Heilige honger
Barry Unsworth
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Geus, cop. 1998 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : UNSW |
31/12/2004
Het zijn onze deugden en kwaliteiten die ons gehaat maken. Zij zijn het, die de anderen op zoek doen gaan naar onze gebreken". "De haat is altijd aanwezig, hij wacht slechts op een prikkel". Het eerste is een citaat van Valéry, de tweede zinsnede komt uit Na Hannibal. Barry Unsworth, voormalig Booker Prize-winnaar, snijdt het aloude thema van bedrog en vertrouwen aan, een patroon van leugens en verraad dat teruggaat tot Adam en Eva. Het aards paradijs van dienst is Umbrië in de jaren '90.
Het begint als een soap -- 'Buren' op zijn Italiaans meer bepaald -- waar de belevenissen van vijf inwijkelingen op een afgelegen landweg centraal staan. Ze hopen in Umbrië een nieuw leven te vinden. Maar de idylle wordt algauw doorbroken: oude demonen duiken op en een advocaat met duivelse trekjes dient zich aan als deus ex machina. Unsworth creëert dit 'Neighbours'-sfeertje door hun leventjes netjes versneden, met de nodige conflicten, bedrog en overspel vermengd, aan de lezer voor te stellen. Eerst worden de ochtendlijke beslommeringen van de Chapmans bruusk verstoord door een bezoek van een boze boerenfamilie, de Checchetti's. Die beschuldigen hen ervan een muurtje aan de enige toegangsweg tot hun aller straat te hebben doen instorten. En ook het leven van geschiedenisprofessor Monti is net ingestort: zijn vrouw heeft hem verlaten voor haar minnaar. Een huis verder smeedt ex-gigolo Fabio plannen om zijn minnaar Arturo in de steek te laten en zich meester van zijn huis en geld te maken. Een meester in bedrog is ook Stan Blemish, de bedenkelijke makelaar van wiens diensten het bejaarde echtpaar Green gebruikmaakt om hun naburige huis te renoveren. En het beheren van zijn twee hectaren land is het enige waar Ritter, een gedesillusioneerde tolk die niet los komt van zijn verleden, zich nog voor engageert.
Al deze personages worden ingenieus met elkaar verweven, maar de ingenieur van dit alles is de advocaat Mancini, die niet alleen hun conflicten redigeert maar het geheel van actie en reactie lijkt te dirigeren, als een generaal zijn verschillende eenheden. Hij is de Hannibal in dit verhaal. "Mancini was de opperbevelhebber", al krijgt hij meer dan eens goddelijke proporties: "Mancini had zichzelf niet ingedeeld bij de rangen der sterfelijken". En hij bevindt zich per definitie in duivelse kringen: "De eerste grote advocaat was Satan". Unsworth laat voorlopig in het midden of deze figuur nu wel een bovenmenselijk profeet of een satanisch strateeg is. Want Na Hannibal is meer dan Mancini alleen: het gaat niet gewoon om een abstracte militaire operatie, of een ordinaire registratie van huiselijke en buitenhuiselijke twisten zoals je die in elke soap kan terugvinden. Unsworth heeft ook een nauwgezette studie gemaakt over de mechaniek van de menselijke relatie, over strategieën om macht te krijgen over anderen. Over geven en nemen, over winnen en verliezen, over vertrouwen en bedrog. Want geschenken kunnen giftig zijn: "besefte hij dan niet, dat waar haat is, deze door gunsten slechts kan groeien?" En de waarheid verliest het vaak van de leugen, want "om te winnen hoef je alleen maar geloofd te worden". Maar degene die je gelooft, slaat soms al je dromen kapot: "de echte dromendief was meestal niet degene die je vreesde, maar degene die je vertrouwde". De enige constante doorheen de menselijke geschiedenis lijkt de eeuwige terugkeer van het verraad.
Unsworth wil dan ook niet alleen een actueel, maar ook een tijdloos verhaal vertellen. Dat blijkt uit de vele verwijzingen naar de bijbel, Hannibal, Iago, Mussolini en de Baglioni's, een Italiaanse familie uit de 16de eeuw die al even machtig en moorddadig was als de beter bekende Borgia's. Weloverwogen verwijzingen, want Iago is bij Shakespeare de intrigant bij uitstek, de vriend die iedereen verraadt die hem vertrouwt, hij is de verpersoonlijking van het kwaad. Waardoor Mancini in een verdacht daglicht komt te staan: ook hij is een intrigant eerste klasse. Maar het intrigerende van deze roman ligt vooral in de intrige: elk personage heeft een specifiek karakter en vertelt zijn eigen versie van de feiten, maar is tegelijkertijd een archetype met een universeel verhaal. Het lijkt wel een allegorie, of een zinnespel à la Elckerlyck. En dat is geen toeval, want Morality-play, vertaald als Zinnespel (De Geus, 1996), was de titel van Unsworths vorige roman. En ook ditmaal wil hij meer dan een vrijblijvend spel met zinnen, hij moraliseert, maar de les die hij trekt, lijkt verrassend postmodern. Paul Mennes zou jaloers zijn. Want de moraal van dit verhaal lijkt wel uit de X-files gesampeld te zijn: Trust no one. Want niemand is het waard. De hele mensheid lijkt bij Unsworth wel één grote lost generation. Maar wie slim is, die weet wat hem in dit leugenpaleis te doen staat: niets. Want als verraad en haat inderdaad, zoals Unsworth zegt, geïnspireerd en gestimuleerd worden door succes, rijkdom, liefde en geluk, waarom zou je dan nog iets doen? Waarom niet gewoon lui, dom, arm, alleen en ongelukkig zijn? Het heeft ook zo zijn voordelen een loser te zijn. [Katrijn Serneels]
Redactie
Aan een verlaten landweg in Umbrië, het gebied waar Hannibal ooit slag leverde met de Romeinen (vandaar de titel), woont een aantal buitenlanders die zo uit hun vrij drukke leven in dit gebied zijn terecht gekomen. De verschillende personen moeten elk op hun eigen wijze reageren op de voor de meesten van hen onbekende Italiaanse cultuur. Problemen met louche makelaars, huizen die op instorten staan, mensen die elkaar in deze geheel andere omstandigheden niet langer kunnen verdragen. Enfin, problemen genoeg om een roman mee te vullen. En dat is precies wat de Bookerprize-winnaar met deze boeiende stof doet. De diverse personen komen goed uit de verf en hoewel de vertaling af en toe wat stroef is, werkt ze zeker niet storend. Aan het eind zou men hopen op een vervolg met meer belevenissen van deze personen. Pocketeditie; kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.