Honderd kussen van een wonderjongen
Adriaan Van den Hoof
Wolfgang Amadeus Mozart (Auteur), Lucas Bunge (Samensteller)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Arbeiderspers, 2006 |
Muziek Informatief : BUNG |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Arbeiderspers, 1989 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 784 MOZART |
31/12/2006
Van Wolfgang Amadeus Mozart zijn meer dan 350 brieven bewaard gebleven. Uit deze unieke schat stelde Lucas Bunge een bloemlezing samen van 112 brieven, die hij chronologisch ordende en van korte maar goede verbindingsteksten en voetnoten voorzag. Zo is het boek Mozart in zijn brieven een aangename kruising geworden tussen autobiografie en biografie.
Het moet begin jaren '90 geweest zijn toen ik het Mozarthaus in de Domgasse in Wenen bezocht. Het huis in de Domgasse is het enige nog bestaande huis in Wenen waar Mozart gewoond heeft, wellicht niet toevallig het meest luxueuze pand dat hij ooit betrokken heeft. Samen met zijn vrouw Constanze en zoontje Carl Thomas leefde hij er van 1784 tot 1787, het waren de roemrijkste jaren van Mozart in Wenen. In deze periode trad hij toe tot de vrijmetselaarsloge 'Zur Wohlthätigkeit' en componeerde o.a. de majestueuze 'Maurerische Trauermusik' en zijn bijzonder succesrijke opera 'Le Nozze de Figaro'.
Ter gelegenheid van dit Mozartjaar (250 jaar geleden werd Mozart geboren) heeft de stad Wenen veel geld geïnvesteerd in het Mozarthaus en het helemaal gerestaureerd, uitgebreid en heringericht tot een heus museum over vier verdiepingen verspreid. Naar het schijnt is het nu een fris en modern museum geworden dat bijzonder veel bezoekers trekt en bijgevolg veel geld in het laatje brengt. Waar herdenkingen al niet goed voor zijn!
Ik ben in ieder geval blij dat ik het huis nog heb kunnen bezoeken voor het een hype werd voor cultuurtoeristen en voor de museale ijver er het echte leven uit had weggeblazen. Niet het appartement op de eerste verdieping dat was ingericht met enkele meubels die er in de tijd van Mozart hadden kunnen staan en een vriendelijke gemoedelijkheid uitstraalde, had mij indertijd zo beroerd, het waren de trap en de kleine hal van het huis die in mij een vreemde sensatie hadden opgewekt. In de rommelige hal stonden fietsen en vuilnisbakken want het huis werd toen, op de eerste verdieping na, nog gewoon bewoond. Zo was het alsof je daar binnenkwam om even langs te gaan bij goede vrienden, waarna je de trap beklom waarvan de stenen treden, door het vele gebruik van de huurders gedurende meer dan tweehonderd jaar, uitgesleten waren en de houten leuning een mooie gepolijste patina had gekregen door de wrijving van zovele handen waaronder die van... jaja. Vandaag betreedt de bezoeker het Mozarthaus royaal via de grote poort van het koetshuis.
Waarom ik dit nu vertel? Het (her)lezen van de brieven van Mozart, die naar aanleiding van dit herdenkingsjaar in de vertaling van Lucas Bunge weer verkrijgbaar zijn, wekt bij mij een gelijkaardige sensatie van een levendige nabijheid op alsof je Mozart betrapt in zijn dagelijkse leven, dat overigens verre van alledaags was. Wie geïnteresseerd is in leven en denken van Mozart, mag deze brieven niet links laten liggen. Ze verdienen dezelfde status als de brieven van Vincent van Gogh, omdat ze eenzelfde spontaneïteit en integriteit bezitten en ons een opmerkelijk inzicht verschaffen in de denk- en gevoelswereld van een creatieve geest. We mogen ons trouwens gelukkig prijzen dat we dankzij Bunge over een prachtige Nederlandse vertaling beschikken van die brieven. Bunge is erin geslaagd om de ongedwongen en originele schrijfstijl van Mozart, bijwijlen grof humoristisch en absurd, bijwijlen snedig en ironisch te vertalen in vlot Nederlands.
De Mozart die we kennen van zijn muziek, met zijn onfeilbare gevoel voor dramatiek en balans tussen ernst en speelsheid, herkennen we ook in zijn brieven, die een bijzonder versatiele geest verraden. Er bestaan verschillende getuigenissen waarin kond wordt gedaan van Mozarts voorliefde voor scabreuze grollen en zijn onvolwassen gedrag terwijl aan zijn schrijftafel de meest goddelijke muzikale ideeën aan zijn geest ontsproten. De schoonbroer van Mozart, de acteur Joseph Lange, die getrouwd was met Mozarts eerste grote liefde, de zangeres Aloysia Weber en zus van Mozarts vrouw Constanze, schijnt deze houding psychologisch juist te hebben ingeschat. Hij schreef dat Mozart mogelijk zijn innerlijke spanningen achter gewilde frivoliteit verborg en ervan genoot de nar uit te hangen terwijl hij eigenlijk met heel ernstige zaken bezig was.
Beroemd zijn de zogenoemde 'Bäsle brieven', gericht aan zijn nichtje Maria Anna Thekla, met wie Mozart een kortstondig avontuurtje had tijdens zijn verblijf in Augsburg. De brieven aan haar zijn heel speels en erotisch. Een proeve van Mozarts virtuoze schrijfstijl: "Duizend bommen en granaten, bij de Kroaten, allemachtig nog an toe, duivels, heksen en toverij, hellelegers zonder einde, bij de elementen, lucht, water, aarde en vuur, Europa, Azië, Afrika en Amerika, Jezuïeten, Augustijnen, Benedictijnen, Capucijnen, Minorieten, Franciscaners, Dominicaners, Karthuizers en Broeders van het Heilige Kruis, reguliere en irreguliere kanunniken, alle ongelikte beren, spitsboeven, hondsvotten, kloten en lullen door elkaar, ezels, buffels, ossen, dwazen, sukkels en slimmerds! Wat zijn dat voor manieren, 4 soldaten en 3 bandelieren? -- wel een pakje krijgen, maar geen portret...". En zo'n brieven werden dan ondertekend door "De hooggeboren Ridder van de Varkenslul Pleno Titulo". Maar als Mozart aan zijn vader Leopold schrijft, is hij diep ernstig, bv. over zijn visie op muziek en componeren. "Maar hartstocht, heftig of niet, mag nooit uitgedrukt worden in die mate dat zij afkeer oproept; muziek mag, ook in de schokkendste situaties, nimmer het oor beledigen, maar moet toch behagen". (Wenen, 26 september 1781).
Door de vele opdrachten, lessen en concerten had Mozart het erg druk en de laatste jaren voor Leopolds dood in 1787 schijnt de drukke correspondentie met zijn vader bijna stil te vallen. Misschien wilde Mozart zich voor een stuk bevrijden van de dominante persoonlijkheid van zijn vader, die zich ook altijd graag bemoeide met de zaken van zijn zoon. Zo gaf Leopold met veel tegenzin zijn toestemming voor het huwelijk met Constanze (Mozart was overigens al getrouwd voor hij de schriftelijke toestemming van zijn vader ontving).
Wie de tedere brieven van Mozart aan zijn vrouw Constanze leest, kan alleen maar constateren dat hij haar heel graag zag. Toch sprak hij haar ook graag vermanend toe en wilde hij van haar dat ze zich deftig gedroeg, al was het maar om de schijn op te houden. Wellicht hielden ze beiden wel af en toe van een uitspattinkje en misschien klikte het juist daarom wel zo goed tussen die twee. [Sara Debroey]
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.