Veertig rozen
Thomas Hürlimann
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Geus, cop. 2003 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : HUER |
31/12/2003
Juffrouw Stark begint veelbelovend: de verteller voert de lezer onmiddellijk mee in de geheimzinnige wereld van een eeuwenoude kloosterbibliotheek. Door krachtige metaforen tovert de auteur de stoffige bibliotheek om in een kleurrijke, wonderlijke locatie. Dat de roman ondanks het vele lof een storm van kritiek in het Duitse taalgebied heeft ontketend, is niet verbazingwekkend. Hürlimann heeft zich namelijk aan een uiterst controversiële materie gewaagd: het gebruik van joodse stereotypes. Zijn overname van clichés over joden zorgt echter voor een antisemitische ondertoon en doet afbreuk aan de diepgang van de personages en van de plot.
Het verhaal wordt verteld door een traditionele ikverteller die herinneringen ophaalt uit een verre zomervakantie bij zijn oom, een kloosterbibliothecaris en prelaat. Als twaalfjarige jongen hielp hij in de bibliotheek bij het aanreiken van vilten pantoffels, zodat de bezoekers het kostbare parket niet zouden beschadigen. Deze zomer markeert een scharniermoment in het leven van de ikverteller omdat hij verscheurd wordt door de tweestrijd tussen zijn ontluikende seksualiteit en zijn naderende intrede in de kloosterorde. De huishoudster van zijn oom, juffrouw Stark, vergroot dit inwendig conflict door hem voortdurend met zijn 'onkuise blikken' onder de rokken van de vrouwelijke bezoekers te confronteren. Bovendien maakt ze de jongen attent op het verband tussen zijn 'onkuisheid', zijn (joodse) voorouders die de naam Katz dragen, en, jawel, zijn neus. Hürlimanns obsessie voor het reukorgaan van de familie Katz is zowel door de weinig originele behandeling als door de gesuggereerde associatie met zijn joodse afkomst ronduit ergerlijk. Zoals juffrouw Stark wordt nu ook de ikverteller geobsedeerd door zijn neus en zijn afkomst. In de archieven van de bibliotheek gaat hij op zoek naar sporen van de familie Katz. Via flashbacks krijgt de lezer bovendien een oppervlakkig beeld van de moeizame weg van een paar generaties joden in Zwitserland. Het personage juffrouw Stark is niet alleen eng verbonden met de laatste twee generaties van de familie Katz, maar heeft ook een beslissende invloed op de ontwikkeling van de ikverteller. Zij leert hem uiteindelijk om zijn seksualiteit en 'onkuisheid' te onderdrukken en zich volledig aan een puriteinse levenshouding onderwerpen.
Juffrouw Stark thematiseert indringend de bekrompenheid van een Zwitsers provinciestadje in de jaren '60 en schildert kleurrijk de tijdloze en klerikale wereld van de kloosterbibliotheek. Het relaas van het hoofdpersonage werkt vaak verfrissend door zijn nieuwgierige en soms voyeuristische kijk op zijn omgeving. Hürlimann slaagt er bovendien in om een aantal thema's en motieven overtuigend te combineren. Jammer genoeg werpt zijn clichématige behandeling van een aantal joodse stereotypes maar al te vaak haar schaduw op de sterke passages. De roman wordt zo niet alleen in een enigszins dubieus daglicht gesteld, maar boet inhoudelijk en vormelijk aan kracht in. [Liesbeth Haagdorens]
Martin Mooij
In een grote kloosterbibliotheek, die door zijn oom wordt beheerd, beleeft een jongen zijn eerste seksuele gevoelens. Elke dag arriveren er busladingen bezoeksters, die hij over hun schoenen pantoffels moet aantrekken, opdat zij de kostbare vloer niet beschadigen. Natuurlijk waagt hij een blik op hun benen en ruikt hij hun geuren. Om meer aan de weet te komen gebruikt hij wat later een spiegeltje. Hij wordt echter nauwlettend in de gaten gehouden door de huishoudster van zijn oom, juffrouw Stark, die bij hem een overtreding van het zesde gebod constateert en de oom ertoe aanzet zijn neef van deze post te ontslaan. Dat lukt haar weliswaar niet, maar daarmee is haar wantrouwen niet weggenomen. De jongen komt immers uit de familie Katz, die met hun kromme neus en grote sensualiteit berucht zijn in deze conservatieve omgeving. Het zijn 'getaufte Jidden', die naar men zegt niets van hun vroegere gewoontes hebben verloren. Een uitstekend geschreven roman met de nodige humor, maar ook met een goede kijk op wat er in deze zeer conservatieve, Zwitserse omgeving nog allemaal bestaat. De vertaling is goed, al kan men over een enkel woord van mening verschillen. De Zwitserse auteur (1950) werd vooral bekend met de novelle 'Het tuinhuis'. Gebonden; kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.