111 plekken in Zeeland die je gezien moet hebben
Jan J.B. Kuipers
Jan J.B. Kuipers (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Walburg Pers, © 2013 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GESCHIEDENIS : 927.2 KUIP |
15/05/2014
Het jaar 2014 betekent niet alleen de honderdste verjaardag van het begin van de Eerste Wereldoorlog, maar ook de tweehonderdste verjaardag van het einde van de Franse tijd in de Nederlanden. In Vrijheid Gelijkheid Broederschap beschrijft Jan J.B. Kuipers de 'Nederlanden in de Franse tijd', zoals de ondertitel luidt. De Franse tijd in de geschiedenis van het latere België (1794-1814/1815) en in die van het latere Nederland (1795-1813/1814) vertonen veel overeenkomsten, maar ook aanzienlijke verschillen. De Oostenrijkse Nederlanden en het prinsbisdom Luik werden al in 1794 geannexeerd door het revolutionaire Frankrijk. De Republiek der Verenigde Provinciën werd pas in 1810 echt bij het Franse keizerrijk gevoegd, na de tumultueuze periode van de Bataafse Republiek en Bataafs Gemenebest (1795-1806) en van het Koninkrijk Holland met als monarch Napoleons broer Lodewijk Napoleon (1806-1810). Maar beide landen hebben tot vandaag te maken met de erfenis van deze — alles in ogenschouw genomen — relatief korte Franse periode. De gevolgen op bestuurlijk, juridisch en cultureel gebied waren niet min en bleken op termijn blijvend en duurzaam.
De Nederlanden behoorden dan kortstondig tot een wereldrijk dat ingrijpende hervormingen bracht: de scheiding van kerk en staat, de invoering van de burgerlijke stand, het burgerlijk huwelijk, een burgerlijke democratie en een onafhankelijke rechterlijke macht, en uniformisering alom (bijvoorbeeld de invoering van het metrieke stelsel). Voor het Zuiden, het latere België, kwam er nog de verfransing bij, maar ook stimulansen voor industrialisering en voor de haven van Antwerpen. Ook voor het Noorden bleek de Franse tijd een scharnierpunt. De confederale statenbond, de Republiek der Verenigde Provinciën, moest immers plaats maken voor een gecentraliseerde eenheidsstaat, waar het zwaartepunt van de macht niet langer bij de provincies lag, maar bij het rijk. Daartegenover worden steevast schaduwzijden gesteld: de Franse uitplundering en economische ruïnering, het onderhoud van hongerige en haveloze vreemde troepen, het sterven van duizenden soldaten in den vreemde als gevolg van de militaire dienstplicht. De auteur laat met dit werk zien dat de realiteit toch genuanceerder was dan het gangbare historiebeeld van een ‘Franse overheersing’ waartegen enkel maar oproeren plaatsvonden.
Het boek is chronologisch opgebouwd. Het eerste hoofdstuk behandelt de mislukte omwentelingen in de periode 1780-1794, de patriottenbeweging en de Brabantse Omwenteling. De hoofdstukken van het corpus beslaan één of maximum twee jaar van de tijdspanne 1794-1815. Door de chronologische ordening van de hoofdstukken krijgt de lezer een goed beeld van wat zich in Zuid en Noord gelijktijdig afspeelde. Een zestal kaders focussen op personen en thema’s, zoals de taalbeweging of de belevenissen van een Vlaamse dienstplichtige die deelnam aan Napoleons Russische veldtocht (1812). Het laatste hoofdstuk beschrijft beknopt de achteraf ongelukkig gebleken hereniging van Noord en Zuid in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1814-1830), uitlopend op de Belgische Revolutie van 1830. In het hele verhaal krijgt de figuur van Napoleon wel wat onevenredig veel aandacht.
Dit vulgariserend en leesbaar boek strookt met de historiografische opwaardering van de Franse tijd en is in de traditie van Walburg Pers verzorgd uitgegeven en mooi geïllustreerd. [Walter Smits]
Peter Turk
In het kielzog van de revolutie werd Nederland in 1795 binnengevallen door Franse troepen en veranderde in een Franse vazalstaan, de Bataafse Republiek, die nadien transformeerde tot het Koninkrijk Holland (1806-1810) en deel uitmaakte van Napoleons imperium (1810-1813). België werd al in 1794 ingelijfd bij Frankrijk. In dit boek schetst 'multipublicist' Kuipers de geschiedenis van beide landen tijdens dat roerige tijdperk, waarbij hij ook kort ingaat op het verenigde koninkrijk der Nederlanden (1815-1830), eindigend met de Belgische opstand. Het strikt chronologische relaas wordt af en toe onderbroken door korte hoofdstukken van twee pagina's waarin een persoon (Pieter Paulus, Gijsbeert Karel van Hogendorp) of een belangrijk tijdsgebeuren (de Bataafse krijgsmacht, de piramide van Austerlitz) aan de orde komt. Voor zowel Nederland als België vormde dit tijdvak een periode van belangrijke maatschappelijke en poltieke hervormingen; daarnaast was het ook een periode van stagnatie, armoede en oorlogsgeweld. Het boek is geïllustreerd met talrijke afbeeldingen in kleur en zwart-wit en bevat een literatuurlijst, maar helaas geen register. Het is geschreven voor een groot publiek.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.