De rattenvanger
Paul Wauters
Jacob Grimm (Auteur), Wilhelm Grimm (Auteur), John Warren Stewig (Bewerker), Johanna Westerman (Illustrator)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Westeinde, cop. 2001 |
MAGAZIJN : SCHOOLCOLLECTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : GRIM |
31/12/2002
Het ambivalente wezen van 'Vrouw Holle' wordt nergens zo duidelijk als in de sagen. De gebroeders Grimm namen in hun anthologie Deutsche Sagen vier Vrouw Holle-sagen op. De sage geldt als het genre bij uitstek dat het gevaarlijke nachtvolkje (doden, reuzen, dwergen, heksen, draken, natuurgeesten) centraal stelt en de mens als dankbaar slachtoffer van deze kwelgeesten portretteert. Ook Vrouw Holle behoort tot die schare grillige wezens, die uit de "andere wereld" stammen. Over haar worden zowel goede als kwade dingen verteld. Vrouwen, die in een bron springen en zo haar onderaardse wereld betreden, maakt ze vruchtbaar; ook de nieuwgeboren kinderen stammen uit haar bron en worden door haar naar boven gedragen. Bloemen, fruit, taart deelt ze aan diegenen uit die haar ontmoeten en haar bevallen. Ze is zeer op orde en op een goede uitvoering van de huishoudelijke taken gesteld. Wanneer zij haar bedden uitklopt dat de vlokken in het rond vliegen, dan sneeuwt het bij de mensen. Luie spinsters bestraft ze door de spinrok te bezoedelen of zelfs het vlas in brand te steken; vlijtige meisjes daarentegen, die zich het spinnen zeer ter harte nemen, schenkt ze spinklossen of volle spingetouwen. Bij luie meisjes trekt ze het bedlaken weg en ze legt ze naakt op de stenen vloer. Vlijtige meisjes, die reeds heel vroeg in de morgen water naar de keuken dragen in blank geschuurde emmers, vinden er zilveren muntstukjes. Ze lokt kinderen in haar vijver: de brave maakt ze tot geluks-, de stoute tot vervormde wisselkinderen. Jaarlijks trekt ze door het land en maakt de akkers vruchtbaar. Ze jaagt de mensen als demonische aanvoerster van het wilde leger ook angst aan. Ze toont zich nu eens als mooie witte vrouw in het midden van haar vijver, dan weer is ze onzichtbaar en hoort men uit de diepte enkel klokkengelui en angstaanjagend geruis.
Van het zeer genuanceerde profiel van Vrouw Holle als vruchtbaarheidsgodin, spinvrouw, gebiedster over een dodenrijk, aanvoerster van het wilde leger vindt men in het grimmse sprookje nr. 24 "Vrouw Holle" nog slechts vaag iets terug. Ze heerst wel nog steeds over een machtig dodenrijk en heeft angstaanjagende tanden, maar verlangt enkel dat de meisjes de huishoudelijke taken op zich nemen en haar bed goed opschudden, want dan sneeuwt het op aarde. Aangezien zij vlijt beloont en luiheid bestraft, kon ze des te gemakkelijker door Wilhelm Grimm ingezet worden om de burgerlijke rollen- en gedragscode uit te dragen. In een schoollied dat de kinderen in de 19de eeuw zongen luidt de burgerlijke gedragscode voor kinderen, en vooral voor meisjes: "Vlijt en gehoorzaamheid zijn de plichten waaraan goede burgers moeten trachten te voldoen. Ingetogen kuisheid en zachte driften zijn het mooiste sieraad van meisjes en deze vormen de vaste basis van de waardigheid van vrouwen." Vrouw Holle laat goud uitstorten op het vlijtige en pek op het luie meisje. In de bewerking van John Warren Stewig hebben de (stief-)zusjes een naam gekregen: de vlijtige Rosalie en de luie Else brengen hun tijd van volwassenwording in het onderaardse rijk van Vrouw Holle door, die -- zoals ook in de illustraties geaccentueerd wordt -- enorme en vooral afschrikwekkende tanden bezit. Het luie meisje keert met klitten en stekels bedekt terug naar het ouderlijke huis. Het klassieke Vrouw Holle-sprookje focust op het extreme contrast tussen de beide meisjes, wat de onderlinge rivaliteit ongetwijfeld nog vergroot: de wrede afstraffing van het Pechmarie versus de weldadige beloning van Goudmarie. Door haar lelijkheid wordt het luie meisje uitgesloten uit het burgerlijke circuit van moederschap en huisvrouwzijn. Stewig laat de beide meisjes nog eens samen in de bron springen en bij elke dag die Else onder begeleiding van haar zus de huishoudelijke taken in het huisje van Vrouw Holle naar behoren uitvoert, verliest ze een deel van haar klitten en stekels. Op een dubbele bladgrote illustratie (voorlaatste pagina) schitteren dan twee met goud bezaaide meisjes. Het sprookje eindigt in een sfeer van familiale harmonie: de zusjes knappen nu samen de klusjes op. Hun vader kon weer onbezorgd naar zijn werk gaan en het gezin leefde nog lang en voorspoedig. Prachtig geïllustreerd door Johanna Westerman.
[Harlinda Lox]
T.M. van den Akker
Rosalie komt door omstandigheden bij Vrouw Holle terecht, waar ze een tijdje in de huishouding helpt. Als dank wordt ze bij de thuisreis beladen met goud. Haar luie zuster Else wil hetzelfde, maar door haar karakter wordt ze met stekels en klitten (i.p.v. pek en teer zoals in andere bewerkingen) beladen. Uiteindelijk zegeviert het goede: Rosalie helpt haar zuster. Bewerking in prentenboekvorm van het sprookje van Grimm. Het grote formaat boek heeft op de cover en binnenin prachtige, gedetailleerde, sfeervolle aquarellen in heldere kleuren die het verhaal versterken. In een inleiding geeft de bewerker een verantwoording van zijn werkwijze. Hij heeft het origineel wat aangepast zodat het verhaal niet zwart-wit is en de moraal duidelijk en logischer naar voren komt: met wat hulp is ieders gedrag positief te beïnvloeden. Vanaf ca. 8 jaar.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.