Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Zirimiri, cop. 2014 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 12535 |
Besprekingen
31/08/2014
Fijntjes maar gestaag druppelen Baskische werken het Nederlandse taalgebied binnen. De afgelopen decennia was van de internationaal doorgebroken schrijver Bernardo Atxaga al een viertal boeken vertaald. En sinds een jaar of vijf beijvert ook uitgeverij Zirimiri (Baskisch voor motregen) zich om literatuur uit Baskenland bij ons te introduceren, o.m. deze roman uit 2004 van Julen Gabiria.
Gabiria beperkt zich niet tot Baskenland als setting; het verhaal speelt zich grotendeels af in het Toscaanse dorpje Ponte a Ema, tijdens de Tweede Wereldoorlog, de geboorteplaats van wielrenner Gino Bartali. Een van diens fans is de jonge Bask Roman. Op zijn vijftiende, na het bombardement op Gernika en de dood van zijn vader – met wie hij in onmin leefde – is hij samen met vele andere kinderen naar Frankrijk gestuurd om aan de Spaanse Burgeroorlog te ontkomen. Daar springt hij tijdens de Tour de France het peloton in en krijgt dan zowaar een bidon aangereikt van de beroemde pedaleur Bartali. Zes jaar later besluit Roman hem op te zoeken in zijn woonplaats Ponte a Ema.
Vanaf dat moment is het dorp hoofdpersonage van de roman. Het zijn de nadagen van Mussolini’s macht en ook in Ponte a Ema heersen de zwarthemden. De door het regime opgelegde restricties lokken heimelijk verzet uit; eenieder voert zijn eigen kleine revolutie of, zoals Gabiria naar analogie van de wielrennerij in een interview verwoordt: ‘[het dorp is] een peloton van gewone mensen dat clandestien tegen het onrecht in geweer komt.’ Zo zijn kersen bijvoorbeeld door Mussolini verboden vanwege hun rode kleur, maar stopt de bakker stiekem elke dag een kers in een brood. Luca, de bioscoopbeheerder, draait overdag enkel slechte Italiaanse films om de inwoners op te zetten tegen de overheid. Livia, het joodse melkmeisje, rebelleert door stilaan haar saaie, voorgeschreven kleding te vervangen door lichte kleuren en door oorbellen en sandalen te gaan dragen. Oscar, de dorpsmecanicien en ontdekker van Bartali, onderstreept in boeken woorden die de zin vormen ‘Van daarboven zie je de zee’ (symbolisch op te vatten als zien wat er niet is; (streven naar) een gevoel van geluk en tevredenheid). Maar er is ook rechtstreekser verzet: de wijnkoper vervoert vervalste documenten voor Joden die zijn ondergedoken in het naburige klooster van broeder Ciccillo, een taak die later wordt overgenomen door dorpsheld Bartali. De roman eindigt met een nachtelijke vertoning van de destijds verboden film To Be or Not to Be van Lubitsch, waarin de nazislachtoffers worden gehumaniseerd.
Gabiria’s taalgebruik kenmerkt zich door eenvoud, is nu en dan elliptisch, maar tezelfdertijd is sprake van een poëtische toonzetting. Kunstig componeert hij personages en taferelen; als lezer waan je je midden in een oude Italiaanse film. De symboliek wordt soms iets te sterk toegelicht, maar het eindresultaat is een mooie roman waarvoor je absoluut geen fan van wielrennen hoeft te zijn. [Jacqueline Visscher]
Drs. Michael A. Vissers M.Ed.
Caleidoscopische roman over het dagelijks leven in Baskenland en in een Toscaans dorpje in de periode 1933-1943 onder dictator Mussolini. Er zijn hoofdrollen voor tourwinnaar Bartali en Roman Alberdi, die zijn idool is nagereisd, en het melkmeisje Livia. De Spaanse schrijver (1973) is socioloog en amateur wielrenner. Hij schrijft o.a. romans, en verhalen in het Baskisch. Daarnaast vertaalt hij. Zijn debuutroman was 'Connemara in ons hart' (2000). Idyllisch, vaak humoristisch beeld van individuen in een plattelandsgemeenschap die ondanks repressie hun menselijke waarde behouden. Er is alom stilzwijgend verzet: zo draait de een verboden Amerikaanse films en vervalst de ander identiteitsbewijzen. Vraagt terecht aandacht voor het vergeten transport van Baskische kinderen naar Rusland en de jodenvervolging in Italië tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar doet dit haast achteloos. Dit werk in een soepele vertaling vraagt om een breed lezerspubliek. Achter in een kleine encyclopedie met namen. Normale druk.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.