Persoonsgegevens
Elfriede Jelinek
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Van Gennep, cop. 2005 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 4542 |
31/12/2006
Brigitte en Paula staan aan het begin van hun volwassen leven. Hun huidige leven (opgesloten in een bh-fabriek, opgesloten in de familie, het dorp, hun eigen beperkte voorstellingsvermogen vooral) is niets. Ze zijn niets. Jelinek beschrijft hun lotgevallen. Hun lot hangt af van een man: "als er iemand een lot heeft dan is het een man. Als er iemand door het lot wordt getroffen, dan is het een vrouw."
Is dit vroege werk (1975) van de Nobelprijswinnares af te doen als weer eens een feministische roman? Zeker, de twee heren die hier worden opgevoerd zijn kortzichtige driftwezens die hun pik maar al te graag in onderbuiken onderbrengen. Die hun plaats als heer van de schepping, of bij gebrek aan hersens dan toch hun plaats als heer van hun eigen vrouw met grote vanzelfsprekendheid opeisen. En die daarbij gesteund worden door hun eigen verwekkers en de heersende (dorps)mentaliteit.
Maar veel mededogen kun je niet opbrengen voor de vrouwen in dit verhaal: de toch ook al niet met veel inzicht behepte Brigitte en Paula klampen zich wel erg gedachteloos vast aan de eerste de beste man. Van hem verwachten ze toegang tot het ware leven. Een uitweg uit het heilloze fabriekswerk (Brigitte) of uit de bekrompen dorpswereld (Paula -- "het [dorp] is één groot haten en verachten"). Het enige wat ze daarbij te bieden hebben, is hun kut. Het enige wat ze ermee hopen te bereiken, is een kind. Om de man in kwestie aan zich te binden, hun toekomst te verzekeren. Koele berekening, liefde voorwenden, walging en haat onderdrukken en zo een plaats opeisen in het leven -- onder de man weliswaar. "en zo sterven ze naar elkaar toe", heet het dan in een van die vele gebijtelde, bijtende zinnetjes van deze schrijfster met de hamer. Brigitte verwezenlijkt daarbij haar levensdoel en wordt de vrouw van een zakenman. Paula heeft minder geluk: haar huwelijk loopt al snel op de klippen, ze belandt in de bh-fabriek die Brigitte is kunnen ontlopen. Dat was onvermijdelijk: "paula is volgzaam. het zijn louter tandwielen die om haar heen draaien, en waar zij zich in voegt."
Maar voor alle duidelijkheid: dit is verre van een psychologische roman, dit zijn gevalstudies die een algemene geldigheid toegedicht krijgen. Jelinek trekt af en toe het bijzondere geval open naar het algemene: "het verhaal over hoe die twee elkaar hebben ontmoet is onbelangrijk. die twee zijn onbelangrijk. ze zijn gewoon symptomatisch voor alles wat onbelangrijk is." Geweld en haat heersen in deze wereld, menselijkheid en liefde worden hier ruw vertrapt. Liefhebben is een chroniek van angstige hoop die in elkaar wordt geramd, net als Paula, hoop die langzaam uitgeleefd wordt, net als Paula's onderbuik.
Wat sterk in de voorgrond treedt, is Jelineks stijl. Apodictische zinnen, waarvan het sarcasme vaak afdruipt. Herhaling en hyperbool om de bedoeling van deze roman er bij de lezer in te rammen, om hem illusieloos, murw geslagen achter te laten. Liefhebben zal je niemand aanraden en met groot onbehagen lezen. Maar je zal het lezen. [Kris Lauwerys]
C.H.M. Beijer
Roman rond 3 jonge vrouwen die verlangen naar een huwelijk vol liefde en geluk. Door te trouwen ontsnapt naaister Brigitte aan haar armzalige bestaan, maar haar man geeft niet om haar, wel om zijn bedrijf. De 16-jarige Paula wordt zwanger van een aan drank en seks verslaafde houthakker, met wie zij trouwt om geschonden eer en aanzien te beperken. Susie lijkt in haar verloving met een leraar beter af. Meedogenloos observeert de alwetende verteller het lot van vrouwen, veroordeeld tot moederschap in hun gewelddadige huwelijk. De hel, dat is het huwelijk. Het verlangen naar een beter leven realiseert geen van de vrouwen, omdat hen de potentie tot verandering ontbreekt en westerse maatschappelijke verhoudingen iedere verandering uitsluiten. Deze grimmige visie schetst de Oostenrijkse auteur (1946), die in 2004 de Nobelprijs voor Literatuur ontving, in deze vroege roman (1975) die nu - met handhaving van de spelling zonder kapitalen - knap in het Nederlands vertaald is. Normale druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.