Superdiversiteit : hoe migratie onze samenleving verandert
Dirk Geldof
Dirk Geldof (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Houtekiet, 2001 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 172 GELD |
31/12/2001
'Onthaasting' is een van de nieuwe modetrends in onze dolgedraaide maatschappij. Dirk Geldof analyseert nauwgezet wat het begrip inhoudt. Hij typeert nog eens in een notendop wat hij onder de risicomaatschappij verstaat. Een synthese als het ware van zijn vorige boek Niet meer maar beter (1999). Volgens de auteur wordt de huidige risicomaatschappij gekenmerkt door twee hoofdzaken. In de eerste plaats kunnen we spreken van de (sociale) strijd om een verdeling van risico's op ecologisch, economisch en individueel vlak. In de tweede plaats bieden de instituties (arbeidsmarkt, huwelijk, sociale zekerheid...) in onze maatschappij onvoldoende houvast om aan al deze risico's het hoofd te bieden.
In een tweede hoofdstuk ontleedt de auteur de moderne paradox: "we hebben het nog nooit zo goed gehad, maar de tijd om er van te genieten lijkt ons te ontbreken". De auteur gaat dieper in op het begrip 'tijd' en onderscheidt twee tijdparadoxen. De meeste mensen hebben nog nooit zoveel vrije tijd gehad als op dit moment door de vermindering van de arbeidsduur, maar toch klagen ze dat ze tijd te kort hebben. Geldof verklaart dit o.m. door volgende factoren: een carrière die samengebald zit tussen 25 en 50 jaar ("het spitsuur van het leven") die gekenmerkt wordt door een hectisch werkklimaat. Vervolgens is er de toenemende deelname van vrouwen op de arbeidsmarkt, zonder dat er een grondige herschikking van huishoudelijke taken tegenover staat. Als derde factor ziet hij het toenemende aantal alleenstaanden. Vervolgens wordt de scheidingslijn tussen arbeidstijd en vrije tijd steeds vager: "Hoe boeiender het werk, hoe meer iemand bij zijn job betrokken is, hoe vager de tijdsgrenzen". Ten slotte wordt vrije tijd meer en meer prestatietijd: je moet nog deze film of theatervoorstelling gezien hebben, zelfs vakantie raakt vol gepland. Dit alles heeft er ook toe geleid dat tijd koopwaar is geworden: allerlei taken worden financieel uitbesteed (poetsvrouw, tuinman, kinderopvang...).
De tweede en fundamentelere tijdparadox omschrijft hij als volgt: "hoe meer tijd we besparen, hoe minder we er lijken te hebben". Hierbij onderscheidt hij de objectieve (de meetbare kloktijd) en de subjectieve (de tijd zoals we die beleven) tijd.
In een derde hoofdstuk onderzoekt Geldof de groeiende behoefte aan onthaasting. Volgens hem gaat "de snelheidsverdwazing [...] even zo vaak ten koste van kwaliteit". We dreigen met zijn allen te verzanden in oppervlakkigheid, waarbij enkel het hier en nu centraal staat. Door heel de ratrace gaan steeds meer mensen belang hechten aan postmateriële waarden en ontdekken ze dat "meer welvaart niet langer hetzelfde is als meer welzijn". Dirk Geldof spreekt zelfs van nieuwe luxeproducten: "tijd, aandacht, ruimte, rust, stilte, een leefbaar milieu, gezonde en zuivere lucht, water, voedsel en tenslotte veiligheid". Volgens hem draait het bij onthaasten dus geenszins om een nostalgisch verlangen naar de zgn. goede oude tijd, maar "gaat het om het zoeken naar een nieuw evenwicht in onze omgang met tijd, werk, technologie en relaties in de toekomst, tegen de achtergrond van een ongekende materiële rijkdom".
Geldof pleit voor een heuse tijdspolitiek, die een grotere tijdsautonomie van individuen garandeert en die maatregelen neemt om de ongelijkheid inzake tijdskapitaal (middelen en vaardigheden om een tijdsmanagement uit te bouwen) te beperken. In een volgend hoofdstuk stelt hij dat we moeten leren om tijd in het dagelijkse leven op een evenwichtige manier te consumeren. Of met andere woorden: we moeten "weer tijd vinden voor de dingen die echt belangrijk zijn in het leven". Hij biedt daarbij geen receptenboek voor onthaasting aan: "Iedereen moet immers zijn eigen ritme en levenskwaliteit gestalte geven". Geldof staaft dit met de beschrijving van enkele levensdomeinen waarop de tijdsdruk voelbaar is: consumptie, informatie, mobiliteit, kiezen voor kinderen... In een vijfde hoofdstuk focust hij op een aantal sleutelbegrippen van onthaasting: tijd ontschaarsen, verlangzamen, zelfbeperking, autonomie tegenover tijd herwinnen, autonomie tegenover economie, keuzes durven en kunnen maken. Vervolgens gaat hij nog iets dieper in op wat hij tijdspolitiek noemt. Een beleid dat erop gericht is om de noodzakelijke ruimte te creëren die nodig is om te kunnen kiezen voor levenskwaliteit. De auteur beschrijft allerlei maatregelen als arbeidsduurvermindering, loopbaanonderbreking, tijdskrediet, aanmoedigen van deeltijdse arbeid. Hierbij ziet hij een belangrijke rol weggelegd voor het maatschappelijke middenveld als "een cruciale actor in de wisselwerking tussen overheidsbeleid en bevolking". Ten slotte somt hij nog een aantal valkuilen voor onthaasting op, o.m. de doelstelling van het Europese beleid om de werkzaamheidsgraad tot 70 procent te verhogen tegen 2010.
Dirk Geldof is een erudiet man. Hij slaagt er bovendien in om het wetenschappelijk onderzoek over de problematiek in een voor het grote publiek herkenbaar verhaal te gieten. Door zijn vlotte pen is zijn uiteenzetting over een zeer belangrijk maatschappelijk item in een voor iedereen toegankelijk boek gegoten. [Jan Geeraerts]
Dr. P.H. van Gorkum
In dit boek wordt beschreven hoe tijd schaars is geworden. Het lijkt wel dat naarmate de welvaart groter wordt, er minder tijd is om ervan te genieten, zegt de auteur. De maatschappelijke oorzaken en gevolgen van druk, druk, druk worden in sociologisch perspectief nader geanalyseerd. Onthaasten is in feite kiezen om wat minder te doen, is de conclusie. De Belgische auteur is socioloog en was korte tijd wethouder van Antwerpen voor de Groenen.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.