Landschap met klankbodem
Marcel Obiak
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Poëziecentrum, 2008 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : OBIA |
31/12/2009
Bijna twintig jaar na de bundel Landschap met klankbodem (1990) verbreekt Marcel Obiak (geb. 1936) het zwijgen. De schilder en gewezen kunstdocent werkt gestaag aan zijn oeuvre, los van voorbijgaande modes. Maar hij schrijft geen traditionalistische poëzie, herkauwt niet het vertrouwde, direct verbonden met de eeuwigheid. Juist in het hier en nu, vaak op reis in Frankrijk en Zuid-Europa, confronteert hij de existentiële situatie van de mens, vooralsnog de heer der schepping, met de reële en ideële rampen die met vlagen over de mensheid heenkomen. Eén ervan, de dood, wacht ieder mens. Wat aanleiding zou kunnen zijn om moedeloos bij de pakken te gaan zitten, is voor de dichter zijn biotoop. Iets waar hij doorheen wil, wat zijn bewustzijn scherpt. In een fel landschap van zon en elementen grijpt hij de ervaring van verweerde tijdloosheid aan om na te denken over wat vergankelijk is en wat blijft. De lezer merkt al gauw dat er geen tijdgebonden elementen (techniek, moderne voorwerpen, hedendaagse straatbeelden ...) in Obiaks wereld voorkomen. Ze is teruggebracht tot natuur, enkele dieren, een bouwval, een bruggetje en mensen die zich aan de tijdgeest hebben onttrokken. Zo uitgepuurd, komt er ruimte vrij voor het wezenlijke. "Er is / een wezen dat te groot of te klein op een terp / staat, met de glans van alle verten op de huid, / de avondhemelen van de oceanen achter zich." Het gedicht is het kijkinstrument van de dichter die oog heeft voor het mysterie, plaatsvervangend "voor de verstekelingen van het Zijn." De zegging is compact, meer gericht op de kracht van het gekozen woord en de indringende zinsbouw dan op het spel met klanken. En uitzonderlijk beeldend: "in de leegte met de mintekens / van kattenogen in de zon". Na de eerste afdeling, 'Een eeuwig eind', volgt een kortere tweede: 'Lectisternium'. De dichter evoceert het verval van de onverwoestbaar schijnende Romeinse beschaving. Het contrast tussen de van mensenafval vervaardigde godenpoppen en de rampen die ze moeten bezweren is bitter en hilarisch. Grootheidswaan, gedoemd te vergaan, "straks / als men zingt: alles ging heen ... / waarna elkeen zwijgt." De derde afdeling 'Vincent van Gogh' concentreert de thematiek op één individu, de kunstenaar van de amandelbomen, de ophaalbrug van Langlois, het caféterras bij avond, de gele korenvelden en de blauwe kar, het hoerachtig geel en het ultramarijn, "de zon enorm". In de evocatie van afzonderlijke schilderijen ontstaat een portret van de kunstenaar als gekwelde man. "Aan kreunend geboomte krult het loof / als leer in ziedende olie." Werk en leven (lijden) worden één. De gedichten nemen de kleuren van Van Gogh letterlijk in zich op. Notities achteraan verhelderen de artistieke en culturele toespelingen. Een ervan citeert de woorden van Heidegger: "Als de filosofie een wetenschap wordt, gaat ze teloor, maar het denken gaat voort." Obiaks weerbarstige, even zintuiglijke als diepzinnige poëzie getuigt ervan. [Erik de Smedt]
Redactie Vlabin-VBC
Bijna twintig jaar na 'Landschap met klankbodem' (1990) verbreekt de Vlaamse dichter, schilder en gewezen kunstdocent Marcel Obiak (1936) het zwijgen. Obiak werkt gestaag aan zijn oeuvre, dat los staat van voorbijgaande modes. Centraal staat de vraag wat vergankelijk is en wat blijft. De lezer merkt al gauw dat er geen tijdgebonden elementen (techniek, moderne voorwerpen) in Obiaks wereld voorkomen. Ze is teruggebracht tot natuur, enkele dieren, een bouwval, een bruggetje en mensen die zich aan de tijdgeest hebben onttrokken. Zo uitgepuurd, komt er ruimte vrij voor het wezenlijke. De zegging is compact, meer gericht op de kracht van het gekozen woord en de indringende zinsbouw dan op het spel met klanken. Na de eerste afdeling, ‘Een eeuwig eind’, volgt een kortere tweede, ‘Lectisternium’, waarin de dichter het verval van de Romeinse beschaving evoceert. In de derde afdeling wordt de thematiek uitgewerkt aan de hand van het werk van Vincent Van Gogh. Notities achteraan verhelderen de artistieke en culturele toespelingen. Een weerbarstige, even zintuiglijke als diepzinnige bundel.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.