Het einde van een diaspora : joden in Europa sinds 1945
Bernard Wasserstein
Bernard Wasserstein (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Nieuw Amsterdam, cop. 2008 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 927.3 WASS |
31/12/2009
Hoeveel pagina's heb je nodig om een geschiedenis van het 20e-eeuwse Europa te schrijven? De Britse historicus Bernard Wasserstein probeert het in net geen 1000 pagina's, inclusief een indrukwekkend voetnotenapparaat, een uitgebreide bronnenlijst en een register. De titel Barbarij en beschaving verenigt twee tendenzen in die geschiedenis. Enerzijds loopt het aantal mensen dat in het 20e-eeuwse Europa slachtoffer werd van oorlog en genocide in de vele miljoenen, zeker als je daar, zoals Wasserstein doet, de slachtoffers van het stalinisme bijtelt. De auteur heeft echter ook aandacht voor de andere kant van de medaille. Europa is volgens Wasserstein immers veel welvarender en humaner geworden: de verzorgingsstaat ontstond, de Europese Unie brengt welvaart, we zijn toleranter voor homoseksuelen en de doodstraf is afgeschaft.
Wasserstein laat zijn lijvig overzicht beginnen in 1914. Historici zijn het erover eens dat je de korte 20e eeuw kan laten beginnen met de Eerste Wereldoorlog en kan doen eindigen met de ineenstorting van het communistische systeem eind jaren '80. Vraag is of er nog veel nieuws toe te voegen is aan alle historische overzichten die sinds het einde van de vorige eeuw zijn verschenen? Wie zijn kennis van die geschiedenis nog eens wil opfrissen kan dit hier op een aangename wijze doen. De auteur heeft nl. een vlotte pen, en het boek leest dan ook goed weg. De lezer mag zich echter niet laten afschrikken door een drietal hoofdstukken waarin je met heel veel cijfers om de oren wordt geslagen. Het aantal gezinnen met stromend water, het aantal vernietigde boerderijen tijdens de Eerste Wereldoorlog, het aantal auto's per 100 inwoners, of het toe- en afnemen van gezondheidsindexen en beurscijfers: dit alles en nog veel meer wordt nauwkeurig beschreven.
Geregeld weet Wasserstein aan de hand van recent historisch onderzoek enkele in het collectieve geheugen vastgeroeste feiten te weerleggen of te corrigeren, maar echt fundamenteel zijn die vondsten zelden. Interessant is wel dat er veel aandacht wordt besteed aan de geschiedenis en de situatie in Oost-Europa en de Sovjet-Unie. Soms gaat het over zaken die pas na de val van het communisme duidelijk werden of pas dan door historisch onderzoek werden bevestigd.
Het historisch overzicht eindigt trouwens niet met de val van het communisme, maar trekt de lijn door tot vandaag. Ook de uitbreiding van de Europese Unie, de oorlogen in de Balkan en de recente ontwikkelingen in Rusland komen aan bod. Meer dan de helft van het boek beslaat de periode van 1914 tot 1945. De beschrijving van wat erna komt, is dan ook veel oppervlakkiger en minder samenhangend. Wasserstein heeft vooral aandacht voor de hoofdrolspelers, Groot-Brittannië, Duitsland, Frankrijk en Rusland. België komt maar heel af en toe ter sprake. Nederland bijna niet.
Van een boek dat de titel Barbarij en beschaving draagt, verwacht je enige analyse, maar daar komt de auteur niet aan toe. Het betreft hier eerder een zo objectief mogelijke beschrijving van de feiten, die weliswaar zeer vlot is geschreven en door de humor en treffende vergelijkingen aangenaam is om te lezen. Toekomstige historici kunnen het als rijke bron hanteren en geschiedenisleerkrachten kunnen er details in vinden om hun lessen mee aan te vullen. Ook zonder historische voorkennis wachten je echter veel aangename uren leesplezier. [Dirk Passchyn]
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.