Achterland : roman
Caroline Brothers
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Arbeiderspers, 2010 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 5900 |
29/02/2012
De titel van En het vergeten zo lang is een dichtvers van Pablo Neruda, die in dit boek van Pauline Slot sterk aanwezig is. Wie het boek openslaat, merkt dat de roman gestructureerd is volgens een van Neruda’s gedichten, met voor elk hoofdstuk een dichtregel als titel. Centraal staat het leven van Neruda’s vrouw Maria Hagenaar (Maruca), een leven in de schaduw van haar man. De roman verhaalt hoe Maruca haar familie in Batavia achterlaat om met Neftalí Ricardo Reyes (zoals Neruda toen nog heette) te kunnen trouwen, en hoe het haar vergaat wanneer ze door haar man wordt verwaarloosd en uiteindelijk samen met hun dochtertje Malva tijdens de oorlog helemaal in de steek wordt gelaten. Een historische roman dus, waarin de vrouw die Neruda in zijn geschriften negeerde — hij blijkt nooit een gedicht voor of over haar geschreven te hebben — alsnog een rechtmatige plaats in de geschiedenis krijgt.
Dit klinkt allemaal veelbelovend. De teleurstelling is dan ook groot wanneer je begint te lezen. De eerste honderd bladzijden spelen zich hoofdzakelijk af aan boord van een schip, onderweg van Nederlands-Indië naar Chili. Pablo en Maruca praten er nauwelijks met elkaar. ‘Hij las Proust, zij probeerde een kleedje te haken. Een paar uur gingen voorbij, vol van momenten om hem de vraag te stellen. Hoe kon het dat een zeeman haar mevrouw Neruda noemde? Telkens als Neftalí opkeek van zijn boek haalde ze adem, klaar om te vertellen over de ontmoeting in de gang. Dan haakte ze zwijgend verder.’ Het verhaal gaat tergend traag vooruit en er valt weinig te beleven, alsof de verveling en miserabele toestand van de personages op de lezer worden overgebracht. Het bevordert misschien het inlevingsvermogen, maar aangenaam is anders.
We krijgen weinig meer dan een opsomming van feiten en gebeurtenissen die in de buurt komt van een droog biografisch overzicht. In een nawoord legt Slot er dan ook de nadruk op dat er heel wat research aan de roman is voorafgegaan, om Maruca’s leven zo getrouw mogelijk weer te geven. Het boek bevat dan ook een uitgebreide bronnenlijst ter verantwoording. De auteur baseerde zich op biografieën, autobiografieën, historisch achtergrondmateriaal, brieven, getuigenissen van familie en vrienden enz. ‘Het briefmateriaal in het boek is authentiek; de parafrases en vertalingen zijn van mij. Alleen de brief van tante Leentje die Maruca in Santiago leest, de correspondentie tussen Maruca en haar moeder, de kaarten die vanuit Sabang worden verstuurd en het bericht van Neftalí aan Maruca bestaan slechts in mijn verbeelding — al is het plausibel dat er in die periodes contact was, en is de inhoud gebaseerd op feiten.’ ‘Wanneer Neruda aan het woord is heb ik veelal geput uit zijn eigen werk of uit biografische informatie.’ Verder lezen we: ‘Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat Slot opvallend weinig uitweidingen en details in het boek opneemt. Die zijn namelijk niet controleerbaar.’
Toch waren ze zeker welkom geweest om de interesse van de lezer vast te houden. Jammer ook dat, ondanks alles wat Maruca heeft doorstaan, het vooral haar naïviteit is die blijft hangen bij de lezer. Vreemd om iemands eer, iets waar Maruca in het boek overigens veel belang aan lijkt te hechten, met een dergelijk beeld te herstellen. Een boek om snel weer te vergeten. [Mieke Opstaele]
J.A.M. van den Broek
Wat niet veel mensen zullen weten is dat de beroemde Chileense dichter en Nobelprijswinnaar Neruda getrouwd was met een Nederlandse vrouw: Maria Hagenaar. Schrijfster Pauline Slot (1960) geeft haar voor het eerst een stem in deze historische roman. Voor haar vijfde boek reisde Slot, die debuteerde met 'Zuiderkruis', over drie continenten en sloeg talloze naslagwerken na, waarvan ze verslag heeft gedaan op haar weblog. De roman is opgedeeld in zeven delen; hoewel het verhaal verteld wordt vanuit het perspectief van Maria, gebeurt dit in de derde persoon. Het huwelijkse geluk was kortstondig omdat Neruda al snel minnaressen kreeg. Hij wijdde aan hen talloze gedichten, maar nooit een aan Maruca, zoals hij zijn vrouw noemde, noch aan hun dochtertje*. Het verhaal laat zien hoezeer Maria/Maruca aan haar man verbonden bleef hoewel ze al na een paar jaar gescheiden leefden. Zowel letterlijk, ze zijn nooit officieel gescheiden, als figuurlijk, doordat hij haar leven bleef beheersen. Slot maakt met haar kleine ode aan deze vrouw in een heldere stijl duidelijk hoe pijnlijk dit leven in de schaduw van zijn roem was. Gebonden; normale druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.