Frankusstein : een liefdesverhaal
Jeanette Winterson
Jeanette Winterson (Auteur), Arthur Wevers (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij Atlas Contact, 2021 |
VERDIEPING 2 : DUIVELSHOEK : INFORMATICA : 527.8 WINT |
Eva Berghmans
em/ov/27 n
Hoezo, vrouwen zijn ongeschikt voor de informatica-industrie? In 2017 ontstond grote controverse toen een medewerker bij Google in een interne nota opwierp dat het onzin was om te streven naar meer vrouwen op de werkvloer. De hersenen van vrouwen zijn daar niet op gemaakt, en mochten ze het intellectueel al aankunnen, dan hebben vrouwen doorgaans geen interesse voor technologie.
De interne nota bleef niet intern, en Google zag geen andere optie dan James Damore te ontslaan - zijn mening ging in tegen de waarden van het bedrijf. Het is nochtans een populair idee in de manosfeer, de plekken op het internet waar mannen elkaar vinden die zich tekortgedaan voelen door wat zij zien als de feministische overname van de wereld. In Twaalf bytes, een bundeling van twaalf essays over technologie, duikt Jeanette Winterson in de geschiedenis om hardnekkige vooroordelen zoals deze te ontmantelen. Haar boek is onder meer een eerherstel voor de vrouwen die de eerste computerprogrammeurs waren. Ze beschrijft ook fijntjes hoe pas in de jaren tachtig, toen de eerste personal computers op de markt kwamen en de marketingmachine mannen als doelwit koos, de techindustrie stilaan een mannenbastion werd. Veel feministische theorieën heeft Winterson niet nodig om haar punt te maken. Waarom zou ze, als de geschiedenis het punt voor haar maakt?
Geen bevlieging
Winterson is, zo schrijft ze ook zelf in het voorwoord, een verhalenverteller van beroep. Dat ze zich in essays op de technologie gooit, is een nieuwigheid - tot nog toe gingen haar essays over kunst en literatuur. Een nieuwigheid, maar geen bevlieging: sinds 2009, toen ze The singularity is near van Ray Kurzweil las, is ze geïntrigeerd door computertechnologie, en meer in het bijzonder artificiële intelligentie. Ze leest alles wat ze over het onderwerp kan vinden, woont conferenties bij, maar miste ook na jaren studie 'the bigger picture'. Hoe komen we hier? En waar gaan we naartoe? Daarmee is meteen de ambitie van Twaalf bytes gedefinieerd: Winterson wil weten wat de razendsnelle technologische vooruitgang voor de mensheid kan betekenen.
Voor deze denkoefeningen gooit ze niet alleen de kennis die ze de laatste jaren opdeed in de strijd, maar ook haar hele intellectuele leven, tot en met haar opvoeding in een strengreligieus gezin. Dat alleen al maakt Twaalf bytes tot een rijk boek, dat vaak verrast. Winnie de Poeh, Mary Shelley, de Griekse filosofen, het zenboeddhisme, Ridley Scott: ze vinden allemaal een plaats in deze bedenkingen over onze vrolijk glimmende wereld van big data en bytes. Soms voelt dat vergezocht, of wordt een analogie er nogal ingehamerd, vooral als het gaat over hoe de mens haast geprogrammeerd is om religieus te denken, en dat AI in de traditie past, maar het zet je in elk geval aan het denken.
Vooruitgangsoptimist
Winterson is geen doemdenker, ze toont zich zelfs een voorzichtige vooruitgangsoptimist. Tenminste: als het over de vooruitgang van de technologie gaat. Wat we er precies mee willen en kunnen, en vooral aan wie we de regie laten, baart haar meer zorgen dan de computerkracht die ontwikkeld wordt. Dystopische fantasieën waarin onze technologie zich uiteindelijk tegen ons keert, ontmantelt ze als invullingen van het eeuwenoude basisschema van de sprookjes die we vertellen: wij tegen zij. Aards tegen buitenaards. Menselijk tegen niet menselijk. Vlees tegen microchips. Dat is een artificieel onderscheid, zegt ze. Niet alleen omdat technologie op termijn deel van ons lichaam zal zijn (denk implants, denk computergegenereerde organen voor transplantatie), maar omdat de technologie in wezen van ons is. Technologie is neutraal en redelijk. Mensen zijn dat niet, wij zijn onredelijk, emotioneel, en in staat tot zowel het goede als het kwade. Hoe krijg je een betere, zorgzamere wereld door technologie? Hoe behoeden we onze innerlijke wereld voor kolonisering? Hoe zorgen we ervoor dat onze technologie de ongelijkheden die al bestaan, niet uitvergroot? En vooral: waar is de liefde?
Winterson pleit ervoor om bij conferenties over de toekomst van de technologie niet alleen techspecialisten en beleidsmakers maar ook kunstenaars aan tafel uit te nodigen (en schrijvers, al is het maar om het jargon te vertalen naar mensentaal, zodat we allemaal kunnen meedenken). Dit boek bewijst dat dat oplevert en inderdaad het denken opent. Niet man of vrouw, niet voor of tegen, niet tech of natuur, niet tech of kunst, niet mens of machine - als een rode draad door dit boek loopt één mooie gedachte: fuck the binary.
Atlas Contact, 352 pagina's.
F.M. Boon
Twaalf informatieve en opiniërende teksten over kunstmatige intelligentie (artificial intelligence, AI), de ontwikkeling, de potenties en de bedreigingen ervan. Ze geven historisch inzicht – en benadrukken welke – vaak verzwegen - grote rol vrouwen daarbij hebben ingenomen. Ze verkennen welke diverse functies AI vervult en kan vervullen voor de toekomst van de mensheid en de wereldsamenleving. Daarbij wordt ook stilgestaan bij – onterechte - aannames betreffende gender. Innovatief, soms grappig en uitdagend zijn de beschouwingen van de mogelijke gevolgen van kunstmatige intelligentie voor onze manier van leven - en de essenties daarvan, het innerlijk leven en liefde. Hoe zouden zorgzaamheid, seks en verbinding er gaan uitzien als mensen een band aangaan met kunstmatig intelligente helpers, leraren, sekswerkers en partners? De Britse auteur (1959) verrijkt met dit boek het nadenken over de radicale veranderingen die dichterbij zijn dan we wellicht denken.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.