Cavia's op proef : roman
Ludvík Vaculík
2 exemplaren
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Leesmagazijn, 2015 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 11248 |
Magazijn |
Meulenhoff, 1987 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : VACU |
Filip Huysegems
i /un/26 j
Waar draait het om?Cavia's op proef gaat over Vasek, bankbediende in een socialistische staat. Zijn werk: bankbriefjes allemaal in dezelfde richting klasseren. Om zijn zonen te plezieren, koopt hij voor hen een stel cavia's. Hij vindt het zelf ook fascinerende diertjes. 's Avonds, als de rest van het gezin slaapt, voert hij met hen allerlei experimenten uit. Hij laat ze rondtollen op een platenspeler, doet ze onderwaterzwemmen, besprenkelt er eentje met parfum - hoe absurder hoe liever. De proefnemingen worden steeds drastischer en sadistischer, maar de caviaatjes zijn natuurlijk weerloos. En de verteller kleedt het zo vermakelijk in dat het allemaal onschuldig klinkt. Maar je wordt gewaar dat Vasek almaar meer op drift slaat.
Vaculík is een schrijver met een roemruchte reputatie. In 1968 schreef hij Tweeduizend woorden, een kritiek op de Tsjecho-Slowaakse Communistische Partij. Dat kwam hem te staan op vervolging en censuur. Toch was hij nadien jarenlang betrokken bij het clandestien uitgeven van dissidente auteurs in zijn land.
Het zal dus niet verbazen dat Cavia's op proef begrepen mag worden als een politieke allegorie. Bankbediende Vasek staat tegenover de cavia's zoals het communistisch bestuur stond tegenover zijn onderdanen. De machtelozen ondergaan een niet-aflatende serie absurde, surreële, door een krankzinnige logica ingegeven almachtsfantasieën.
De tijden zijn veranderd, het IJzeren Gordijn ligt op de mestvaalt van de geschiedenis. Maar de symbolische Vasekken en cavia's zijn nog allerwegen te vinden, overal waar een weerloze lijdt onder de grillen van een machtige: in een bedrijf, een vereniging, een relatie, noem maar op.
Om een idee te geven. Vasek legt een halsband van plakband rond de kop van een cavia, en kijk: 'De vacht vóór het bandje gaat overeind staan (.). Van voren lijkt hij wel een woeste leeuw die na het verorberen van een missionaris diens vrome gelaatsuitdrukking heeft overgenomen. Toen ik de cavia ook nog een stukje plakband om zijn oren had gedaan, voor de grap, klapte ik verrukt in mijn handen: wat een zielenpoot!' Ja, dat komt al aardig in de buurt van die vakbondslui van de firma Mactac die hun collega voor de lol op een palet vastsjorden.
Zoiets doen wij niet natuurlijk, maar Vaculík is een te slimme en te vaardige schrijver om de lezer zomaar buiten schot te laten. Nu hoeft u mij niet te verdenken van grote empathie met cavia's (best lekker, ze smaken naar konijn), maar bij Vaseks grollen ontsnap je niet aan de gedachte: ai ai, dit is erg. En tegelijk: hèhè, dit is grappig. Kortom, men komt zijn innerlijke sadist tegen in dit boek. Want lachen zul je, Vaculík geeft je geen schijn van kans om daaraan te ontsnappen.
(Filip Huysegems)
LUDVÍK VACULÍK
Cavia's op proef.
Vertaald door Kees Mercks, Leesmagazijn, 230 blz., 18,95 euro.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.