De grote mythen van de moderne geschiedenis
Jacques R. Pauwels
Jacques R. Pauwels (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
EPO, 2007 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GESCHIEDENIS : FRANKRIJK 944.7 |
31/12/2008
Historicus Jacques R. Pauwels schreef al meerdere, wat eigenzinnige studies over de Tweede Wereldoorlog en andere historische onderwerpen, zoals Een geschiedenis van de namen van landen en volkeren (De Leeswolf, p. 501). Nu verscheen van hem een boek waarin hij het verhaal vertelt van de Franse Revolutie. Het gaat om een figuurlijke reis door het decennium van 1789 tot 1799, met veel aandacht voor de topografie van de Revolutie in Parijs. De historicus ontpopt zich tot reisleider, wat op zichzelf niet zo vreemd is. De historische activiteit en sensatie zijn sterk vergelijkbaar met het bereizen van vreemde landen en werelden. "The past is a foreign country. They do things different there", schreef de Engels literator P. Hartley.
Nu is de combinatie Franse Revolutie en Parijs niet alleen dankbaar, maar ook historisch zeer betekenisvol. De Franse Revolutie maakte deel uit van de keten van revoluties die de Atlantische wereld beroerden van ca. 1770 tot ca. 1850 en onder de noemer van 'Atlantische revolutie' kunnen worden gevat. Daarvan was de Amerikaanse Revolutie de eerste en de Franse ongetwijfeld de meest intense en complexe. Voor Europa had ze alleszins de meeste impact. Ze ving aan in 1789, na een lange incubatieperiode, en duurde tot 1799, toen Napoleon de macht greep. Die Franse Revolutie werd vanaf de val van de Bastille op 14 juli 1789 zeer sterk bepaald door de gebeurtenissen in Parijs, en vooral dan in de politieke clubs en op de straten. Enkel Napoleon wist de revolutionaire spiraal uiteindelijk onder controle te krijgen, sommige verworvenheden van de Revolutie duurzaam te consolideren en andere revolutionaire aspiraties in te tomen of af te voeren. Napoleon gaf de Revolutie een internationale dimensie, maar voerde ze ook weg uit Parijs. De tien voorgaande jaren echter zetten Parijs en de Parijse straat de toon. Daaraan herinneren nog talloze gebouwen, monumenten, straten en pleinen. Parijs bulkt dan ook van 'lieux de mémoire' met betrekking tot de Revolutie.
Dit boek is een bijzonder geslaagde combinatie van een reisgids over het Parijs van de Franse Revolutie en het verhaal van die Revolutie, zoals ze zich afspeelde in de Franse hoofdstad. Daarbij geeft de auteur terecht voorrang aan het chronologische verloop boven de topografie, weliswaar met af en toe een flashback of een flashforward. In een inleidend hoofdstuk behandelt hij de Franse standensamenleving in het ancien régime. Vervolgens maakt hij een wandeling door Parijs aan de vooravond van de Franse Revolutie. De volgende hoofdstukken verhalen de aanloop naar de Revolutie en de verschuiving van het revolutietoneel van Versailles naar Parijs, de burgerlijke revolutie tijdens de eerste fase (1789-1792), de Jacobijnse radicalisering tijdens de tweede fase (1792-1794) en ten slotte de Thermidoriaanse reactie, die bewust terug aanknoopte bij de eerste, gematigde fase (1794-1799). In het besluit reflecteert hij over het verschijnsel revolutie en zijn mechanismen. Daarbij schuwt hij de controverses niet. Voor sommigen zal de auteur wat drammerig overkomen, hoewel hij zijn betoog terdege ondersteunt.
Een aanhangsel in samenwerking met de kunsthistoricus Frans De Maegd verhaalt beknopt de terugkeer van de revolutie in 1830 (de burgerlijke Julirevolutie), in 1848 (de radicaal-democratische Februarirevolutie) en in 1870 (de 'socialistische' Parijse Commune). De politieke ontwikkeling in Frankrijk in de 19e eeuw kan inderdaad worden geïnterpreteerd als een herhaling van de Franse Revolutie, maar nu in slow motion.
Een bibliografie en een register van plaatsen en monumenten in Parijs sluiten het boek af, dat spaarzaam geïllustreerd is met zwart-witillustraties. Al met al een overzichtelijke inleiding op het revolutionaire Parijs en op een voor Frankrijk en Europa belangrijke episode van de geschiedenis. [Walter Smits]
C.M. Manni
Een boek met een tweeledige insteek. Als historicus beschrijft de auteur de periode van de Franse Revolutie vanaf 1789 tot 1799, die vooral een Parijse revolutie blijkt te zijn, in de context van het Frankrijk van de 18e eeuw: een klassenmaatschappij met strikte rangen en standen, met rijkdom voor een beperkte gegoede groep en armoede voor velen. Dit levert een vlot lezende historische ontrafeling van de periode van de revolutie op. Als reisleider neemt de auteur de lezer en passant mee langs de vele plekken in de Franse hoofdstad die herinneren aan een uiterst bewogen periode in de Franse geschiedenis. Daarmee prikkelt de auteur de lezer om een wandeltocht door het hedendaagse Parijs van de revolutie te ondernemen. Bevat een bibliografie en een register van beschreven plaatsen en monumenten in Parijs. Geïllustreerd met zwart-witfoto's, etsen en tekeningen.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.