trollen. Haar speurtocht brengt haar in alle hoeken van het uitgestrekte Zweden. Via iemand die een trol gefilmd heeft, komt ze terecht bij het huis van de tragisch overleden sprookjesillustrator John Bauer en bij de weduwe van een bekende radiopresentator die al in 1978 dacht dat Magnus door trollen was geroofd. Maar wanneer Susso dichter bij de kern van het mysterie komt, ontketent ze ongekende krachten.
Volksgeloof
Spjut maakt gretig zijsprongen naar de cryptozoölogie (de leer van niet-bestaande dieren), maar de essentie van zijn verhaal is een uitgewerkte mythologie van het volksgeloof. Traditioneel hangen de Samen, de oorspronkelijke bevolking van het Arctische gebied, een animisme aan, een diepe verbondenheid tussen de natuur en het spirituele. In hun sprookjes zijn de Stallo's een op mensenvlees belust trollenvolk. Spjut geeft ze een identiteit en een leven: er zijn grote en kleine, ze kunnen van gedaante veranderen en gedachten in het hoofd van mensen planten, en ze houden met hun indrukwekkende krachten mensen onder de knoet. Ze ontvoeren kinderen om ze zelf te houden, niet om ze kwaad te doen. Ze hebben een gezicht, maar verdere menselijke eigenschappen zijn louter projectie: wat je aan menselijks ziet, komt uit jezelf.
Het fascinerende vanStallo schuilt in het 'unheimliche', het vertrouwde dat in iets vreemds verandert. De wereld vanStallo is volstrekt realistisch, maar toch is er bovennatuurlijke inmenging. Sommeltjes, pelsmannen, vormveranderaars, gnomen: met zijn taalsluier, die een goed begrip verhindert, vergroot Spjut alleen maar het mysterie. Hij doet een stevig beroep op de 'suspension of disbelief' bij de lezer. Net als de diepgewortelde overtuiging dat de menselijke wereld overloopt in de magische is dat een herkenbaar onderdeel van de Scandinavische literaire traditie. Het is ook essentieel in het werk van schrijvers als Sjón, Torgny Lindgren en Knausgård. In een maatschappij waarin volwassenen niet zomaarniet geloven in elfen en trollen, moeten verhalen licht brengen in de duisternis.
Op je hoede
Spjut vertrekt uit de realiteit, maar verrijkt ze, omdat hij er geen genoegen mee neemt. De iconische trollentekenaar Bauer, bijvoorbeeld, 'de man met de betoverde tekenstift, die de verborgen dimensies van het Zweedse sparrenbos aan het licht had gebracht', gaat inStallo op bezoek bij de trollen. In ruil voor de tamme eekhoorn die hij daar van hen krijgt, moet hij later zijn zoon afstaan. Maar voor hij aan die gruwelijke ruilverplichting kan voldoen, verdrinkt hij met zijn gezin op een veerboot.
Stallo is een heerlijke constructie, even speels als verontrustend, die met een krachtige spanningsboog afstevent op een episch einde. De opstand van de gekwelde mens tegen de trollen veroorzaakt een trollendeemstering. Nadat er één leider is doodgeschoten, verdwijnt de rest in de Zweedse wildernis, waar ze anoniem ronddolen als beren. Niets gaat ooit over. Trollen zijn er altijd geweest, en zullen er altijd zijn. Het is vooral een kwestie van altijd op je hoede zijn, en hopen dat ze je met rust laten.
STEFAN SPJUT
Stallo.
Vertaald door Edith Sybesma, Cargo, 574 blz., 24,90 ? (e-boek 14,99 ?).
De auteur: Zweeds voormalig cultuurredacteur en literair recensent.
Het boek: een speurtocht naar een verdwenen kind tussen de fascinerende mythologische wezens uit de Zweedse bossen.
ONS OORDEEL: even speels als verontrustend.
¨¨¨¨è
Alexander Van Caeneghem ■
Mac Steenaart
Door de jaren heen verdwijnen regelmatig kinderen. Susso Myren is net als haar opa op zoek naar verklaringen. Ze ontdekt dat het geen mensenwerk kan zijn en stuit niet alleen op verhalen over trollen, maar ook op de trollen zelf. Omdat die zich een dierengedaante aan kunnen meten, zijn ze al eeuwen onvindbaar, maar als het haar lukt een foto van een van hen te maken, start de jacht van zowel de trollen op Susso als van Susso op de trollen. Fantasierijk verhaal dat leest als een sprookje, maar dat zo gedetailleerd verteld wordt dat het verhaal zelf nooit echt boeit en zich nogal voortsleept tot het eind van de bijna 600 bladzijden. Niet alleen zijn de trollen natuurlijk tamelijk sprookjesachtig, de karakters van de mensen komen nooit echt tot leven en zijn zelfs wat sullig waardoor het vooral de in mooie woorden beschreven couleur locale van het winterse Zweden is dat je als lezer het meeste bijblijft.Voor liefhebber van fantasyverhalen met bovendien een voorkeur voor trollenverhalen. Kleine druk.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.