De democratie voorbij
Luc Huyse
Luc Huyse (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Van Halewyck, 2002 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : SOCIALE WETENSCHAPPEN : 330.3 HUYS |
31/12/2002
In een recente brief nodigde Vlaams minister-president Dewael de collectieve Vlaamse academische wereld uit om deel te nemen aan het toekomstdebat 'Kleurrijk Vlaanderen'. Met het project 'Kleurrijk Vlaanderen' wil de Vlaamse Regering het langetermijndenken in Vlaanderen stimuleren. De discussie verloopt rond elf thema's: 'Levenslang Leren', 'Ruimtelijke Ordening', 'Zorg', 'Werken', 'Democratie', 'Klantvriendelijke overheid', 'Milieu', 'Vlaanderen in de wereld', 'Mobiliteit', 'Ondernemen' en 'Cultuur en samenleving'. Eerste uitvloeisel van dit project is Forum 21, een onafhankelijke denktank bestaande uit tien prominente figuren, o.a. Karel van Miert, Jozef Deleu, Karel Vinck en Luc Huyse.
Het essay Gullivers probleem van de Leuvense emeritus-socioloog Luc Huyse is de eerste neerslag van de 'gedachtewisselingen' binnen Forum 21. Later zullen nog discussieteksten volgen, die de reeks 'Essays voor morgen' zullen vormen. Het fraai uitgegeven, goed verkopende essay van Huyse is meteen een schot in de roos: deze vlot geschreven tekst biedt een subliem, glashelder wetenschappelijk overzicht van de positie en de uitdagingen van het huidig politieke bedrijf, maar ook een doordachte toekomstvisie met concrete voorstellen als antwoord op die uitdagingen. Kortom: een oefening in giskunde op wetenschappelijk gefundeerde grondslagen.
"De politiek lijkt meer dan ooit in ons leven aanwezig. Politici vinden steeds nieuwe belastingen uit, bepalen wat zonevreemde gebouwen zijn, zeggen ons dat chocolade sigaretten niet mogen en zijn niet van het televisiescherm weg te branden. En toch zijn de armen van de beroepspolitici merkelijk korter geworden. Dat botst met de vreemde neiging bij velen in de bevolking om de politici met steeds meer verwachtingen, vragen en eisen te bestoken. In de ogen van talloze mensen is de politiek een reus die alles aankan. Maar die reus is een moderne Gulliver, op duizend en één punten ingesnoerd door wat rondom hem gebeurt". De politiek zit volop in een transformatiefase. Vaak contradictorische maatschappelijke processen als individualisering, versplintering, globalisering, regionalisering, technocratisering... maken de wereld steeds onvoorspelbaarder en onbeheersbaarder ("besturen in een ongekende samenleving"). Bovendien beschikken de politici over steeds minder hefbomen: belastingen innen wordt moeilijker in een geglobaliseerde wereld, door de exploderende informatietechnologie is er nauwelijks controle mogelijk op de aanmaak en verspreiding van kennis, macro-economische sturing wordt erg problematisch in een transnationale markteconomie... Er zijn echter vele redenen om te blijven geloven in de wenselijkheid van een sterk politiek optreden. Huyse heeft het over het onvervangbare "transcendente moment in de politiek", waar uit de veelheid aan plannen en projecten een gemeenschappelijke koers wordt afgeleid. De bevolking heeft een te restrictieve visie op de politiek, alsof beslissingen alleen een zaak zijn van regering, parlement en partijen. De politieke macht heeft zich echter in grote mate verplaatst naar niet-democratisch gecontroleerde instellingen als ziekenfondsen, het Internationaal Muntfonds, multinationale banken en bedrijven... Er zijn volgens Huyse dringend doeltreffender technieken van democratische controle nodig én een herverkaveling van de verantwoordelijkheid op drie terreinen: in de overheid zelf, in de verhouding tussen de staat en de privésector én -- niet het minst -- in de hoofden en het gedrag van de burgers. Die nieuwe grammatica van politieke besluitvorming en van maatschappelijk gedeelde verantwoordelijkheid, moet worden uitgedragen door de politici zelf, maar ook door journalisten en de top van vakbonden en sociaal-culturele organisaties, zodat bij de bevolking een realistischer beeld van de politiek kan ontstaan.
Met deze publicatie heeft Huyse andermaal aangetoond dat topwetenschap en maatschappelijke relevantie perfect in elkaar kunnen overvloeien. Hij bewees dat vroeger reeds met zijn onovertroffen Onverwerkt verleden, collaboratie en repressie (Kritak, 1994) en bewijst dat met dit essay over de toekomst van de politiek opnieuw. Als geen ander beweegt hij zich soepel binnen het maatschappelijke debat zonder zijn wetenschappelijke integriteit te verliezen. Als dit essay de norm wordt voor de reeks 'Essays voor morgen', staan ons nog mooie leeservaringen te wachten. [Gunter Bousset]
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.