Dierenrechten
Dirk-Jan Verdonk
Dirk-Jan Verdonk (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Boom, cop. 2009 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 628.7 VERD |
31/12/2010
In zes uitvoerige 'case-study's' wil Dirk-Jan Verdonk een beeld schetsen van de geschiedenis van het vegetarisme in Nederland. Hij maakt daarbij geen aanspraak op volledigheid, maar "wel op representativiteit".
De eerste vegetarische 'golf' in Nederland duikt iets vóór 1900 op. Verdonk duidt de eerste periode in drie verhalen: het eerste gaat over de Ferdinand Domela Nieuwenhuis, een sociaal-anarchistische politicus die geldt als een van de oprichters van de socialistische beweging in Nederland. Hij werd vegetariër in overeenstemming met zijn overtuiging dat er geen verschil is tussen mens en dier. Zijn tijdsgenoot Felix Ortt ? de centrale figuur in het tweede verhaal ? komt evenals Nieuwenhuis uit een predikantenfamilie. Ook hij evolueerde in de richting van het anarchisme. Voor hem was vegetarisme een onderdeel van 'rein leven', samen met geheelonthouding en een strenge seksuele moraal. Het restaurant Pomona in Den Haag is het onderwerp van het derde verhaal. Dit restaurant koos bij zijn oprichting in 1913 bewust voor uitsluitend vegetarische gerechten. Drijfveer daarvoor waren zowel (pseudo)wetenschappelijke theorieën over voedsel en technologische ontwikkelingen, als de manier waarop men dacht over de verhouding tussen mensen en dieren.
De tweede 'golf' van vegetarisme begint eind jaren '60 van de vorige eeuw met de 'kabouterrevolutie', een uitloper van de Provo-beweging die een soms dubbelzinnig vegetarisme omarmde (vissen eten kon voor sommigen wel) als een onderdeel van de tegencultuur die ze promootte. Met meestal ludieke acties namen zij de bio-industrie op de korrel. In de jaren daarna veranderde de sfeer geleidelijk aan en volgden er aanslagen op slachterijen en vleestransporten, bevrijdden activisten dieren uit researchcentra... Acties die er (volgens de auteur) in de nasleep van 9/11 en de moord op Pim Fortuyn toe leidden dat de uitvoerders als regelrechte terroristen werden beschouwd.
Dit boek is niet zozeer een geschiedenis van, dan wel een pleidooi voor het vegetarisme. Al in de inleiding associeert Verdonk het eten van vlees met kannibalisme. Hij pleit ook voor een "reconceptualisering" van mens en dier en hanteert voortdurend de term "niet-menselijke dieren". In zijn beeldspraak schakelt hij mens en dier gelijk: zo moesten bv. tijdens de periode van de vogelpest mensen "die zonder commerciële motieven met dieren samenleefden" hun "niet-menselijke gezinsleden" doden. De varkenspest kostte dan weer "elf miljoen varkens het leven". Geschiedschrijving zoals ze tot nu toe bedreven werd, is volgens hem ook slechts fragmentair, want het verhaal van deze niet-menselijke dieren komt er nergens in aan bod: hun rol blijft beperkt tot die van "voedsel" voor de mensen. Verdonk focust uitsluitend op deze 'ethische' grond voor het vegetarisme. Het feit dat ook gezondheidsheidsoverwegingen een belangrijke factor zijn voor velen om geen (of minder) vlees te eten, komt nauwelijks naar voor. Argumenten voor de gelijkschakeling tussen mens en dier blijven eveneens achterwege. Dirk-Jan Verdonk werkt bij de dierenrechtenorganisatie World Society for the Protection of Animals. Daarvoor was hij verbonden aan de Stichting Varkens in Nood, een vereniging die varkens een beter leven wil bezorgen. [Jan Vermeiren]
C.M. Quist
Deze gedegen studie is volgens de auteur geen 'geschiedenis van het vegetarisme' maar -belangrijke nuance!- een geschiedenis die uitgaat van een situatie van 'niet vlees eten' (wat nooit werd gedaan; vlees eten was norm, vegetarisme uitzondering.). Hierdoor worden dieren aanweziger; gelijker aan personen. Vegetarisme hangt samen met veel andere ideologieën; er is dus een interne veelvormigheid. In het algemeen is het een 'sociale' beweging. De auteur maakt deze concreet via zes deelstudies ('case studies') over: twee bekende vegetariërs, de politicus F. Domela Nieuwenhuis en de idealist F. Ortt; over twee processen: de opkomst van vegetarische restaurants en de daarmee verband houdende productie- en distributienetwerken; en over twee buitenfactoren: de bio-industrie en het verzet daartegen, en het dierenactivisme dat mede daardoor ontstond. De grote lijn zit in de inleiding, die al moeilijk leesbaar is; daardoor alleen soepel te volgen door wetenschappers en/of zeer gemotiveerde lezer. Met een katern foto's, uitgebreid notenapparaat (92 p.) en bronvermelding (32 p.), een personen- en een zakenregister.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.