Blijf : roman
Adeline Dieudonné
Adeline Dieudonné (Auteur), Kris Lauwerys (Vertaler), Isabelle Schoepen (Vertaler)
2 exemplaren
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Atlas Contact, 2023 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : DIEU |
Aanwezig |
Uitgeverij Atlas Contact, 2019 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : DIEU |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij Atlas Contact, 2019 |
VOLWASSENEN : ROMANS : DIEU |
Marijke Arijs
us/ug/16 a
Het gebeurt niet iedere dag dat een Belgische schrijfster met haar debuutroman Frankrijk verovert. Amélie Nothomb speelde het in 1992 klaar met Hygiëne van de moordenaar. Adeline Dieudonné (36) kreeg het vorig jaar voor elkaar met Het echte leven. De Brusselse actrice en theatermaakster was maandenlang niet uit de media weg te slaan. Het boek stond op de shortlist van de Prix Goncourt en de Prix Renaudot, werd bedolven onder een regen van literatuurprijzen, waaronder de Prix du Roman Fnac, de Renaudot des Lycéens, de Prix Rossel en de Goncourt de la Belgique, en ging meer dan 200.000 keer over de toonbank. Een Franse criticus typeerde de roman als ' Weg met Eddy Bellegueule herschreven door Amélie Nothomb', en daar valt iets voor te zeggen, want de schrijfsters hebben heel wat met elkaar gemeen. Allebei hebben ze veel bravoure en een apart gevoel voor humor, allebei zijn ze geobsedeerd door sprookjes met een surrealistische inslag en gefascineerd door de overgang van de kindertijd naar de volwassenheid.
Opbeurende kost is het niet. Het echte leven baadt in een deprimerende sfeer en het morbide is nooit ver weg. Daar dienen verhalen nu eenmaal voor, 'om er alles in te stoppen wat ons bang maakt', zegt de jonge vertelster, 'zo zijn we zeker dat het in het echte leven niet gebeurt.' Niet dat dat echte leven nou zo leuk is. Het meisje woont in een nieuwbouwwijk met foeilelijke grijze huizen 'die als grafstenen op een rij stonden'. Het opblaasbaar zwembad in de tuin ziet eruit 'als een dikke vrouw die in de volle zon in slaap is gevallen'. Moeder, een dierenvriend, wordt getypeerd als een amoebe. De arme sloof is doodsbang voor haar man, een drankzuchtige geweldenaar die zijn gezin terroriseert en zijn echtgenote aftuigt. Vader heeft drie passies in zijn leven: de televisie, whisky en de jacht op groot wild. De kamer met zijn jachttrofeeën, 'die van de kadavers', is voor de kinderen verboden terrein. Gelukkig kunnen het meisje en haar broertje terecht bij Monica, de aardige buurvrouw die iets heeft van een goede fee. Haar fascinerende verhalen over draken vrolijken hun treurige jeugdjaren op, net als de hoorntjes van de ijscoman.
Prooi
Op een dag ontploft de slagroomspuit en spat het hoofd van de venter pal voor hun neus in duizend stukjes uit elkaar. Dat bloederige fait divers betekent het definitieve einde van hun kindertijd en het begin van het grotemensenleven, 'de brute werkelijkheid van vlees en van bloed, van pijn en van het voortschrijden van de tijd, lineair en onverbiddelijk'. De kleine Gilles zal het trauma nooit te boven komen. Zijn blije kinderlach wordt 'net zo naargeestig als zure regen op een klaprozenveld'. De jongen sluit een bondgenootschap met zijn vader, wordt een psychopaat in de dop en is, kortom, verloren voor de mensheid, maar zijn grote zus neemt zich voor hem van de ondergang te redden. Ze droomt ervan een tijdmachine te bouwen om het gebeurde ongedaan te maken. Met behulp van een oude auto, een magnetron en de Back to the future-trilogie hoopt ze terug te keren naar de paradijselijke onschuld van voor het ongeluk. Op school stuit ze op de onwetendheid van haar leraren, maar met de oude professor Pavlovic kan ze naar hartenlust kletsen over wormgaten, de golf-deeltjesdualiteit, het Aharonov-Bohmeffect en het Stern-Gerlachexperiment. Want als de magie van de kindertijd verdwijnt, blijft alleen de wetenschap over.
Het echte leven is een absurdistische psychologische thriller, een nachtmerrieachtig sprookje en een surrealistische bildungsroman tegelijk. Het is een bizarre cocktail van kinderangsten, geweld en zwarte humor, gruwelijk en grappig, wrang en grotesk tegelijk. De roman heeft onmiskenbaar een feministische inslag. De vrouwelijke personages krijgen het zwaar te verduren. Ze zijn, letterlijk, loslopend wild. Wanneer de vader bij wijze van nachtspel een klopjacht organiseert in het bos, wijst hij zijn bloedeigen dochter aan als prooi. Eten of gegeten worden, dat is zijn filosofie. De weg naar de volwassenheid gaat nu eenmaal niet over rozen, maar ondanks alle ellende gaat de vertelster de problemen te lijf met een onverwoestbare levenslust, een ontwapenende onbevangenheid en een bataljon verfrissende metaforen. Het kind beseft dat 'het leven een grote soep is in een mixer waarin je moet proberen niet aan stukken gehakt te worden door de messen die je naar beneden trekken'. Het romandebuut van Adeline Dieudonné smaakt naar meer.
Vertaald door Kris Lauwerys en Isabelle Schoepen, Atlas Contact, 208 blz., 21,99 €. Oorspronkelijke titel: 'La vraie vie'.
Wineke De Boer
te/ep/14 s
De Belgische theatermaker en schrijver Adeline Dieudonné (1986) had in Franstalig België en in Frankrijk enorm succes met haar eerste roman, een klassiek coming-of-ageverhaal met trekken van een sprookje. Het echte leven speelt zich af in vijf opeenvolgende zomers, waarin we de 10-jarige verteller en haar 6-jarige broertje Gilles zien opgroeien. Ze wonen in een troosteloze wijk van grijze prefabwoningen, aan de rand van een veld met een autokerkhof en daarachter een bos.
In een liefdeloos huishouden waar een gewelddadige vader de scepter zwaait (of: met geweren zwaait, want jagen op exotische dieren is zijn grootste hobby) en een moeder die niet meer is dan een met angst volgelopen amoebe met als belangrijkste taak eten maken, moet de hoofdpersoon geweld en gruwelijkheden doorstaan, waarbij vergeleken wat Assepoester of Hans en Grietje meemaken povertjes afsteekt. De woorden waarmee ze haar broertje geruststelt, zouden het motto van de schrijver kunnen zijn geweest: 'Verhalen dienen om er alles in te stoppen wat ons bang maakt, zo zijn we er zeker van dat het in het echte leven niet gebeurt.'
Gelukkig zijn er lichtpuntjes: de dwerggeitjes van hun moeder, de mooie vrouw aan de overkant van het veld aan wie de verteller toverkracht toedicht, de vader van haar oppaskindjes op wie ze verliefd wordt en natuurlijk is er Gilles, het kleine broertje met wie ze speelt en over wie ze waakt, voor wie ze 'onverwoestbare liefde' voelt.
Het boek is bijna overvol door de beeldende taal van Dieudonné, maar dat resulteert ook in heerlijke zinnen als: 'Een man gaf meloen met parmaham over.' Of: 'Mijn moeder keek als een koe die net het onzekerheidsprincipe van Heisenberg heeft uitgelegd gekregen.' Hier geeft die taal wat lucht, maar verder dient ze vooral om een zo benauwd mogelijk, luguber universum te creëren: 'Bij de deur stonden de resten van wat waarschijnlijk ooit een laminaatkast was geweest te rotten als het gezwollen lijk van een vrouw op de oevers van een rivier.'
Zonder al te veel van het verhaal weg te geven, kunnen we stellen dat het de hoofdpersoon lukt om een wereld voor zichzelf te bouwen, buiten die van haar vader. Ze weigert te eindigen als een bang, opgejaagd dier, net als haar moeder. Haar passie voor wis- en natuurkunde helpt haar daarbij.
Toch schort er behoorlijk wat aan deze roman. Hoewel de schrijver er alles aan doet om je mee te slepen in het verhaal, laat ze haar hoofdpersoon ervaringen en gevoelens analyseren alsof ze twintig jaar ouder is. Dat maakt haar er niet geloofwaardiger op. Ook wordt er op die manier weinig aan de lezer overgelaten, alles wordt voorgekauwd en uitgelegd. Dat, en het feit dat het boek leest als een trein (leestijd: hooguit drie uur) én voornamelijk prijzen heeft gekregen van jongerenjury's, maakt aannemelijk dat deze roman eerder jongere lezers zal aanspreken dan de meer gevorderde. Voor tieners die alle C-boeken uit de bibliotheek uit hebben, is hier Het echte leven.
***
Uit het Frans vertaald door Kris Lauwerys en Isabelle Schoepen. Atlas Contact; 206 pagina's; € 21,99.
Roderik Six
us/ug/28 a
‘Kan de politie een meisje in de gevangenis gooien omdat ze slagroom op haar ijsje heeft gevraagd?’ Tien jaar is ze, de naamloze verteller van Het echte leven , en de gewetensvraag zal haar een paar zomers lang blijven kwellen. Ze groeit op in een armoedige wijk, in een huis dat bestierd wordt door een tirannieke vader, een moeder die meer op een amoebe lijkt en een broertje dat gedemoniseerd wordt door een opgezette hyena. Eén absurd voorval met dodelijke afloop doet haar dromen van tijdreizen en als dat niet kan met een omgebouwde sportwagen zoals in Back to the Future , moet dat maar op de wetenschappelijke manier en dus stort ze zich op de astrofysica, waar het wemelt van zwarte en witte gaten en parallelle universa. Maar of ze daarmee aan het huiselijk geweld en de geile eisen van haar ontluikende lichaam kan ontsnappen?
De Brusselse comédienne annex schrijfster Dieudonné scoorde een bestseller met dit debuut en wordt gemakshalve de Franstalige Lize Spit genoemd. Met Spit deelt ze de grauwe setting van een verloren jeugd in de saaie buitenwijken maar haar taal is spitser en Het echte leven sleept minder overtollige hoofdstukken mee. Jammer van de losse eindjes – waar gaat het heen met de vreemde buurvrouw en die bizarre professor? – maar Dieudonné bewijst dat het de moeite loont om ook literair eens over de taalgrens te loeren.
***
Atlas Contact (oorspronkelijke titel: La vraie vie), 208 blz. - 21,99 euro.
Naar gegevens van Tine Greidanus
Een in het gezicht van de ijscoman exploderende slagroomspuitbus is een traumatische gebeurtenis voor de naamloze vertelster (10) en haar broertje Gilles (6) die er bij staan. Hun ouders merken dat niet op. De vader is gewelddadig en mishandelt de moeder. De vader is jager op groot wild; een kamer in hun huis staat vol met opgezette dieren. De hyena symboliseert voor het meisje de voortdurende dreiging. Gilles wordt somber. Het meisje wil de tijd terugspoelen tot voor de explosie om haar broertje weer te zien lachen. Tevergeefs. Het meisje is een briljante leerlinge in natuurkunde, en krijgt bijles van een professor. Haar vader mag dat niet weten; ze betaalt de lessen met babysitten. Dat geeft haar zelfvertrouwen. Als ze ouder wordt, gaat de vader haar ook fysiek en psychisch vernederen, maar ze weet zich staande te houden. Het onvermijdelijke einde komt als een verlossing. Een ontroerende roman over een onthutsende ervaring. Spannend, soms grappig verteld. De stijl past goed bij een jonge adolescent. Debuutroman van de Belgische Dieudonné (1982), waarvoor zij vele literaire prijzen ontving. VN's Thriller van het Jaar 2020.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.