Dubbelblind
Edward St. Aubyn
Edward St. Aubyn (Auteur), Nicolette Hoekmeijer (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Prometheus, 2015 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : SAIN XXL |
Kathy Mathys
ru/eb/20 f
Zijn naam hoort thuis in het rijtje Marcel Proust, John Williams, Karl Ove Knausgård. Toch is de Engelsman Edward St Aubyn (55) bij ons relatief onbekend. Ten onrechte, zo blijkt bij herlezing van zijn romans over Patrick Melrose, die nu voor het eerst in één band zijn uitgegeven.
Net als Knausgård ontgint St Aubyn zijn eigen leven voor een romancyclus, al gebruikt laatstgenoemde fictieve namen en is zijn stijl veel minder sober. Beide auteurs zijn schatplichtig aan Marcel Proust: ze ontleden de tijd, herscheppen hun zinnelijke verleden in woorden. St Aubyn heeft het over 'het deerniswekkende verstrijken van de afzonderlijke seconden'. Patrick Melrose zit gevangen in de tijd, die van vroeger en die van nu; de tijd omklemt hem als drijfzand.
Als vijfjarige wordt Patrick Melrose verkracht door zijn vader, een mislukt pianist en niet-praktiserend arts, die dan al zestig is. St Aubyn beschrijft de gruweldaad, die plaatsvindt in het vakantiehuis van de rijke Melroses, één keer maar laat verder in de cyclus verstaan dat het niet bij dat ene vergrijp bleef.
Het decor van het eerste boek,Laat maar, is als balsem: de wijngaarden, de vijgenbomen, het water. Er is geen groter contrast denkbaar met de perversiteit van de vader, die ook zijn echtgenote Eleanor kwelt. Zij is een rijke Amerikaanse met wie de verarmde adellijke vader enkel trouwde om het geld. Eleanor drinkt, lijdt aan angstaanvallen en schenkt ruimhartig aan goede doelen. De volwassen Patrick Melrose merkt terecht op dat ze alle kinderen ter wereld wilde redden maar er niet in slaagde het hare te beschermen. Toch zijn de romans geen afrekening met zijn ouders. De schrijver waagt zich in de geesten van de vader en de moeder en probeert hen te begrijpen.
Heroïne als valse troost
St Aubyn was aanvankelijk van plan om een trilogie te schrijven.Laat maar, Slecht nieuws en Wat heet hoop verschenen snel na elkaar in de eerste helft van de jaren 1990,Moedermelk en Eindelijk respectievelijk in 2006 en 2011.
Slecht nieuws is de donkerste van de vijf romans omdat Patrick Melrose dan in zijn leven een dieptepunt bereikt. Hij zit zwaar aan de drugs en hoort stemmen in zijn hoofd. In heroïne, 'zacht en vol als de hals van een houtduif', vindt hij valse troost. St Aubyn beschrijft het zoeken en missen van aders, het scoren in griezelige buurten.Slecht nieuws is een beklemmende helletocht.
In vergelijking daarmee is Wat heet hoop bijna lichtvoetig. Het verhaal toont de aanloop naar een verjaardagsfeest in adellijke Engelse kringen. Er is zelfs koninklijk bloed aanwezig en St Aubyn amuseert zich overduidelijk met de creatie van zijn vileine prinses. Na de beklemming van Patrick Melroses obsessieve geest is de dwaaltocht door de vele feestgangershoofden een verademing. Alle boeken bevatten humor en grimmige ironie, maar Wat heet hoop is het geestigst. Patrick Melrose is niet langer verslaafd en aan het eind van deel drie vraagt hij zich af of er gemoedsrust voor hem in het verschiet ligt.
Moedermelk toont Patrick Melrose als vader. Hij kampt nog steeds met depressies en drinkt te veel maar is 'vastberaden de bron van zijn lijden niet door te geven aan zijn kinderen'. In het laatste deel, Eindelijk, begraaft hij zijn moeder. Voor het eerst slaagt hij erin haar tragiek te bevatten in dit fenomenale slotakkoord.
Van het ene hoofd in het andere
De Patrick Melrose-romans zijn geschreven in een stijl die op elke bladzijde enthousiasmeert. St Aubyn heeft het bijvoorbeeld over 'gordijnen die opbollen en weer inzakken als verzwakte longen'. Gedachten van kinderen die nog niet kunnen praten omschrijft hij als 'verfspatten op een vel papier'.
Verbijsterend toch hoe deze boeken tegelijk geestig, woest, fijnzinnig en aangrijpend zijn. En wat zijn ze virtuoos, zoals de schrijver van het ene hoofd in het andere glipt.
De gesprekken tussen de personages zijn de ene keer luchtig, de andere keer gaan ze over identiteit, vrijheid, herinnering.
Observeer alles: dat droeg David Melrose zijn zoon steeds weer op. Het is schrijnend dat Edward St Aubyns scherpe observatietalent voortkomt uit een afgrijselijke kindertijd. Toch kunnen wij, lezers, ons enkel gelukkig prijzen met de ruim achthonderd weergaloze bladzijden die deze romancyclus telt.
EDWARD ST AUBYN
De Patrick Melrose-romans.
Vertaald door Nicolette Hoekmeijer, Prometheus, 846 blz., 19,95 ?. Oorspronkelijke titel: 'The Patrick Melrose novels'.
De auteur: Brits journalist en schrijver die opgroeide in een disfunctioneel upper-classgezin.
Het boek: de vijf romans (1992-2011) over St Aubyns alter ego Patrick Melrose gebundeld.
ONS OORDEEL: tegelijk geestig, woest, fijnzinnig en aangrijpend.
¨¨¨¨¨
Kathy Mathys ■
Drs. Madelon de Swart
In de 5 romans over Patrick Melrose verwerkt auteur zijn traumatische jeugdervaringen, waarbij hij kritisch kijkt naar de Engelse aristocratie. Zo beschrijft de 1e ‘Laat maar’ hoe Patrick op zijn 5e voor het eerst door zijn vader wordt verkracht en hoe hij daarop reageert. In ‘Slecht nieuws’ moet Patrick (22), heroïneverslaafd, de as van zijn in New York overleden vader ophalen en probeert in Manhattan op de been te blijven. In ‘Mother’s Milk’ wordt Patrick’s vrouw na de geboorte van hun 2e zoontje opgeslokt door de kinderen en wil zijn moeder een New Age-stichting het Franse familiehuis laten erven. In 5 ‘Eindelijk’ is Patricks moeder overleden en gloort er wat ruimte. De meermaals bekroonde Engelse auteur (1960) publiceerde 8 romans, waarvan de 5 Patrick Melrose-romans nu in 1 band goedvertaald verschenen. De 4e, ‘Mother’s MIlk’, werd genomineerd voor Booker Prize 2006. De zelfstandig te lezen, maar met elkaar verbonden indringende romans zijn boeiend, uitstekend geschreven en geven een kritisch beeld van de Engelse aristocratie. Omslagillustratie in kleur van man zonder gezicht.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.