Nieuws op televisie : televisiejournaals als venster op de wereld
Marc Hooghe
Marc Hooghe (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Amsterdam University Press, cop. 2003 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 493.1 HOOG |
31/12/2004
Sociaal kapitaal in Vlaanderen brengt essentiële nuances aan bij het spraakmakende onderzoek onder leiding van Mark Elchardus uit 2000, Het maatschappelijk middenveld in Vlaanderen, waarin op monocausale wijze werd gesteld dat wie lid is van een vereniging, automatisch ook een meer democratische houding heeft. Dat onderzoek verleende de verenigingen een soort mirakelstatus, rehabiliteerde het middenveld, ondermijnde de burgermanifesten van Verhofstadt en bracht nieuwe subsidiestromen op gang naar het volksontwikkelingswerk. Op basis van dezelfde bevolkingssurvey uit 1998 waarbij 1341 Vlamingen werden ondervraagd, komt Hooghe nu tot veel genuanceerdere conclusies. Hij hecht veel belang aan de term 'sociaal kapitaal': volgens de studie van Robert Putnam uit 1993, Making democracy work, functioneren samenlevingen beter als er voldoende sociaal kapitaal aanwezig is, nl. voldoende netwerken tussen de burgers, zodat vertrouwen en wederkerigheid ontstaat. In die verenigingsoptimistische visie biedt sociaal kapitaal een oplossing voor problemen als vereenzaming, gebrek aan communicatie, wantrouwen in het politiek systeem en verloedering van sommige stadswijken. Die stelling van Putnam combineert hij met de visie van Martha Nussbaum, die stelt dat omgevingsfactoren en vooral de invloed van diegenen waarmee we omgaan, ons eigen waardepatroon bepalen. De cruciale vraag is nu wie lid wordt van een vereniging. Daarin bestaan twee radicaal tegenovergestelde stellingen. De ene beklemtoont het belang van socialisatie-effecten: de willekeurige leden worden binnen de vereniging gesocialiseerd in een meer democratische cultuur. De andere hamert op de gevolgen van zelfselectie: wie reeds maatschappelijk betrokken is, vindt gemakkelijk zijn weg naar het verenigingsleven, maar de participatie heeft geen bijkomende effecten meer op het waardepatroon. Hooghe kiest niet, maar combineert en ziet een circulair en zichzelf versterkend verband: het hangt af van reeds bestaande persoonlijkheidskenmerken of men besluit lid te worden van een organisatie, maar eens die stap gezet, zal de interactie met gelijkgezinden de aanvankelijke overtuiging verder versterken. Hij concludeert dat verenigingen inderdaad een belangrijke bijdrage leveren aan de opbouw van democratisch sociaal kapitaal binnen onze samenleving. Het gaat hier echter niet om gelijk welke vereniging, maar enkel om democratische verenigingen naar finaliteit én werking. Met andere woorden: verenigingen beantwoorden aan de algemene wetmatigheden van netwerkvorming, waardevorming en groepscohesie. Lidmaatschap ervan kan zowel positieve als negatieve gevolgen hebben. Wie lid wordt van een antidemocratische vereniging, zal er versterkt worden in zijn antidemocratisch zijn, wie lid wordt van de Jeugdbond voor Vrijwilligerswerk zal versterkt worden in zijn democratisch karakter. Pikant detail: Hooghe haalt zwaar uit naar de vakbonden, die hij als voorbeeld aanhaalt van verenigingen die de democratische houding van haar leden eerder afremmen dan bevorderen.
Sociaal kapitaal in Vlaanderen is een rijke, intelligente studie, die een belangrijke bijdrage levert tot een actueel interessant debat. Vlot en vrij toegankelijk geschreven publicatie met vele praktijkvoorbeelden. [Gunter Bousset]
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.