Het pianokerkhof : roman
José Luís Peixoto
José Luís Peixoto (Auteur), Hans Van Wetering (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Atlas Contact, 2014 |
VERDIEPING 3 : SIBERIË : REISVERHALEN : PEIX |
15/09/2014
Een begeestering voor totalitaire regimes deed bij de Portugese schrijver Peixoto het plan postvatten om een bezoek te brengen aan Noord-Korea. Achter gesloten grenzen is een reisverslag over zijn vijftien dagen durende verblijf in de Democratische Volksrepubliek Noord-Korea in april 2012, de Kim Il- Sung 100th Birthday Ultimate Mega Tour. Op de achterflap wordt gewag gemaakt van een spannende reis en als teasers worden volgende vragen toegevoegd: ‘Mag hij zijn foto’s houden?’, ‘Wordt zijn exemplaar van Don Quichot ingenomen?’, ‘Glimlacht hij wel op de juiste manier naar de grenswachter?’ Of men nu na het lezen deze vragen positief of negatief kan beantwoorden, elke lezer zal begrijpen dat ondanks de strenge gedragscodes waaraan toeristen in Noord-Korea daadwerkelijk onderhevig zijn, het hier niet meteen gaat om wereldschokkende zaken. Eveneens is het tevergeefs zoeken naar ‘het bijzondere gebeuren’ tijdens de groots opgezette festiviteiten ter ere van de Eeuwige President en het zogezegde onverwachte einde van de reis. Nu hoeven er in een boek niet meteen spectaculaire zaken te gebeuren – bovendien is de door sensatiezucht doordrongen flaptekst zelden het werk van de auteur zelf – maar onder het lezen kan je je niet van de indruk ontdoen dat ook de auteur zelf het hele gebeuren omtrent deze in se georganiseerde en naar Noord- Koreaanse normen behoorlijk luxueuze groepsreis te veel opblaast.
In het boek lijkt het alsof de man maanden van huis en gezin weg is en voortdurend op zijn tellen dient te passen. Natuurlijk zou men kunnen aanvoeren dat deze sensitieve schrijver trefzeker de sfeer van isolement en paranoia van de Noord-Koreaanse samenleving weet te vatten – wat hij hier en daar zeker doet – maar de auteur drijft dit al te zeer op de spits. Zo strooit hij vooraf reeds kennissen en al te nieuwsgierige journalisten zand in de ogen omtrent zijn mysterieuze reisbestemming, wordt hij al gauw bevangen door heimwee en gaat de verbeelding soms wel heel snel met hem aan de haal. ‘De geheimhouding en het afwijkende karakter van de samenleving zorgen ervoor dat de waarneming van de bezoekers sterk wordt beïnvloed door hetgeen ze voorafgaand aan de reis over het land hebben gelezen’, schrijft Peixoto ergens; dit lijkt in grote mate ook op te gaan voor hemzelf.
Peixoto bevestigt in zijn travelogue grotendeels de perceptie van Noord-Korea als een soort groot Potemkindorp: studiezalen en laboratoria waarin men voorwendt – zelfs tijdens stroomonderbrekingen – doende te zijn met de meest gewichtige zaken, fabrieken en coöperaties die ongeziene productiecijfers kunnen voorleggen… Toch trakteert de schrijver ons naast deze beschrijvingen van door het regime potsierlijk uitgekiende mise-en-scènes ook op tedere beelden van een levenslustige bevolking die — in weerwil van wat de buitenwereld ook denken mag — lacht, liefkoost en feest. Of zoals de auteur het zelf verwoordt: ‘Ik heb in Noord-Korea vaker gedanst dan ik vooraf had kunnen vermoeden.’ Ook de magnifieke foto in donkere aardkleuren op de cover maakt enorm nieuwsgierig naar de rest van deze fotoreeks die door de auteur zelf in Noord-Korea werd gemaakt.
[Frederik Polfliet]
Albert Hagenaars
Reizen in het meest afgesloten land ter wereld door een talent als de Portugese schrijver José Luís Peixoto (1974, Galveias) moet wel een bijzonder boek opleveren. De uitgave kent drie lagen: beschrijving, reflectie en interpretatie. Vooral dit laatste geeft het boek z’n kracht, want vaak is er een grote discrepantie met wat juist zo objectief mogelijk is beschreven. De keuze voor het aanvankelijk afzien van fictie leidt tot fictie! Niet voor niets speelt de meegesmokkelde roman Don Quichot een symbolische rol. Behalve het verdraaien van de werkelijkheid, komt ook de onzichtbaarheid ervan aan bod. 'Wanneer zoveel verborgen blijft, wordt de fantasie evenredig geprikkeld.' En elders: 'We zijn wat we weten, maar zijn ook wat we verzwijgen.' Volgens Peixoto is de Koreaanse persoonlijkheidscultus van de leiders eerder cultureel-historisch dan communistisch geïnspireerd. Hij slaagt erin om sociaal systeem en verbeelding te verbinden én zijn claustrofobie en vervreemding over te dragen. Dit verslag is naast een reisboek dan ook een confrontatie met ons eigen mentale functioneren.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.