De nacht der tijden
Antonio Muñoz Molina
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Geus, cop. 2003 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MUNO |
31/12/2003
De verhalen en stemmen die in dit boek door elkaar lopen bevatten maar heel weinig wat aan mijn verbeelding ontsproten is", schrijft Molina in het nawoord van dit min of meer autobiografische verslag van gebeurtenissen uit het leven van de schrijver zelf of van gebeurtenissen die hij heeft gelezen of, al dan niet toevallig, heeft horen vertellen. De allesoverheersende en tragische rode draad is die van de ballingschap. De uiterlijke ballingschap, zoals die van de sefardische joden die in de tweede helft van de 15e eeuw uit Spanje werden verdreven, zodat jaren later in 1941 een nakomeling, de Frans-Roemeense schrijver Emile Roman, plots verplicht wordt een gele davidsster op zijn jas te naaien. De innerlijke ballingschap die maakt dat individuen van het ene moment op het andere van hun identiteit worden losgehaakt, zoals de Oostenrijker Hans Meyer -- later als Jean Améry de auteur van een van de belangrijkste boeken over de holocaust -- die op een dag in zijn Weense stamcafé in de krant plots geconfronteerd wordt met de Neurenburger rassenwetten, en zo in één klap een ontheemde wordt. Allebei, Roman en Améry, werden, hoewel ze zich tot dan toe respectievelijk Roemeen en Oostenrijker voelden, plots tot het jood zijn veroordeeld, niet uit vrije keuze maar door het antisemitisme.
Dwang en willekeur zijn sleutelwoorden in dit tot diepe droefheid stemmende boek, waarin o.m. het verbijsterende wedervaren wordt verteld van Margaretha Buber-Neumann. Zij was de vrouw van de Duitse communistische leider, die op de vlucht voor de nazi's in Moskou op transport naar Siberië wordt gezet, nadat haar man werd omgebracht, en die later, als gevolg van de schandalige overeenkomst tussen Stalin en Hitler, weer werd overgedragen aan de Gestapo en in een concentratiekamp terecht kwam. Of neem nu het verhaal van de gehandicapte Isaac Salama, die in Boedapest samen met zijn vader als enige van de familie uit de klauwen van de pijlkruisers kon worden gered door een stoutmoedig Spaans ambassadeur, en die later in Tanger het armlastige Spaanse cultuurcentrum zo goed en zo kwaad als het kon bestierde, zich met de moed der wanhoop vastklampend aan de Spaanse nationaliteit die de sefardische joden in 1936 nog van de republiek hadden teruggekregen. Sefardische joden, terug thuis maar opnieuw ongewenst, wonend in een ersatz "Sefarad, de naam van hun ware vaderland hoewel ze er ruim vier eeuwen geleden uit verdreven werden".
Molina schrijft met verve in de barokke stijl die hem kenmerkt over "het onveranderlijke verleden van onze herinneringen", over de "stille getuigen uit een andere wereld en een andere tijd", over de gruwel dat je nooit "je bewustzijn, noch je geheugen [bent], maar [dat] wat een onbekende in je ziet". Een caleidoscopisch beeld van de wereld zoals we hem liever ontkennen, geschreven op een bezwerende, profetische toon vanuit telkens wisselende perspectieven. Een rijke maar misschien ook te ambitieuze roman omdat hij zoveel te veel te zeggen heeft. [Jan Baes]
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.