Het establishment
Owen Jones
Owen Jones (Auteur), Nigel Williams (Inleider)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
EPO, 2013 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 307.2 JONE |
31/03/2014
Je moet het met je eigen ogen hebben gezien om het te geloven: de erbarmelijke omstandigheden waarin grote delen van de Britse arbeidersklasse wonen heden ten dage, of beter gezegd: hokken. Dat is het gepaste woord voor het bestaan in de randstadwijken van de grote Britse steden, waar de paria’s met hun kansloze kroost generatie na generatie een ellendig bestaan leiden. De Angelsaksische mythe van gelijke kansen wordt daar genadeloos gesloopt. En dan krijgt de white trash (blank uitschot) ook nog eens de schuld van zijn eigen ongeluk, want volgens de ‘betere’ standen zijn die ‘armoedzaaiers’ dom en lui. In dat vooroordeel vervalt ook de middenklasse. En toch bevinden velen die menen tot die middenklasse te behoren zich in een precaire situatie waarvan ze zich beter bewust zouden worden, en niet alleen in Groot-Brittannië.
Een van de wantoestanden die Owen Jones aanklaagt in Chavs houdt verband met de Britse media, die een schijn van neutraliteit ophouden, maar steeds meer de kant kiezen van de zogenaamde ‘elites’ en daarbij demagogisch inhakken op de verworpenen, aangesproken als ‘chavs’. ‘Chavs’ is een verzamelnaam waarvan de oorsprong in nevelen gehuld is, waardoor men graag grijpt naar een of andere schofferende uitleg voor de afkorting, zoals ‘counsil housed and violent’ (sociaal gehuisvest en gewelddadig). Jones beweert zelfs dat het in zijn land voor iemand van ‘lagere afkomst’ steeds moeilijker wordt om journalist te worden. De redacties van dag- en weekbladen en tv-zenders zouden meer en meer bemand worden door elementen die neerkijken op de slachtoffers van sociaal onrecht, die ze bespotten en demoniseren. Jones spreekt van ‘zelfingenomen media’.
Ellende bestaat ook elders. Ook in België leven bijvoorbeeld te veel mensen onder de armoedegrens, met alle daaraan verbonden gevolgen. Maar in Groot-Brittannië is het blijkbaar dramatisch gesteld. Owen Jones (1984), gewezen vakbondlobbyist in het Brits parlement en medewerker bij enkele Britse kwaliteitsbladen, lijkt verbazend jong om met gezag de belangrijke maatschappelijke problemen kritisch te ontleden. Maar zijn vaststellingen en conclusies wekten in Groot-Brittannië en elders grote belangstelling bij voor- en tegenstanders. De eerste uitgave van Chavs in 2011 was een succes, zodat er al in 2012 een tweede editie volgde, waarop deze Nederlandse vertaling gebaseerd is.
Jones is woedend over zoveel onrecht en eigenlijk nog meer over de leugens waarmee een almaar groeiende anti-linkse propaganda de verantwoordelijkheid voor de door het Thatcherisme en het neoliberalisme uitgelokte wantoestanden afwentelt op de slachtoffers. Hij wijst met een beschuldigende vinger naar de verantwoordelijken. Maar zijn absolute politieke jezabel is barones Margaret Thatcher (1925-2013, premier van mei 1979 tot november 1990), die gebruik heeft gemaakt van de verdeling van links om de vakbonden aan banden te leggen en om een asociale ommekeer te bewerken, waarvan de gevolgen tot op vandaag voelbaar zijn. Maar de sociaaldemocratische Labourpartij — gesticht vanuit de vakbonden — ontsnapt niet aan de kritiek. De Labour van vandaag is niet meer die van premier Atlee in 1945, toen de belangrijkste ministers nog regelrecht uit de arbeidersklasse stamden. De partij werd door Tony Blair omgedoopt tot New Labour en is daarbij, constateert Jones, veel te ver overstag gegaan om mee te drijven op een tijdelijke, gunstige stroming van de ‘markteconomie’. De kiezers uit de arbeidersklasse bleven thuis, wat Labour — Old of New — zwaar stemmenverlies bezorgde, en die klap is de partij nog niet te boven.
Owen Jones is niet de enige die verontwaardigd en boos is. Velen zijn het met hem. Zo ook Nigel Williams (Bristol, 1953). Deze Antwerpse Brit was fabrieksarbeider en ABVV-afgevaardigde bij Opel en werd een geapprecieerde maatschappijkritische stand-upcomedian. Williams schreef een vlammend voorwoord voor de Nederlandse vertaling van de tweede uitgave van Jones’ boek. De klassenstrijd woedt nog steeds in Groot-Brittannië, bevestigt hij. En ja, Thatcher voerde een felle strijd tegen de arbeidersklasse en haar syndicale organisaties. De ‘klasseloze’ maatschappij van Thatcher is een nachtmerrie geworden, aldus Williams, die besluit: ‘Na het lezen van dit boek kijk je anders naar onze Brave New World, een wereld waarin een hele bevolkingsgroep op de vuilnisbelt van de samenleving wordt gesmeten en aan haar lot wordt overgelaten. Een wereld waarin politici en media en helaas ook rijke middenklascomedians hun diensten verlenen om deze klasse "eronder" te houden.’
En toch is Owen niet pessimistisch. Hij bepleit een ‘nieuw syndicalisme’ voor Groot-Brittannië. Maar zijn boek is meteen een internationale oproep voor een nieuwe linkse eenheid en bovenal voor een ideologische internationale herbewapening van links.
[Robert Schoeters]
Drs. H.H.M. Meyer
'Chavs' ('Council Housed And Violent') gaat over de stelselmatige demonisering door pers en – vooral – regering van de oude blanke arbeidersklasse in Groot-Brittannië sinds de dagen van Thatcher, en de ondergang van de traditionele vakbonden. Werkloze mijnwerkers en staalarbeiders zijn – aldus de Conservatieve Partij, het uit de middenklasse afkomstige journaille en zelfs de Labour-Party sinds Blair en Brown – in aanleg allemaal crimineel, kleden zich als de familie Flodder en ontvangen allemaal onterecht bijstand. Iedereen is bang voor chavs. Weer leuk voor de commercie, want die verdient eraan, bijvoorbeeld aan beveiliging en cursussen zelfverdediging. De auteur – vakbondslobbyist bij het parlement – laat zien hoe het zo gekomen is. En dat werklozen echt niet kunnen gaan werken als er geen werk is. Maar ook wat er gebeuren moet, als Labour uit het zelfgegraven diepe dal wil komen en niet wil dat de arbeidersklasse geen zwaai naar extreem rechts gaat maken. Helder, boeiend, van de invloedrijkste linkse denker in het Verenigd Koninkrijk. Tegenstellingen zijn bij ons minder groot dan in de typisch Britse standensamenleving, maar voor Nederlandse lezers met politieke belangstelling is dit boek eveneens erg interessant.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.