Onbepaald door het lot : roman
Imre Kertész
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Van Gennep, 2002 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : KERT |
31/12/2002
De Hongaarse jood Imre Kertész leidde tijdens het communistische regime een geïsoleerd bestaan, onopgemerkt door de overheid maar met een onverslijtbare toewijding schrijvend aan een eigenzinnig en weerbarstig oeuvre. Romans als Onbepaald door het lot en Kaddisj voor een niet geboren kind, waarin zijn kampverleden centraal staat, brachten hem na de val van het communisme internationale erkenning. Toch zorgde de politieke ommekeer en de daaruit resulterende bewegingsvrijheid niet meteen voor euforie: "de deur van de cel waarin ik veertig jaar lang gevangen heb gezeten is, zij het knarsend, opengegaan, en misschien is dit feit al voldoende om me in verwarring te brengen. Je kunt de vrijheid niet ervaren op de plaats waar je vroeger geknecht bent". Zo staat het aan het begin van Ik, de ander, en het is dan ook niet verwonderlijk dat deze aantekeningen voor het grootste deel ervaringen buiten Hongarije betreffen. Als gevierd auteur reist Kertész door steden als Hamburg en Wenen, genietend van de luxe en de gastvrijheid die hem vroeger nooit te beurt gevallen zijn. Maar noch hijzelf noch zijn medemensen weten dit nieuwe bestaan te plaatsen; hij krijgt te horen dat hij veranderd is, dat hij zijn diepzinnigheid verloren heeft, en voelt met toenemende irritatie dat van hem verwacht wordt dat hij de hem toegemeten rol speelt. Men wil een welbepaalde identiteit, maar Kertész weigert zich te laten vastpinnen, bewust als hij is dat hij anders is: anders dan de anderen en anders dan zichzelf. Zijn enige identiteit is die van het schrijven: "want het feit dat ik me anders voordeed, dus mijn fantasie en mijn creativiteit gebruikte, was ook 'werkelijk', was 'werkelijker' dan de werkelijkheid zelf, want het heeft per slot van rekening werkelijkheid geschapen".
De identiteitsproblematiek loopt als een rode draad door deze op het eerste gezicht nogal heterogene aantekeningen, waarin reflecties over het geloof, Auschwitz, het schrijven zelf, de dood, het jood-zijn etc. met allerhande observaties en anekdotes vermengd zijn. Toch is dit boek geen losse verzameling. Kertész slaagt er immers in de verschillende elementen op elkaar te laten inwerken, zodat bv. het verslag van een 'banale' belevenis in het licht van de rest van de tekst als uitermate bevreemdend ervaren wordt. Het hele boek is trouwens doordrongen van Unheimlichkeit, van het merkwaardig trieste én extatische besef niet thuis te zijn bij zichzelf. Een thuisloosheid waaraan we niet moeten trachten te ontkomen, die we niet moeten neutraliseren door routine en dagdagelijkse rompslomp. Want "als je leven niet ongelooflijk is, is het niet de moeite waard." Ik, de ander is een vreemd mooi boek. [Koen Van Baelen]
Drs. G.A. Ribbink
Een filosofisch essay over de verwarring die de schrijver ondergaat, mede als gevolg van de politieke omwenteling in zijn vaderland Hongarije en het weer opkomende anti-semitisme. Kertesz (1929) heeft Auschwitz overleefd en kon in de communistische tijd zijn werk alleen clandestien publiceren. Inmiddels is hij een gevierd schrijver - vooral buiten Hongarije - en kan hij zonder probleem overal heen reizen. In dit zeer introspectieve boek verbaast Kertesz zich hierover en vraagt zich af of hij nog wel dezelfde persoon is als voorheen. Tijdens zijn omzwervingen door Europa en Israël - meestal op uitnodiging van uitgevers of congressen - observeert hij zijn omgeving en dit stemt hem niet vrolijk. Met veel verwijzingen naar bekende filosofen, komt hij tot de conclusie dat we niets hebben geleerd van Auschwitz. Met lede ogen ziet hij toe hoe West-Europa steeds hogere barrières opwerpt tegen immigranten, met alle gevolgen vandien. Van Kertesz zijn drie romans in het Nederlands vertaald. Kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.