De democratie voorbij
Luc Huyse
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Van Halewyck, 2006 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : OORLOGSVOERING : 399.2 HUYS |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Van Halewyck, 2006 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 399.22 HUYS |
31/12/2006
Het eerste deel van het nieuwe boek van politicoloog Luc Huyse draagt ostentatief de titel 'Tegen het vergeten'. Uitgangspunt is de pregnante situatie van het slachtoffer: Is het verdriet ooit te verwerken? Brengt bestraffing troost, compensatie of zelfs volledige genoegdoening? Of blijft alles een open vraag en zijn de geslagen wonden onheelbaar? De auteur gaat op zoek naar het antwoord en raadpleegt verschillende getuigen: zoals te verwachten valt, zal hij geen volledig uitsluitsel krijgen. Deel twee gaat vervolgens over het 'Ruimen van pijn en puin', het derde deel bespreekt de toekomst van het onverwerkt verleden. Waarin moeten we uiteindelijk investeren om het verleden op een verantwoorde en productieve wijze te verwerken en het om te buigen in een perspectiefvolle toekomst?
De kern van het boek is een vergelijking tussen drie strategieën om het verleden te verwerken. In de eerste plaats is er de complete amnestie, een strategie die vooral in een eerste periode nogal pragmatisch werd toegepast. Een tegengestelde pool is het systematisch strafrechterlijk behandelen door tribunalen, zowel op nationaal als internationaal vlak. Het is deze aanpak die bijna onvoorwaardelijk door Amnesty International wordt aangepraat en die door de auteur van belangrijke kritische noten wordt voorzien. Tussen die twee polen is er een flexibelere aanpak, die geïllustreerd wordt door de Verzoeningscommissie in Zuid-Afrika, die sterk door specifieke nationale kenmerken is gekleurd. De auteur pleit dan voor allerlei hybride technieken, aangepast aan de plaatselijke omstandigheden, mogelijkheden, politieke machtsverhoudingen en cultuur, een visie waar weinig op aan te merken is. De schrijver illustreert zijn stellingnamen met ontelbare voorbeelden, die hij zelf "zijn persoonlijke expeditie in het verwerken van het verleden" noemt. Zijn evaluatie is zeer evenwichtig en de geïnformeerde lezer zal dikwijls het standpunt van de auteur kunnen delen, al doet ze een enkele keer toch een beetje intellectualistisch aan, met zijn grote nadruk op debat en reflectie.
Er zijn nog enkele expliciete, specifiekere lessen over een goede verwerking van het verleden te leren. Verankering in de lokale situatie moet een eerste prioriteit van het beleid zijn; er moeten dus zoveel mogelijk lokale middelen en mensen ingezet worden. Een andere prioriteit betreft de absolute voorrang van de behandeling van de slachtoffers. Verder pleit de auteur nog voor het sterker betrekken van vrouwen in de problematiek van het verwerken van het verleden. Uit gevalstudies blijkt dat vrouwen beter bruggen kunnen slaan, minder bedreigend overkomen en meer gericht zijn op waarden als verzoening. Een opsteker voor alle vrouwenorganisaties. Ten slotte merkt de auteur terecht op dat niet alle vragen een antwoord gekregen hebben. Er bestaat gewoonweg geen "supermiddel" dat rust kan brengen in alle hoofden van wie met onheil te maken heeft. Diversiteit is de regel, geen sjablonen, omdat onze wereld nu eenmaal zo verschillend evolueert.
Alles gaat voorbij, behalve het verleden getuigt van een sterk engagement, dat des te bewonderenswaardiger is omdat Huyse erin slaagt zijn stellingen met overtuigende argumenten en voorbeelden te onderbouwen. Dit is een van die boeken die een generatie van studenten (en niet enkel studenten) kan inspireren door zijn zinvolle argumentatie en morele inzet. Het boek sluit af met een nuttige 'reiswijzer', waarbij vooral vele sites de lezer een dienst kunnen bewijzen bij de verdere uitdieping van het onderwerp. [Robert Stallaerts]
Redactie Vlabin-VBC
'Onverwerkte verledens' en maatschappelijke processen voor herinnering, gerechtigheid en verzoening spreken de bekende Belgische politicoloog Luc Huyse intellectueel maar ook emotioneel sterk aan, zoals blijkt uit de inleiding tot dit voor het grote publieke bestemde boek. Het boek is oorspronkelijk opgebouwd in dialoog met vier personages, slachtoffers èn daders, die hun ervaringen van een oorlog of dictatoriaal regime vertellen (Chili, Kroatië, Zuid-Afrika, Ethiopië). Huyse gaat diep in op de situatie van slachtoffers, de omgang met het pijnlijke verleden en de gevolgen van het negeren van dat verleden. Hij evalueert drie strategieën (de amnestie, het strafrechterlijk tribunaal en de waarheids- en verzoeningscommissie) en pleit voor hybride technieken, aangepast aan de plaatselijke omstandigheden, met meer lokale verankering en inzet van vrouwen. Deze evaluatie is evenwichtig, maar doet een enkele keer toch wat intellectualistisch aan, met zijn grote nadruk op debat en reflectie. Het boek komt af en toe chaotisch en repetitief over, maar dat doet niets af aan Huyse's overtuigingskracht. Hij sluit af met enige bibliografische verwijzingen.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.