Vervalsingen : gedichten
Herman Leenders
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Arbeiderspers, cop. 2000 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : POEZIE : LEEN |
21/12/2000
De titel verwijst naar de mens in Leenders gedichten die vaak onmachtig speelgoed is in de handen van hogere machten. Die onmacht is echter relatief, want zoals uit het afsluitende gedicht van deze bundel blijkt, is de taal op zijn beurt speelgoed in de handen van de dichter. De taal wordt daar vergeleken met een circuspaard, dat in toom moet gehouden worden door de menner/dichter. De dichter die erin slaagt de taal (letterlijk en figuurlijk) in de pas te doen lopen, oogst de lof van het publiek: "Van zo'n krachttoer gaan mensen opzitten". Die laatste regel, die tevens de slotregel van de hele bundel is, impliceert dat Leenders ook zijn lezerspubliek als speelgoed beschouwt: de lezer is een hondje dat gaat opzitten als zijn baasje daarom vraagt.
Helaas voelde ik bij het lezen van deze bundel allerminst de neiging om te gaan kwispelstaarten. Leenders ontpopt zich hier nl. als een zuivere epigoon van dichters als Roland Jooris en vooral Herman de Coninck. In zijn gedichten wordt de poëtische wereld van De Coninck zo mogelijk nog meer vereenvoudigd, wat resulteert in bijna banale versjes als "Schrijf huis / Schrijf tuin / Schrijf boom in de tuin / Schrijf jongen die in boom klimt / Schrap het huis / Schrap de tuin / Schrap de boom in de tuin / Hou dit over". De invloed van de genoemde dichters is hier zo tastbaar aanwezig dat ze storend wordt. Want in tegenstelling tot deze twee dichters schrijft Leenders gedichten die allesbehalve uitblinken in spankracht en originaliteit: het metrum van de meeste gedichten is erg voorspelbaar en de zinnen overschrijden zelden de twee regels. Waar een andere dichter er misschien zo in slaagt het gedicht spankracht mee te geven, is het effect bij Leenders net omgekeerd: er ontstaat een indruk van simpliciteit en zelfs af en toe van een neerbuigende houding tegenover de lezer.
De plaats die me hier is toegemeten is te klein om in detail alle, soms bijna letterlijke varianten op De Coninck te vermelden. In elk geval lijkt het me geen toeval dat wijlen Herman de Coninck de debuutbundel van Leenders de lucht in prees, terwijl een dichter als Van Bastelaere er een ongemeen vlijmende kritiek op schreef: die kritiek bleek achteraf in zekere mate ook een kritiek op De Coninck zélf. Leenders' poëzie zal ondertussen de wereld niet redden, want helaas vergaat het deze bundel zoals de kathedraal in het gelijknamige gedicht: "In een half uur / zijn we erdoorheen gelopen".
[Pieter Van Dyck]
T. van Deel
In deze derde bundel van Herman Leenders (1960) gaat het in de meeste gevallen om menselijke relaties en hoe die door het lot, dat speelt met ons bestaan, grillig gestuurd worden. In korte, stevig gemaakte gedichten met een sterk visuele kant, geeft Leenders zijn kijk op de wereld weer: hij ziet God als een biljartspeler bezig met het driebandenspel. 'Hij gebruikt mij om jou te treffen. // Ik bots tegen de rand en door die ander / te kussen bereik ik jouw kant'. Een glunderende God 'grijpt naar het krijt ondertussen'. Dikwijls wordt er een parallel aangebracht tussen de werkelijkheid en het gedicht, waarin de dichter zijn spel met de woorden speelt: 'we hebben een afgrond nodig / om te beseffen dat we leven. // Zoals de taal het gedicht'. Dit is een prachtige en zeer juiste vergelijking. Pas in het gedicht krijgt de taal haar diepste betekenis. In 'Het huis van de dichter' staat het met zoveel woorden: de dichter beschrijft niet de werkelijkheid om hem heen, maar schrijft een eigen werkelijkheid van woorden. Leenders heeft een heel eigen, heldere stijl ontwikkeld die in alle eenvoud precies de diepgang oplevert waar het in poëzie om begonnen is.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.