Higgs : de ontdekking van het godsdeeltje
Jim Baggott (Auteur), Steven Weinberg (Inleider)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Uitgeleend
|
Lannoo, 2013 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : WETENSCHAPPEN : 538 BAGG |
Besprekingen
31/10/2013
Higgs beschrijft de totstandkoming van het Standaardmodel vanaf de jaren vijftig, uiteindelijk culminerend in de ontdekking van het higssdeeltje. In de popularisatie van de deeltjesfysica wordt meestal zeer sterk het atomistische beeld van de wereld naar voren gebracht. Een wereld die bestaat uit elementaire deeltjes, die de bouwstenen vormen voor de verschillende atomen en moleculen waaruit alle materie bestaat. Baggott geeft echter een origineler en ook correcter beeld. Hiervoor vertaalt hij de klassieke vraag waar de wereld van gemaakt is naar de vraag wat massa is. Volgens ons huidige begrip van de natuur is massa geen inherente eigenschap van de individuele elementaire bouwstenen. De massa van de verschillende deeltjes, en dus ook van de materie als geheel, is in feite energie die voortkomt precies uit de wisselwerking van de verschillende elementaire deeltjes.
Baggott begint zijn boek te schrijven in juni 2010, twee jaar voor de ontdekking van het higgsdeeltje. Hoe wist hij dat die ontdekking eraan zat te komen? En hoe wisten de deeltjesfysici dat, als ze er maar in slaagden genoeg botsingsenergie te produceren, het higgsdeeltje zich uiteindelijk wel zou laten zien? Die overtuiging kwam voort uit de successen van het Standaardmodel dat begin jaren zeventig zijn definitieve vorm had gekregen. Begin jaren vijftig zaten de deeltjesfysici nog met de handen in het haar. Op korte tijd wordt een hele rits nieuwe deeltjes ontdekt, die de kennis van de natuur op zijn kop zet. Hoe men er in een tijdsbestek van amper twintig jaar in slaagt de fundamentele wetten achter dit alles te ontdekken, wordt door Baggott fraai beschreven in het eerste deel van het boek.
Het leidmotief bij dit proces was de veronderstelling dat de natuur op fundamenteel niveau zeer symmetrisch moet zijn. In die twintig jaar ontsluieren de natuurkundigen de patronen en onderliggende symmetrie van de natuurwetten zelf. Men slaagt er niet alleen in om de verschillende deeltjes en interacties op een eenvoudige manier te begrijpen, maar op basis van de symmetrie voorspelt men ook nieuwe fysica. Baggott neemt ons mee in dit wetenschappelijk denkproces. Uiteraard betreft het allesbehalve eenvoudige materie, maar hij slaagt er wonderwel in om ook de essentie van de fysica achter dit verhaal mee te geven.
Helemaal spannend wordt het in het tweede deel van het boek, waarin de experimentele ontdekking van al die nieuwe deeltjes wordt beschreven. Hier leert Baggott ons de deeltjesfysica kennen als een bedrijf dat zich ook afspeelt in een maatschappelijke context. Een context van samenwerking tussen duizenden fysici van over heel de wereld, maar ook concurrentie, tussen verschillende naties en teams. Wie zou het higgsdeeltje als eerste vinden? Hoewel we het antwoord al kennen, leest dit laatste deel echt als een thriller. Na het omslaan van de laatste bladzijden blijf je verwonderd achter. Met een zekere weemoed kun je terugkijken op de reuzenstappen die we hebben gezet. Maar kijk ook vooruit, naar de nieuwe fysica die we nog zullen ontdekken.
(Dit is een abstract van een artikel van Karel Van Acoleyen. De volledige tekst is verschenen in De Leeswolf 5, 2013.)
[Karel Van Acoleyen]
Dr. D.G. van der Steen
Sinds de ontdekking van het Higgs-deeltje, in de zomer van 2012, zijn er in Nederland enkele boeken over verschenen. Het kortste is dat van Govert Schilling, ‘Higgs’, een uiterst helder alfabetisch overzicht voor leken*. ‘Higgs gevonden’ van Hendriks en Walrecht is uitvoeriger**: het behandelt de stof van de middelbare school en veronderstelt bij de lezer enige voorkennis op dat niveau. Dit boek van Jim Baggott is veruit het moeilijkste. Baggott beschrijft de geschiedenis van de moderne theoretische natuurkunde, met veel aandacht voor de bij die geschiedenis betrokken topwetenschappers. Hij schrijft daarbij als een kenner voor de kenners: informatief voor wie het vak op hoog niveau beheerst, maar voor een leek is het al snel niet meer te volgen. Met bibliografie, illustraties in zwart-wit, register en uitvoerige trefwoordenlijst. De auteur studeerde af als doctor in de chemie aan de universiteit van Oxford, daarnaast schreef hij diverse wetenschappelijke en filosofische boeken.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.