Zeik
Herman Brusselmans
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Uitgeleend
|
Prometheus, 2023 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : BRUS |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Prometheus, 2023 |
VOLWASSENEN : ROMANS : BRUS |
Dirk Leyman
te/ep/23 s
Het vaderschap, het is geen sinecure. Herman Brusselmans (65) is sinds kort ervaringsdeskundige. Hij biedt ons desgewenst zelfs lesjes in luiers verversen aan. De ouderlijke staat heeft een zodanige impact op zijn leven dat het zijn schrijfdebiet aantast. Want ja, dat zoontje Roman moet naar de crèche, de kleine kornuit jengelt al eens onverhoeds en de nachtuil van weleer sleept zich uren vroeger naar bed. En al die Instagram-filmpjes over het hummeltje, dat kost ook compositietijd.
Niet dat zijn publicatieritme dusdanig sputtert dat ijverige recensenten zonder leeswerk zullen vallen. Maar drie Brusselmans-boeken per jaar, dat is te ambitieus. Twee, dat is zijn nieuwe mikpunt. Slechts de slinkende hoeveelheid diehard fans maalt daar om. Zijn er werkelijk geen zekerheden meer, temeer omdat Brusselmans als boegbeeld van 'Stoptober' nu ook de sigaret wil afzweren?
Toch wel. Want zijn nieuwe roman is opnieuw een onvervalste, schromelijk politiek incorrecte Brusselmans, waarin hij de teergevoelige harten met de karwats de kast op jaagt. De toon is burlesk en balorig én vooral: over the top. Pas aan het slot waart de dood, de grote gelijkmaker, opdringerig rond. Het huwelijk van Jan en Sofie is een soort contrapunt tegenover het goed onthaalde en gevoeliger Theet 77, waarin hij zijn Hamse jeugd op merkwaardige wijze opnieuw verkende.
Veel alcohol
Brusselmans stuurt de ernst al op pagina 1 voorgoed wandelen. We maken kennis met Jan, een bedreven naaier die met zijn herstelservice The House of Naai zelfs de jurk van de vrouw van de defensieminister mag outilleren of vijftig borstrokken voor de Gentse politie produceert. 'Hij naaide alles wat los en vast zit.' De toon is meteen gezet. De dubbelzinnigheden overspoelen ons. 'Geef Jan naald en draad en je zal uren geen last hebben van hem.' Op bezoek bij de vrouw van de minister in Sint-Martens-Latem kruist hij het pad van het Arabische dienstmeisje Chnufkan, dat hem tot enige onwelvoeglijkheden verlokt.
Het hek is spoedig van de dam. Nogal wat personages koesteren immers een anale fixatie. Vingers worden bij voortduring in kontgaatjes gestopt en de stront- en poepgrappen spetteren in het rond, niet altijd tot welriekend genoegen van de lezer. Muziekact Poepend Meisje mag enige gastoptredens verzorgen. Aan smeerpijperij geen gebrek.
Bijdehante hoofdpersonages Jan Deutekwam en Sofie Jongskes hebben niettemin een sympathiek odeur en zijn allebei begunstigd met groene ogen. 'Jan was geen onderkruiper of een bedrieger of een valsaard of iemand die in de bloementuin van iemand anders rozen vertrappelde, als het al rozen waren.' Sofie, die 'was summa cum laude afgestudeerd als apotheker. Ze was een slimme meid, en dat wist ze zelf ook wel, anders zou ze niet geregeld in zichzelf mompelen: "Ik ben het slimste wijf van West-Europa."'
De vonk slaat over in het naaiatelier, zij het niet spectaculair: 'Wat Jan weer opviel was de klank van haar stem, een xylofoon in een emmer water, wat sexyer is dan het klinkt.' Zij ziet de rijzige Jan als 'een knappe gast (...), met de onderdelen op de juiste plaats.'
Voldoende attractie om tot nadere geslachtelijke omgang over te gaan en uiteindelijk een huwelijksfeest op poten te zetten, waaraan een volledig hoofdstuk wordt gewijd en waarop de bonte stoet aan gasten zich maar matig schijnt te vermaken.
Eens te meer bedrijft Brusselmans op eigengereide wijze de kunst van de Zinloze Uitweiding of het Mateloze Meanderen. An en Sofie banjeren door Gent, verstouwen een frietje, ontmoeten enige non-descripte lieden en drinken dit keer opvallend veel alcohol − en dat voor een schrijver die de fles al lang geleden afzwoer. Een tjokvolle portefeuille ongerijmde personages voegt zich bij het Brusselmans-corpus: de vrouw met de drie beha's en de borstverkleining, halfneef en half-Opel-dealer Andy, schrijver Teun met zijn vijf weinig succesvolle romans, de oude schilderes Alma Put, de non-binaire Bettina... Ze flitsen even op en verglijden dan weer in de vergetelheid.
Gender
En passant gooit Brusselmans brutaal de beuk in hoogoplopende vigerende debatjes over neutraal taalgebruik. 'Waar moet het heen met al die genders?' vroeg Rosita. 'Naar de verdommenis,' zei Sofie. 'Ik blijf een fan van man en vrouw en verder niemand.' (...) 'Laten we zwijgen over die shit,' zei Rosita, 'er wijs uit raken is toch niet mogelijk.' Dat zijn nog bedaarde sequensen. Want waarom zou je het woord 'flikker' niet meer mogen gebruiken, moppert een personage? 'Zal de roos anders ruiken omdat ze de naam roos niet meer mag dragen?'
En die trouwerij van Jan en Sofie? Dat is 'misschien niet het spectaculairste huwelijk uit de verzamelde historiën', moet het koppel vaststellen. Is het dan toch 'een flater zo groot als een door henzelf gekozen aardbol'? Zover willen wij niet gaan. Want er is baby Pix. Toch is Het huwelijk van Jan en Sofie ondanks voortrazende fragmenten vol luim en lolbroekerij een routineus gebakken feesttaart. Al sluipen in de laatste pagina's typische Brusselmans-angstbeelden binnen waarbij hij ongetwijfeld aan zijn eigen vaderschapsvrees refereert.
Sam De Wilde
em/ov/04 n
Dat hij boeken schrijft die meteen vergeten worden, naast een paar boeken die blijven hangen. Zo vatte Herman Brusselmans in zijn vorige boek Theet 77 zijn literaire carrière samen. Zijn nieuwe roman Het huwelijk van Jan en Sofie is er helaas een van de minder gedenkwaardige soort.
Boeken over gelukkige huwelijken zijn veeleer zeldzaam, maar Herman Brusselmans' relaas over de duurzame liefde tussen naaier Jan Deutekwam en apothekeres Sofie Jongskes is niet bepaald uniek. In Brusselmans' beste werk worden banale dialogen en absurde humor doorgaans aangedreven door existentiële vragen over de zinloosheid van het bestaan, maar in deze routineuze roman vol anale grappen, verhaspelde spreekwoorden en flauwe dubbelzinnigheden lijkt de geestigheid vooral uit gewoonte geboren.
Overtollig vet
Brusselmans blijft Brusselmans en dus worden we getrakteerd op talige speelsheid, zijn er verwijzingen naar hedendaagse Nederlandstalige schrijvers en moeten allerlei minderheden het ontgelden. Af en toe neigt hij naar het metafictionele, zoals door zijn personages over hun anale fixatie of hun politiek incorrecte woordgebruik te laten reflecteren. Waar het deze roman echter aan ontbreekt, is Brusselmans' als grootspraak vermomde zelfspot of zijn radicaliteit in het lasterlijke. Zo kleurt Het huwelijk van Jan en Sofie al te netjes binnen de lijnen van Brusselmans' literaire universum en is het resultaat eerder braaf dan brutaal.
Het huwelijk van Jan en Sofie lijkt vooral te moeten bewijzen dat we in tijden van cancelcultuur nog steeds alle woorden vrij moeten kunnen gebruiken. Het is alleen jammer dat Brusselmans dat doet door heel vaak dezelfde voorbeelden aan te halen.
Zoals op de achterflap beschreven, dijt het oeuvre van Herman Brusselmans nog altijd gestaag uit, maar met romans als deze wint het meer aan overtollig vet dan aan spiermassa. Zonde, want onder meer met het autobiografische Theet 77 bewees Brusselmans dat er na meer dan vijfentachtig boeken nog steeds rek zit op de formule. Dat hij tegelijkertijd herkenbaar en verrassend kan zijn. Maar die literaire kwaliteiten vind je niet in dit liefdesverhaal.
Prometheus, 256 blz., € 23,99 (e-boek € 13,99).
Bookarang
Een literaire roman over het leven en de liefde. Het verhaal volgt Jan en Sofie, twee jonge, knappe, cynische mensen met groene ogen die elkaar ontmoeten en verliefd worden. De toestand in de onverklaarbare wereld lijkt ver van hen af te staan, al zijn ze zich bewust van het schisma tussen Oost en West. Hun liefde leidt tot een huwelijk en een zwangerschap. Hoe zal het ze in de toekomst vergaan? Geschreven in Brusselmans kenmerkende humoristische, grove stijl. Voor een brede tot literaire lezersgroep. Herman Brusselmans (Hamme, 1957) is onder meer auteur, dichter en toneelschrijver. Hij schreef meer dan tachtig boeken. Zijn werk wordt in meerdere landen uitgegeven
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.