De Erskines : inleiding tot hun leven en geschriften met kernteksten
P.H. Van Harten (Auteur)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Niet beschikbaar |
De Groot-Goudriaan, cop. 2009 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 236.3 HART |
Besprekingen
00/00/0000
De gebroeders Ebenezer (1680-1754) en Ralph (1685-1752) Erskine behoren tot de bekendste en invloedrijkste Schotse puriteinse theologen. Ze hadden over de meeste onderwerpen dezelfde mening en kregen het algauw aan de stok met de Schotse tak van de Reformatie, de Episcopal Church, die ze een te ambtelijke structuur verweten. Al hun preken zijn in het Nederlands vertaald. In De Erskines biedt P.H. Van Harten een overzicht van het leven van de broers Erskine, en van hun werken en opvattingen. De broers leefden in een tijd die op kerkelijk en maatschappelijk vlak zeer woelig moet zijn geweest. Dat blijkt bv. al uit het eerste hoofdstuk, waarin het leven en werk van de twee strenge puriteinse broers beschrijft. Nadat ze waren ondergedoken wegens een conflict met de kerkleiding verschijnen ze opnieuw op het toneel. Hun uiterst sobere maar strenge theologische visie wordt uiteengezet in het tweede hoofdstuk. Kernthema's zijn de 'Leer van God', inclusief de consequenties van het daaraan gekoppelde verbond en de uitverkiezing. God is de 'Middelaar van het verbond'. Verzoening is een absolute voorwaarde voor verdieping, voor een begrijpen en beleven van wet en geloof. Dit geloof moet met overtuiging en zekerheid worden beleden. De normale weg gaat langs doop, het avondmaal en de heiligmaking, die voor de gelovige uitzicht bieden op het hiernamaals. De Erskines zorgden ervoor dat het hypercalvinisme, met zijn eenzijdige accent op de uitverkiezing en inperking van de dienst der verzoening, voorgoed werd uitgebannen, zo betoogt Van Harten, die eraan toevoegt dat ondanks de secularisatie de prediking van het evangelie nog steeds krachtig weerklinkt in Schotland.
Het laatste hoofdstuk biedt tal van 'kernteksten' van de beide broers Erskine. Naast belangrijke uittreksels uit hun dagboeken krijgen we hier stukken uit hun onderricht en enkele preken over de thema's die in het vorige hoofdstuk werden besproken. Tot ver in de 19e eeuw bleef de invloed van de prediking van de Erskines voortduren in de Schotse kerk, vooral in de richting van de 'afgescheidenen', een groep die toen voortkwam uit een nieuwe hervorming.
Voor de lezer die niet ingewijd is in puritanisme biedt het eerste hoofdstuk een duidelijke inleiding. Het puritanisme ontstond in een specifieke politieke en economische situatie. In die context nemen de gebroeders Erskine een bijzondere houding aan ten opzichte van de officiële kerk uit de Reformatie. [Frans L. Van den Brande]
A.J. Jelsma
In de serie 'Inleidingen met kernteksten' is nu ook terecht aandacht geschonken aan de beide invloedrijke Schotse puriteinse theologen en broers Ebenezer (1680-1754) en Ralph Erskine (1685-1752). Hun invloed beperkte zich niet tot Engeland. Al hun preken werden in het Nederlands vertaald. In Engeland zelf waren zij zeker niet onomstreden. Mede door hun toedoen vond in de achttiende eeuw in Schotland een afscheiding plaats. Zij huldigden onder invloed van Augustinus en Calvijn een strenge uitverkiezingsleer. Het grootste deel zelfs van de mensen die hun kerkdiensten beluisterden, zou voor eeuwig verloren gaan. Daar zouden de uitverkoren zaligen ook geen moeite mee hebben. Met gejuich zouden zij aanschouwen hoe de rest van de mensheid naar de hel gezonden zou worden. 'De hel is bezaaid met hun schedels', zoals Ralph Erskine veronderstelde. Opmerkelijk is wel, gezien de strenge opvatting die zij huldigden, dat anders dan in de kringen van de Nadere Reformatie in Nederland gebruikelijk was, de avondmaalsdiensten die de broers organiseerden duizenden toehoorders trokken. Met grote kennis van zaken heeft dr. Van Harten, die op hun prediking gepromoveerd is, hun inzichten en invloed geschetst.
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.