Word wakker
Nadine Gordimer
Nadine Gordimer (Auteur), Eugène Dabekaussen (Vertaler), Tilly Maters (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Geus, cop. 2013 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 686 |
31/10/2013
Het oeuvre van Nadine Gordimer wordt beheerst door de politieke en maatschappelijke context van Zuid-Afrika, waarbij ze zoekt naar de morele en psychologische werkelijkheid achter het handelen van mensen. De multiraciale realiteit van Zuid-Afrika is het grondthema. Een tijd als nooit tevoren laat meer dan twintig jaar na de opheffing van de apartheid een somber licht vallen op de hoop die Zuid-Afrika zolang heeft gekoesterd.
Thabo Mbeki is Nelson Mandela opgevolgd als president, hij heeft ANC-leider en vice-president Jacob Zuma ontslagen wegens corruptie. Ten onrechte, concludeert het gerecht en Mbeki moet aftreden. Zuma zal hem in 2009 opvolgen. Op persoonlijk vlak ontmoeten we Steve en Jabu, en hun kinderen Sindiswa en Gary Eliot. Hij is blank, christelijk-joods opgevoed, zij is een Zulu-dochter. Haar vader stuurde haar naar het buitenland om te studeren, zij en Steve hebben elkaar als ANC-activisten ontmoet in de bush-camps van Swaziland. De illegaliteit van het zwart-blanke koppel ligt nu in het verleden en ze kunnen het leven gaan leiden waar ze al die jaren met overtuiging en miskenning van hun persoonlijk leven voor hebben gestreden. Maar de tijd waarin ze hun hoop gesteld hadden, is er niet gekomen. Waar ze tijdens de apartheid afgelijnde doelen voor ogen hadden, is nu niets nog duidelijk.
Steve en Jabu klimmen op de sociale ladder, hij wordt docent aan de universiteit, zij werkt zich op van leraar tot advocaat. Hun kinderen wacht een beloftevolle toekomst. Waar politiek en maatschappelijke actie altijd de kern van hun bestaan hebben gevormd, buigen ze zich nu over kwesties als de schoolkeuze voor de kinderen, wat te doen met de weerspannigheid van de jongste en of ze naar het buurtfeestje zullen gaan. De Strijd voor vrijheid is niet voorbij, maar heeft andere, veel vagere contouren gekregen en met de Strijd ook hun identiteit. Hun illegale huwelijk was een statement tegen het apartheidsbewind, maar wat betekent het in een ‘normale’ maatschappelijke context? Hun kinderen van gemengd bloed zijn als het ware het symbool van de hoop die ze koesterden voor hun land. Maar die kinderen zijn geen ultieme mix van twee culturen en van gedeelde idealen. Het Zuid-Afrika waarin ze leven is niet het land waarvoor ze gevochten hebben.
Een tijd als nooit tevoren is geschreven in een afstandelijke, documentaire stijl, waarmee Gordimer een overvloed aan feitelijkheden meegeeft. Ze biedt weinig leescomfort en ook geen mentale rust: literatuur moet wakker schudden, het geweten aanspreken, getuigen van de onverbloemde, complexe realiteit. Ze verweeft verschillende stemmen — waarbij het lang niet altijd eenduidig is wiens stem je hoort —, belicht de problematiek fragmentarisch vanuit verschillende contexten en gezichtspunten, en verstrengelt ze met dialogen, visies, kreten, nieuwsfeiten etc. tot een caleidoscopisch totaalbeeld.
Een tijd als nooit tevoren vraagt volharding, temeer omdat er heel wat bladzijden zijn waar de leesbaarheid zwaar onder druk staat door de weerbarstige stijl, waarbij elke bewust geconstrueerde zin de complexiteit weerspiegelt van de inhoud. Gordimers streven om zo omvattend mogelijk te zijn en het besef van de onhaalbaarheid ervan, levert moeilijk, maar uiterst integer proza op, dat van een grote passie doordrongen is.
(Dit is een abstract van een artikel van Jen de Groeve. De volledige tekst is verschenen in De Leeswolf 4, 2013.)
[Jen de Groeve]
Drs. Cees van der Pluijm
De Engelstalige Afrikaanse Nadine Gordimer (1923, Nobelprijs 1991) schrijft al een leven lang over Zuid-Afrika. In deze nieuwe roman, die speelt tussen het einde van de apartheid en 2009, toont ze de werkelijkheid van een land in verwarring, waarin elke identiteit en elke waarde opnieuw moet worden opgebouwd. Blank en zwart, joods en christen, homo en hetero, oud-strijders, xenofoben – ze moeten samen een antwoord vinden op de vragen waarvoor ze staan, en cynisme is geen antwoord. Via een echtpaar (hij wit, zij zwart) laat ze zien hoe de groot-politieke kwesties uitwerken in het persoonlijk leven en voor welke keuzes de mens komt te staan. Gordimer blijft verteltechnisch nogal op afstand, waardoor het boek niet zo hard aankomt als eerdere romans, maar de analyse die ze geeft en de spiegel die ze voorhoudt, zijn boeiend genoeg. De vertaling is soms wat houterig en idiomatisch vreemd. Gordimers kracht en wijsheid breken daar echter moeiteloos doorheen. Kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.