Nacht in Caracas : roman
Karina Sainz Borgo
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Meulenhoff, © 2022 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : SAIN |
Marjolijn De Cocq
2/ei/07 m
Het is een hartverscheurend beeld dat Karina Sainz Borgo (40) oproept in haar tweede roman, Het derde land. Angustias en haar man Salveiro verliezen, op de vlucht voor een epidemie die het geheugen van mensen aanvreet, hun prematuur geboren tweelingzoontjes. Ze dragen hen in schoendozen met zich mee omdat ze hen niet willen achterlaten in een mortuarium vol naamloze lijken. 'Ze waren zo klein dat ze samen in één doos pasten, maar dat gaf ons nog niet het recht ze als schoenen bij elkaar te proppen.'
Angustias en Salveiro moeten de besmette 'oostelijke siërra' oversteken om in de veilige westelijke te geraken, en komen terecht in het stadje Mezquite, waar ze op zoek gaan naar de mysterieuze Visitación Salazar. Een vrouw wier naam rondzingt, die in kleurrijke leggings met haar rondingen prijkt, altijd wordt omzwermd door een krans van wespen, het leven uitbundig viert - en tegelijk een groot mededogen met de doden praktische invulling geeft door in betwist grensgebied tegen de klippen van geweld op een begraafplaats te bestieren.
Eigen nisje
Het is daar, op 'Het Derde Land', dat de babybroertjes liefdevol ingemetseld worden in elk een eigen nisje. En het is daar waar ze hun huwelijk begraven, Angustias en Salveiro. Angustias besluit te blijven en te dansen naar het pijpen van de buitenissige Visitación.
Zo raakt Angustias steeds meer betrokken bij de strijd om het terrein in Las Tolvaneras, waarin een corrupte burgemeester pion blijkt van de machtigste man van het grensgebied, die een hang heeft naar hanengevechten. Waarin rebellen met machetes en halfautomatische geweren iedereen naar het leven staan. En waar een sinistere, zwakbegaafde schaduw van de machtigste man een leger van valse honden aanvoert.
In haar debuutroman Nacht in Caracas uit 2020 schreef Sainz Borgo, die sinds 2006 in Madrid woont, over de apocalyps in het land waaraan zij in eigen woorden is ontsnapt. Ze beschreef indringend de dagelijkse realiteit van wantrouwen en hyperinflatie, van demonstraties en bruut geweld. Het boek moest universele zeggingskracht hebben, vond ze, zoals de verdwijningen van mensen in autoritaire systemen.
In Het derde land zijn de plaatsnamen, allicht met die universaliteit in het achterhoofd, helemaal fictief, de plaatsen als Mezquite en Cucaña, waar wanhopige vrouwen voor een beetje rijst op de markt hun haar verkopen. Je zou de oostelijke siërra kunnen invullen als Venezuela, de westelijke als buurland Colombia, dat worstelt met bijna twee miljoen Venezolaanse immigranten.
Maar de thematiek laat zich ook nu weer evengoed naar elders verplaatsen, benadrukt Sainz Borgo in interviews. De ontheemding van migranten, de elkaar bestrijdende partijen van overal en altijd. En opnieuw geeft Sainz Borgo in dit gelaagde verhaal met korte, keiharde hoofdstukken een stem aan de mensen die geen stem hebben in conflicten die zich over hun hoofden ontvouwen.
Het derde land is Sainz Borgo's eigentijdse variant op Sophokles' Antigone, die haar broer Polyneikes niet mag begraven - zoals de Brits-Pakistaanse Kamila Shamsie in 2018 hetzelfde thema behandelde in Home Fire (Huis in brand). Wat rest er aan menselijkheid in een land waar mensen zelfs hun doden niet meer mogen begraven?
Met de beelden uit Oekraïne vers in het geheugen, gun je elk betwist gebied een Visitación Salazar. De hele dag in de weer met haar doden, eist zij ruimte op voor hén. Al worden haar vijanden talrijker, en wordt zij, ook zij, bang. 'Ze naaide iedereen en niemand die daarom kon lachen.'
Meulenhoff, 288 p., 20,99 euro. Vertaling Joep Harmsen.
Marijke Arijs
il/pr/30 a
De afgelopen jaren zijn miljoenen inwoners het Venezuela van Nicolás Maduro ontvlucht. Karina Sainz Borgo hield het er onder Hugo Chávez al voor bekeken. In 2006, op haar 24-ste, nam ze de wijk naar Madrid, waar ze sindsdien floreert als cultureel journaliste. In 2019 bleek er ook een begenadigd schrijfster in haar schuil te gaan. Nacht in Caracas werd een eclatant internationaal succes. Vorig jaar verscheen haar tweede roman, pas vertaald als Het derde land. Beide boeken gaan over mensen die hun land noodgedwongen moeten verlaten en op zoek gaan naar een betere toekomst. Migratie is hét thema van deze eeuw, aldus de auteur, die zich graag door actuele problemen laat inspireren.
Het derde land speelt op een niet nader bepaalde plek in Latijns-Amerika, in een grensstreek ergens aan het einde van de wereld. Vluchtelingen stromen er massaal toe, op de loop voor een bizarre epidemie - geen corona, maar een onduidelijke ziekte die het geheugen aantast. Het is een waar inferno, waar alleen de wet van de jungle heerst. Mensensmokkelaars, drugsdealers, corrupte politici en ander gespuis hebben het er voor het zeggen, want dat slag mensen gedijt doorgaans uitstekend in een humanitaire crisis.
Ook Angustias en haar man zijn op de vlucht geslagen met hun vroeggeboren tweeling. De baby's hebben onderweg het loodje gelegd en de twee dragen hun dode kinderen mee in een stel schoendozen, tot ze een plekje vinden om hen te begraven. Dat kan alleen op het Derde Land, een illegale dodenakker waar goed en kwaad, legende en realiteit, levenden en doden elkaar ontmoeten. Daar heerst Visitación Salazar, die in haar eentje het plaatselijke tuig trotseert. Angustias, die niets meer te verliezen heeft, besluit deze sterke, vrijgevochten vrouw een handje te helpen. De doden begraven, een van de zeven werken van barmhartigheid, is immers een fundamenteel mensenrecht.
Samen gaan ze de confrontatie aan met de corrupte autoriteiten en de gewapende bendes. Samen overtreden ze de wet om te doen wat zij denken dat goed is, precies zoals Antigone de wetten van Thebe aan haar laars lapte om haar broer te begraven. Samen belichamen ze het laatste restje medemenselijkheid in een godverlaten oord.
Sterke vrouwen
Net als Nacht in Caracas krioelt Sainz Borgo's tweede roman van de sterke vrouwen. Het zwakke geslacht staat stevig zijn mannetje, terwijl de mannen geen knip voor hun neus waard zijn. Het zijn zonder uitzonderling zwakkelingen, lafaards en verraders. Dat manicheïsme doet een tikkeltje simplistisch aan, maar volgens de schrijfster schetst het een realistisch beeld van de Latijns-Amerikaanse matriarchale samenleving.
Deze hedendaagse remake van de mythe van Antigone is een hommage aan de Mexicaanse auteur Juan Rulfo, maar Gabriel García Márquez komt ook om het hoekje kijken. Met magisch realisme heeft dat niets te maken. Er spoken weliswaar de nodige geesten door het boek, maar die worden door het geboefte ingezet om het gepeupel angst aan te jagen. Karina Sainz Borgo schrikt niet terug voor het rauwste realisme. Ze leeft zich met kennelijk genoegen uit in het beschrijven van allerlei gruwelen, strooit kwistig met vette vleesvliegen, krioelende maden en slangen, en doet uitgebreid uit de doeken hoe je een lijk aflegt. Literatuur moet wringen, vindt de schrijfster.
Toegegeven, Het derde land had een tikkeltje korter, de beeldspraak een tikkeltje raker en de correctie van de tekst een tikkeltje accurater gekund, maar het is niettemin een bijzonder geslaagde tweede roman.
Vertaald door Joep Harmsen, Meulenhoff, 288 blz., 20,99 €.
(R.S.)
il/pr/27 a
Een wereldwijde pandemie, een oorlogszieke tiran, inflatiegolven, een ontregeld klimaat... Het journaal wordt met de dag meer deprimerend. Maar zoals Schopenhauer zo vrolijk vaststelde: het ergste moet nog komen. Dat lijkt alvast het geval in Het derde land , de tweede roman van de Venezolaanse Karina Sainz Borgo. Daarin wordt de bevolking geteisterd door een mysterieuze ziekte die het geheugen aantast. In ijltempo sneuvelen ouderen en samen met haar man en haar pasgeboren tweeling slaat Angustias Romero op de vlucht voor de besmettelijke dementie. Maar de klauwen van de dood zijn gulzig: haar baby’s sterven onderweg en ziek van verdriet wil ze haar borelingen alsnog begraven in het ‘derde land’, een grensgebied waar een corrupte burgemeester de plak zwaait. Wat volgt, is een dodenmars door een postapocalyptisch restland waar de lijken op straat liggen en de gieren zegevieren. De talentvolle Sainz Borgo spaart haar personages en de lezer niet, maar soms vergeet ze haar uitgangspunt en vervalt ze in grimmige karikaturen. Bang afwachten hoe lang het duurt voor dit boek naar de afdeling non-fictie verhuist.
Meulenhoff (oorspronkelijke titel: El tercer país), 288 blz., € 20,99.
Redactie
Een duistere roman die verontrustende parallellen trekt met de huidige realiteit. De lezer volgt het verhaal van Angustias Romero en haar man die samen met hun vroeggeboren tweeling het land ontvluchten voor een mysterieuze ziekte. Hun baby’s overleven de reis niet en het stel neemt ze mee naar een illegale begraafplaats gerund door Visitación Salazar. Haar man kan het verdriet niet aan en verlaat de plek terwijl zij probeert om Visitación te helpen met de missie om de doden een eervolle rustplek te geven. Dit is niet zonder gevaar, want in een land dat zich in een humanitaire crisis bevindt zijn corruptie en geweld aan de orde van de dag en hebben gewapende gangs het voor het zeggen. Het boek is in talige stijl geschreven. 'Het derde land' zal een brede tot literaire lezersgroep aanspreken. Karina Sainz Borgo (Caracas, 1982) is schrijver, journalist en arts journalist. Ze won eerder de prestigieuze O. Henry Award.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.