Bruiloft. I, Preken over het Hooglied 1-23
Bernardus van Clairvaux
Wim Verbaal (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Pelckmans, 2002 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 431.4 VERB |
31/12/2002
De spanningen tussen Abaelardus, meester in de dialectiek, en Bernardus, abt van Clairvaux, kenden een hoogtepunt op de synode van Sens in 1141. Abaelardus had er het volste vertrouwen in dat hij Bernardus gemakkelijk in een openbare discussie zou overwinnen. Maar tot zijn grote consternatie was de samenkomst als een gerechtszaak opgevat. De bisschoppen veroordeelden zijn leerstellingen, en een beroep op de paus veranderde dat niet. Beide personen behoorden tot twee verschillende werelden, de school en het klooster: ze belichaamden het conflict tussen scholing en vorming. Volgens Abaelardus en zijn aanhang leed "de wetenschappelijke integriteit" er een nederlaag tegenover "de ongeschoolde onwetendheid". Maar Bernardus en de zijnen spraken van een overwinning van het geloof op de rede.
In het eerste en het laatste hoofdstuk laat de auteur resp. de meester en de abt terugblikken op de veroordeling. In de andere hoofdstukken belicht hij het ontstaan en de groei van de tradities die de twee protagonisten vertegenwoordigden. Hij schetst uitvoerig de ontwikkeling van de dialectica (volgens sommigen onverenigbaar met het christendom) en de successen van Abaelardus, die regelmatig aanleiding gaven tot conflicten, ook met zijn vroegere leermeesters. Toen de meester na zijn benoeming aan de kathedraalschool van Parijs geen aanslagen op zijn posities meer hoefde te vrezen, kwam zijn dramatisch avontuur met Heloïse. Later stichtte hij de Paracletus, een lekengemeenschap naar het voorbeeld van de antieke filosofen. De tegenpartij kreeg een stem in Bernardus. Tegenover de rationele vorming stelde hij de ervaring, tegenover analyse en dialectiek de synthese en de retoriek. Met zijn preken hoopte hij zijn toehoorders bij een spiritueel schouwspel te betrekken.
Het scherpe conflict tussen de twee grote en succesvolle pedagogen en de onverwachte nederlaag van de wat ijdele, maar sympathieke Abaelardus maken het eerste hoofdstuk bijzonder spannend. Door de uitvoerige uitweidingen over de personen die de protagonisten vormden, steunden of bekampten, vallen de andere hoofdstukken soms wat langdradig uit. Toch blijven ze boeien, omdat de conflicten (met pamfletten, vuile zetten voor de goede zaak en lobbywerk) nooit ver weg zijn en omdat de auteur zijn relaas met vele interessante primaire bronteksten stoffeert. Bovendien vernemen we heel wat interessante details, zoals de louter symbolische uitleg van het eucharistisch sacrament (door "Dit is mijn lichaam" te begrijpen als "Dit brood is mijn lichaam") of de vier hagiografische episodes die Bernardus' standvastigheid tegenover vrouwelijke verleidingen illustreren. Naast uitvoerige bibliografische gegevens en noten zijn er ook nog registers van plaats- en persoonsnamen. [Jef Ector]
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.