Culturele waarden en communicatie in internationaal perspectief
Marie-Thérèse Claes (Auteur), Marinel Gerritsen (Auteur)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Coutinho, 2016 |
Thema: diversiteit 3.1.DIV |
Besprekingen
31/12/2003
Dit boek wil een overzicht geven van de theorie over interculturele communicatie, met als uitgewerkt voorbeeld de communicatieve verschillen tussen de Nederlandse en Vlaamse cultuur: volgens de auteurs, in navolging van de bekende auteur Geert Hofstede, een interessante gevallenstudie, want ondanks de gedeelde taal "zijn er geen twee aan elkaar grenzende landen die qua cultuur zo van elkaar verschillen als Nederland en België". Het boek vergelijkt vervolgens die twee culturen eerst met andere Europese culturen, en daarna met niet-westerse culturen. Het is een uitermate didactisch boek dat bulkt van tabellen en lijstjes, voorbeelden en oefeningen.
De werken van Geert Hofstede vormen de voornaamste bron voor dit boek, maar de auteurs voegen er elementen uit andere invloedrijke modellen aan toe, zoals die van Shalom Schwartz en Fons Trompenaars. De nadruk ligt daarmee op het onderzoek naar verschillen in waarden, eerder dan verschillen in communicatie (die worden in hoofdstuk drie behandeld). De auteurs schuiven de modellen op interessante wijze in elkaar. Ze nemen deze theorieën echter kritiekloos over, terwijl er intussen toch vanuit verschillende disciplines een grote kritische literatuur gegroeid is over dit soort interculturele studies. Die kritische literatuur laat er eigenlijk geen spaander van heel: gebrekkige methodologie (de gegevens bestaan uit het meten van zelfperceptie van culturen, wat toch iets anders is dan feitelijk gedrag en waarden; op p. 168 komt een opsomming van bronnen en data die beschamend is voor een wetenschappelijk werk); afgedane epistemologie (bv. een wetenschappelijke theorie moet begrippen en verklaringsmodellen hanteren die totaal verschillen van volkse concepten); ouderwetse sociologie (puur Parsoniaans); te doorgedreven zwart/wit categorisatie, met een problematische essentialisering van culturen; en zo kan ik nog een tijdje doorgaan. Hofsteediaanse interculturele theorie probeert die kritiek meestal te pareren door een ad hoc erkenning van relativiteit en persoonlijkheid, maar dat is slechts een doekje voor het bloeden. Ik wil niet het bestaan van cultuurverschillen ontkennen, maar het feit alleen dat we bij dit soort zwart-wittheorieën zo vaak 'aha-erlebnissen' ervaren, moet ons al tot nadenken stemmen, want is het niet net de bedoeling van sociale wetenschappen om dieper te graven en voor de hand liggende categorisaties te vermijden? Dit soort Hofsteediaanse studies last dan ook altijd een waarschuwing voor stereotypering in (hier op p. 101), maar de theorie geeft daar zelf aanleiding toe.
Het is jammer genoeg niet anders in dit boek. En terwijl de eerste hoofdstukken tenminste nog een interessante samenvatting bieden, wordt het in hoofdstukken vier tot zeven problematisch. De auteurs nemen de stelling dat België en Nederland zo van elkaar verschillend wel heel serieus, zonder enig besef van wat Freud al opmerkte over "het narcisme van het kleine verschil" dat heerst tussen verwante of naburige bevolkingsgroepen. Dit sociaalpsychologische fenomeen relativeert ernstig de waarde van de zelfperceptie, waar dat interculturele onderzoek zo op steunt. Een tweede hachelijke zaak zijn de vele oefeningen in de hoofdstukken over andere Europese en niet-westerse culturen: de theorie wordt hier een self-fulfilling prophesy, de oplossingen, die via de website www.coutinho.nl op aanvraag verkregen kunnen worden, zijn speculatief. [Chris Bulcaen]
Jannetta van der Zee
De auteurs geven een overzicht van de theorieën over cultuurverschillen, de consequenties die deze verschillen hebben voor de communicatie en de verschillende betekenis die dezelfde verbale of non-verbale uitingen kunnen hebben in verschillende culturen. Ze geven het overzicht vanuit de Nederlandse en Vlaamse cultuur en vergelijken deze culturen met andere Europese culturen en met Aziatische, Afrikaanse en Arabische culturen. Ze geven voorbeelden en oefeningen waarmee de lezer zich bewust kan worden van zijn eigen manier van communiceren en zijn reacties op communicatie van mensen uit andere culturen. Het laatste hoofdstuk gaat over intercultureel management. Het boek is vooral geschikt voor professionals die in hun werk samenwerken of communiceren met mensen uit andere culturen en voor studenten vanaf hbo-niveau. Een van de twee auteurs is verbonden aan een managementschool en een universiteit in België en een technisch instituut in Azië, de andere auteur is hoogleraar interculturele bedrijfscommunicatie aan een Nederlandse universiteit. Met literatuurlijst en register. Voor deze herdruk zijn de gegevens herzien en geactualiseerd.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.