Twintig minuten : roman
Chaja Polak
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Meulenhoff, cop. 2004 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : POLA |
31/12/2004
Het verhaal van onze moeder -- ik noem haar hier Salka -- vertelt mijn werkelijkheid en niet de waarheid. Het vertelt van de 20e eeuw die schitterde in alle facetten van haar leven, en waarover ik moest schrijven. Uit ontzag voor haar, Salka, de aanzienlijke, en uit ontzag voor haar eeuw." Salka is het semi-biografische verhaal van Chaja Polaks joodse familie: Fanny -- de geromantiseerde versie van Polak -- heeft het over de vader die ze nooit gekend heeft en die sterk tot haar verbeelding spreekt, over haar grootouders, over haar halfbroer en -zus, maar ook en vooral over haar moeder, Salka. Polak beklemtoont voornamelijk twee zaken in deze roman: het concentratiekampverleden van Salka en het feit dat ze van verscheidene mannen heeft gehouden gedurende haar leven. Deze mannen hadden bovendien hetzelfde meegemaakt als zij. Salka zou namelijk niet hebben kunnen leven met een partner die de concentratiekampen niet had meegemaakt. Fanny suggereert dat Salka misschien met Leo Mandel -- haar vader en de eerste man van haar moeder -- getrouwd is omdat haar grootvader (de Tatte) enkel een jood als echtgenoot voor zijn dochter wilde. Op dia's die Fanny nog maar pas onder ogen heeft gekregen, lijkt het namelijk alsof Salka tot over haar oren verliefd was op een Nederlander ten tijde van haar huwelijk met Fanny's vader. En na de oorlog, wanneer Salka terugkeert uit een concentratiekamp, hertrouwt ze al gauw met een niet-jood, die van haar echter vrij snel opnieuw een weduwe maakt. Daarna heeft ze een zeer langdurige LAT-relatie met een man aan wie ze zich nooit helemaal heeft gegeven uit angst weer in de steek gelaten te worden. Hoewel Salka steeds gelijkheid tussen haar nieuwe kinderen en Fanny heeft proberen te creëren, voelt Fanny toch een subtiel onderscheid. Wanneer het gaat over welke namen er op de grafsteen van Salka moeten komen, zijn de kinderen uit Salka's tweede huwelijk er namelijk niet voor te vinden de naam van Leo Mandel te vermelden. Na getouwtrek van alle kanten, krijgt Fanny uiteindelijk haar zin: de achternaam van haar vader zal dan toch vermeld worden op de grafsteen. En dat is voor haar uiteindelijk het belangrijkste: Salka zorgde voor eenheid tijdens haar leven en nu ze dood is, zal ze ook terug één zijn met iedereen die haar lief is en ooit lief was.
Salka is een prachtige roman, waarin hoofdstukken over het verleden duidelijk worden afgewisseld met hoofdstukken over het heden. Naast het vertellen van een goed ineengestoken familieverhaal, slaagt Chaja Polak er ook nog eens meesterlijk in de realiteit van de concentratiekampen en de trauma's van de overlevenden te beschrijven zonder te vervallen in tweedehandse woorden. [Katrien Cooreman]
Annemiek Buijs
Zesde roman van de Nederlands/joodse auteur Polak die ook verhalen en een novelle schreef. Deze roman heeft sterk autobiografische trekken, maar blijft fictie. De auteur reconstrueert na de dood van haar moeder Salka op een zeer indringende en persoonlijke manier haar leven. Ze doet dit vanuit het perspectief van de oudste dochter Fanny en komt zelf ook in het boek voor, zowel in de ik- als in de zij-vorm. De tijden wisselen voortdurend, van Salka als klein meisje tot en met haar dood. Salka overleeft Auschwitz, wordt twee keer weduwe en krijgt drie kinderen van haar twee echtgenoten. Centraal staat de relatie tussen Salka en Fanny, die geboren is tijdens de Tweede Wereldoorlog en op een onderduikadres de oorlog overleeft, terwijl haar ouders gedeporteerd worden. Haar vader overlijdt tijdens een dodenmars. De gedachte aan haar kind geeft Salka de kracht te overleven. Een prachtig en ontroerend portret van een joodse vrouw in de 20e eeuw, waaruit vooral dochterlijke liefde en trots spreekt. Een eerbetoon aan deze krachtige vrouw. Voor een groot publiek. Normale druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.