Een doodgewoon leven
Karel Čapek
Karel Čapek (Auteur), Edgar de Bruin (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Voetnoot, © 2019 |
VERDIEPING 2 : BABILLE : NATUUR : VERHALEN : CAPE |
Veerle Vanden Bosch
ua/an/03 j
Ik wist het niet, en u wellicht ook niet, maar de ruwharige terriër Dasja is de beroemdste hond van de Tsjechische kinderliteratuur. Ze maakte het huis onveilig van de schrijver Karel Capek (1890-1938) en kwam zo in de columns terecht die haar baasje schreef voor de krant Lidové noviny (De Volkskrant). In 1933 verscheen het leven van Dasja in boekvorm. Het was meteen een succes.
Capek opent zijn boekje met Dasja's geboorte, 'een wit dingetje van niks', blind en met pootjes die voorlopig elke dienst weigeren. Heerlijk tongue in cheek beschrijft hij hoe haar dagtaak erin bestaat van voren naar achteren te rollen, te drinken bij haar moeder Iris, een oog en een tweede oog leert te openen en de ene poot voor de andere leert te zetten. Dat dat niet van een leien dakje loopt, beschrijft Capek met veel gevoel voor humor: 'De jeugd is nu eenmaal te gretig. Dasja holt eigenlijk niet zelf: ze wordt gehold.' Moeder Iris behoedt haar jong intussen voor valstrikken, vijanden en de hele boze wereld. Dat houdt in dat ze alle ongewenste indringers hardhandig op afstand houdt - iedereen die in de buurt komt, dus. Een hele klus: 'Tja, het valt niet mee voor zo'n moederhond', merkt de schrijver daarbij op, 'er zijn heel veel mensen en je kunt ze niet allemaal bijten.'
Op dezelfde toon verhaalt hij in korte hoofdstukjes hoe ze opgroeit, en stilaan verandert in een wildebras. De schade wordt nauwgezet bijgehouden: vernielde bloemperken, een stel rieten meubels, een bankovertrek, een tuinslang, sandalen en sloffen. Alles bij elkaar: 2.999 kroon.
Amusant is het verhaal over hoe foxterriërs aan een zwart vlekje aan hun verhemelte komen. Dat is een herinnering aan het duiveltje dat de allereerste foxterriër, door God geschapen om bij de engelen op schoot te zitten, na het uitlaten binnensmokkelde in het paradijs. Waarop God hem naar de aarde stuurde om de mens te vergezellen.
Aan het einde stuurt hij Dasja naar een nieuw baasje met een ontroerend envoi: mensenroedels vallen wel mee, en 'wat je met de mensen verbindt, is fijner en merkwaardiger dan een bloedband. Dat is vertrouwen en liefde. Ga nu maar.'
Kleine klassieker
Karel Capek illustreerde zijn verhaaltjes met pentekeningen, die heel expressief zijn in hun eenvoud. En doordat hij net een liefde voor fotografie had opgevat op het moment dat Dasja bij hem thuis haar opwachting maakte, vereeuwigde hij haar ook op de gevoelige plaat. Een aantal foto's zijn opgenomen achteraan in het boek.
Dasja is sprankelend vertaald door Edgar de Bruin en mooi vormgegeven in constructivistische stijl door uitgeverij Voetnoot. Dat maakt van deze kleine klassieker een hebbeding voor kinderen, maar ook voor fans van Capeks romans als Een doodgewoon leven, Meteoor en Hordubal.
Vertaald door Edgar de Bruin, Voetnoot, 120 blz., 18 €
Vanne
Handzame uitgave over het wel en wee van de opgroeiende foxterriër pup Dasja, die echt bestaan heeft. Met een aantal korte verhaaltjes gericht aan Dasja zelf waarin Baasje Karel vertelt over hoe het is om een hondje te zijn, waarom heeft een hondje een staartje? Waarom graven ze? Het boek is ingedeeld in verschillende delen. De eerste vier hoofdstukken gaan over het leven van Dasja. In hoofdstuk vijf wordt op grappige wijze beschreven hoe baasje Karel probeerde foto’s van Dasja te maken. Hoofdstuk 6 bevat korte 'Verhaaltjes voor Dasja zodat ze stil blijft zitten', handig voor als je zelf foto’s van jouw hondje wil maken. In hoofdstuk 7 zijn de zwart-witfoto’s verzameld die van Dasja genomen zijn. Afgesloten wordt met veel interessante feitjes over de schrijver, Dasja, en de geschiedenis van het boek, oorspronkelijk een Tsjechisch jeugdboek van Karel Čapek. De verhaaltjes over Dasja verschenen voor het eerst in 1932 op de kinderpagina in een Tsjechische krant. Eigentijdse editie in een opvallende en uiterst verzorgde vormgeving met veel, regelmatig grappige lijntekeningen in zwart-wit op soms een pastelkleurige achtergrond. Bijzondere uitgave voor hondenliefhebbers, leuk om voor te lezen aan 8-jarigen, zelf lezen vanaf ca. 10 jaar.
Flavie Lindemans
i /un/25 j
Let op, Dasja, als je even keurig blijft zitten, vertel ik je een verhaaltje. Waarover? Nou, bijvoorbeeld over de hondenstaart.
Hoe lang is het geleden dat je nog eens écht gelukkig werd van een ongecompliceerd personage uit een boek? En hoe gehecht raak je aan het personage wanneer die iets slechts doet zoals, laten we zeggen, op de mat plast? Of de borstel aanvalt?
Wat zeg je? Te lang geleden? Nog nooit? Wel dan, ik heb goed nieuws voor je ...
Iris, een ruwharige foxterriër, krijgt een puppy. En wat voor één! Dasja. Wat is ze lief, wat is ze snoezig! Eerst kan ze nog niet zien. Dan doet ze een oogje open. Dan een tweede. En voor je het weet kan Dasja lopen! Eerst moeilijk, maar dan beter en beter. Wat zeg ik: ze kan zelfs sprinten! Ze kan kruipen, rollen, bijten, graven, vechten, janken … ja, echt alles wat een goede puppy moet kunnen. En wat ze nog het best van alles kan: je hart verwarmen.
Deze Tsjechische klassieker werd — zo stelt de cover zelf ook — voor kinderen geschreven, getekend, gefotografeerd en ondergaan door Karel Čapek. Deze wereldberoemde Tsjechische auteur schreef detectives en sciencefiction, maar bleef vaak ook dichter bij huis, want hij schreef ook columns over zijn eigen honden. Maar eentje stak er altijd bovenuit bij het publiek: Dášeňka. Haar verhaal, gegoten in een kinderboek, gaat al decennialang mee: het boek is immers nog uit 1933. Het boek heeft voordien al eens een Nederlandstalig debuut gekend (in 1935), maar nu is het opnieuw vertaald: veel lichter, veel moderner. De verhalen, de illustraties en de foto's zijn nog van Čapek, maar het geheel is qua vormgeving in een gloednieuw retro jasje gestoken. Het werkt bijzonder goed: het zetwerk doet geen afbreuk aan de geschiedenis van het boek – meer zelfs: het ondersteunt dat gegeven – terwijl het ook heel modern en vertrouwd aanvoelt.
De nieuwe vertaling is onwaarschijnlijk goed gelukt. Het geheel ligt goed in de mond en vloeit als het ware mee in het dartelen, stuiteren en rollen van Dasja. De zinnen zijn soms wat langer, de woorden soms wat lastiger – ja, dat heb je zo met oudere boeken :-) – maar dit boek toont dat we niet moeten onderschatten dat kinderen soms meer kunnen dan we denken. Het oogt uiteindelijk moeilijker dan het is, maar voor ongemotiveerde lezers kan dit afschrikwekkend werken. Als voorleesboek is het hoe dan ook geweldig: de langere blokjes tekst worden afgewisseld met kleine pentekeningen van de schrijver zelf, vaak midden in de tekst. Ze geven meer en meer gestalte aan de kleine opgroeiende Dasja. En Karel wilde haar nog beter vereeuwigen, al bleek dat niet zo gemakkelijk: op foto! Zo krijg je hoofdstuk per hoofdstuk een ander stukje van Dasja te zien: eerst hoe ze opgroeit, daarna een handleiding bij het maken van een foto van een puppy, daarna de verhaaltjes die Čapek verzon om Dasja te laten stilzitten, en uiteindelijk de foto's zelf. Het kleine boekje leest zó vlot, dat je haast teleurgesteld bent dat het opgroeien zo snel gaat.
Ik kan nog zoveel redenen aanhalen waarom dit boekje het hebbedingetje voor in je kast is, maar dan wordt dit stuk langer dan het boek zelf. Geloof me vrij: het ondeugende hondje verovert ongetwijfeld je hart. De simpliciteit, de warmte, het oneindige geduld van Čapek om het beestje te beschrijven én te ondergaan: je krijgt er geen genoeg van.
Zo, klaar. Bedankt voor het rustig blijven zitten.
Ga nu maar.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.