Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Cargo, 2001 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : HIRD |
Besprekingen
31/12/2001
Ooit al eens een boek gelezen dat u een schop geeft in uw edele delen? Nee? Dan is Born free, het debuut van de Schotse schrijfster Laura Hird, zeker een aanrader. Zonder taboes vertelt dit werk de geschiedenis van een Schots gezin waarin schijn en non-communicatie de hoofdcomponenten zijn. En maakt u zich vooral geen illusies: dit boek maakt komaf met het eeuwenoude samenlevingsmodel. Wat rest is een uitgemergeld organisme, gestoeld op het 'survival of the fittest'-principe.
De underdog in dit horrorverhaal is vader Vic. Hij is de enige die nog vasthoudt aan het gezinssprookje. Ook al kan men hem moeilijk echt gelukkig noemen (hij leeft op Prozac en wordt voortdurend afgesnauwd door zijn huisgenoten). Vic is een simpele ziel. Hij houdt van kleine dingen: familie en uit vissen gaan. Vrouw Angie misprijst hem hierom, maar maakt er evenzeer gebruik van. Ze bedriegt de saaie vent met haar veel jongere baas op het bookmakerskantoor waar ze werkt. Deze relatie blaast bovendien nieuw leven in haar alcoholverslaving. Het moederschap interesseert haar geen bal. Aandacht voor de kinderen is er alleen wanneer deze haar van dienst kunnen zijn.
Dochter Joni heeft deze politiek met de paplepel ingegoten gekregen. De puber doet haar vader de muren op lopen. 'Zijn meisje' gebruikt hem op de meest onmogelijke tijden als taxichauffeur en weet hem zeer slinks geld te ontfutselen. Drijfveer in haar jonge leven is seks. Joni wil het koste wat het kost ontmaagd worden voor haar zestiende. De queeste naar de geschikte prins eindigt dan ook in de armen van een getatoeëerde vrachtwagenchauffeur. Deze klaart de klus zonder veel omhaal in zijn voertuig. Haar jongere broer worstelt eveneens met groeipijnen. Computerspelletjes en het inkijken van zijn moeders vrouwenbladen -- om de pikante foto's -- zijn Jakes geliefkoosde bezigheden. Een andere hobby is het treiteren van een homofiele turnleraar.
Toch zijn de gezinsleden geen eenzijdige duivelfiguren; stuk voor stuk zijn ze op hun beurt slachtoffer. Angie wordt gebruikt door haar baas/minnaar in een oplichtingaffaire, Jake is de boksbal van een oudere, sterkere medestudent en Joni komt constant de verkeerde mannen tegen. Het drietal bevindt zich dus geenszins aan de top van de overlevingspiramide. Het schrijnende hierbij is dat in plaats van elkaar te helpen, de personages elkaar het liefst tegenwerken. Hun ervaring leert immers dat toenadering toch altijd op het omgekeerde uitloopt. Hoop is er even vlak voor het einde. De problemen met de alcoholistische moeder dreigen dan ten top te stijgen en vader, dochter en zoon groeien dichter naar elkaar toe in hun gezamenlijke strijd tegen Angie (Jake en Joni slapen zelfs één keer in hetzelfde bed). Toch weet deze al snel de rollen weer te doen omkeren.
Technisch gezien heeft dit verhaal het vooral van het ijzersterke vertelstandpunt. Door de wisseling van perspectief, krijgt de lezer het absolute overzicht. Deze vertelwijze vermijdt ook zwartwitkarakterschetsen. Hird zit hier trouwens niet verlegen om zeer intieme details. Shockerend, maar allerminst om sensatie op te wekken. Elk van de gedachten heeft een functie in haar goedgeoliede radarwerkje. Knap is vooral dat dit vertelperspectief de lezer aanvankelijk alle macht geeft -- want alle informatie -- maar hem aan het slot juist bedot. Dat slot wordt immers door Vic verteld en daarom kan in het ijle gelaten worden of Angie's tranen tijdens een vrijpartij op walging of ontroering moeten duiden. De lezer kan dus na deze beklijvende ervaring van 269 pagina's zelf opteren voor een eind in majeur of in mineur. [Anke Van Lancker]
Drs. Madelon de Swart
Het gezin van Angie en Vic uit Edinburgh lijkt heel gewoon, maar is zwaar gefrustreerd. Vanuit het gezichtspunt van de vier hoofdpersonen wordt verteld hoe Angie is vastgelopen in haar huwelijk en vertier zoekt in een relatie met haar baas, die bookmaker is. Haar man Vic, buschauffeur, kampt met een midlifecrisis, is impotent en slikt Prozac. Hun egocentrische puberkinderen Joni en Jake spijbelen en experimenteren volop met seks en drugs. Nadat Angie's baas er met de kas vandoor is gegaan en Jake met een mes is bewerkt door een stel jongens, begint er toch enige hoop op een uitweg uit de ellende te gloren, zowel voor de ouders als voor de kinderen. Dit door de kritiek geprezen debuut van de jonge Schotse schrijfster werd genomineerd voor de Whitbread Prize. Heel terecht, want deze originele roman is sterk opgebouwd en met opvallend zekere hand geschreven. Door de midlifecrisis en het pubergedrag net iets zwaarder aan te zetten en met veel zwarte humor, maar ook met begrip te beschrijven ontstaat een heel indringend verhaal. De vertaling leest prettig. Zwart-wit omslagillustratie van een kind voor een rijtjeshuis. Kleine druk.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.