Cruise : roman
Christophe Vekeman
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij De Arbeiderspers, © 2013 |
VOLWASSENEN : ROMANS : VEKE |
2 exemplaren
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Uitgeverij De Arbeiderspers, © 2013 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 13013 |
Magazijn |
Uitgeverij De Arbeiderspers, © 2013 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 9159 |
Mark Cloostermans
ob/kt/04 o
Het is allicht omdat Christophe Vekeman meermaals zijn liefde voor countrymuziek heeft beleden, dat ik het plaatsje Abraham ergens in het Amerikaanse Zuiden situeer. Vekeman zelf geeft niet prijs waar zijn nieuwe roman,Marie, zich precies afspeelt. Abraham is een vergeten vlek op de kaart, vlak naast een moeras, waar de baas van café Jimmie Rodgers tegelijk burgemeester is en de plaatselijke politiemacht bestiert.
Die burgemeester, Steven Blanker, heeft last van chronische buikpijn, maar in plaats van een dokter op te zoeken, laat hij die pijn zijn humeur verder vergallen. Al heel lang loopt hij rond met plannen om zijn vrouw Anita te begraven, 'zij het dan niet op het kerkhof'. De buikpijn wordt erger, Blankers 'lontje alsmaar korter' en het gevaar voor Anita groter. Maar daar blijft het niet bij. In Abraham gaan tal van slachtoffers vallen, en niet alleen door Blankers hand.
Vroeg ik me zojuist af waar Abraham zich bevindt? Dat doet niet terzake. De vraag is veeleer wat. Wat is Abraham?
Onprettig
Hoe noem je een dorp waar het hoofd van de politie slaapt in een babydoll, zijn vrouw mannenkleren draagt en hun achterlijke, publiek masturberende zoon naar de naam Karla luistert? Hoe noem je een dorp waar een gehandicapte vrouw beweert gedachten te kunnen lezen en een andere vrouw worstelt met een zwaar lichaamsbeharingprobleem? Waar mensen geloven dat, na de begrafenis, de dode begint 'aan zijn lange reis naar het middelpunt van de aarde, naar de plek dus waar alle begraven doden over de gehele wereld al sinds het ontstaan van het mensdom rustig heen zonken en zich verzamelen'?
Misschien noem je zo'n dorp een nachtmerrie.
Klinkt dat niet allemaal heel ernstig en donker, Cormac McCarthy met een scheut David Lynch? Waar is de auteur gebleven van Een borrel met Barry of Lege jurken?
Net als Vekemans vorige,Een uitzonderlijke vrouw, tapt Marie uit een zwaarmoediger vat. Er is geen sprake meer van prettig gestoorde gekte: de inwoners van Abraham zijn hoogst onprettig gestoord.
Niet dat Marie totaal onherkenbaar is. Vekeman is als stilist, als 'wrochter' van ingenieuze en tot hardop lezen uitnodigende volzinnen, onderschat. Nochtans is hij geen krullendraaier. Het is verleidelijk te denken dat Vekeman jaagt op de perfecte verwoording, le mot juste, maar dat is niet zo: in zijn zinnen jaagt hij op onevenwichten, synoniemen naast elkaar plaatsend totdat opvalt dat ze elkaar niet versterken maar tegenspreken. De taal jaagt op haar betekenis als een hond die zijn staart achterna zit. Het effect is vaak erg amusant, soms hypnotiserend en misschien zelfs filosofisch: de vergeefsheid waarmee zovele van Vekemans personages worstelen, uit zich op het niveau van de taal.
Big bang
Dat alle gebeurtenissen in Abraham zich afspelen in iemands hoofd, valt af te leiden uit kleinigheden. De zwerver Arthur drukt zich uit in over the top vergelijkingen. Personages weten dingen van elkaar die ze onmogelijk kunnen weten, tenzij ze, in wezen, één wezen zijn.
Wiens hoofd zou er geteisterd worden door deze nachtmerrie? Misschien dat van de dokter. Over hem vernemen we in hoofdstuk 1 dat hij twee jaar heeft mogen samenleven met de beeldschone Marie, 'het liefste meisje van de wereld'. Maar Marie is dood. De pijn en de woede daaromtrent deden misschien de agressieve wereld van Abraham ontstaan?
Vekeman is zo beleefd om de lezer een hulplijn te geven. Ergens in het midden staat er opeens: 'Een roman schrijven,Marie getiteld, waarin volgens het adagium van G. Flaubert de schrijver alomtegenwoordig is, maar tezelfdertijd onzichtbaar. Net als God dus'. Vekemans experiment in Flaubert-schrijven is succesvol. Schrijver, ik-verteller, vertelinstantie: ze zijn onzichtbaar, als het ware verdampt in de atmosfeer van Marie en Abraham. En de atmosfeer is alomtegenwoordig.
Later heeft de ik-verteller het ook nog over W.F. Hermans' theorie dat zelfs een mus die uit de dakgoot valt, betekenis moet hebben. Hij stipt aan waarom het prettig is een roman te lezen waarin alles zin heeft: daarin zou 'de dood van Marie dus een functie' hebben.Marie laat zich interpreteren als een big bang van woede en pijn, die een warped universum baart. Niet voor niets luidt het motto van de roman: 'Want uit het verdriet komt de dood voort.'
De auteur: Vlaams schrijver die hoge ogen gooide met zijn vorige,Een uitzonderlijke vrouw.Het boek: onprettig gestoorde personages in een nachtmerrie van een dorp, Abraham.
ONS OORDEEL: een succesvol experiment met cultpotentie.
ob/kt/09 o
Abraham is een onbestemd dorpje, ergens in een moeras, met een inwoner of driehonderd, een getal dat zienderogen slinkt aangezien de immer door buikpijn geplaagde burgemeester Steven Blanker er flink met de bezem door gaat. Vrouw Anita - een gezicht als een koekenpan - is de eerste die gaat, gevolgd door de immer in zijn broek frunnikende zoon Karla, en dat is nog maar het begin. Marie is een heus bloodfest dat, hoe gek dat ook moge klinken, een ode aan de liefde en het geluk wil zijn: het slachten wordt uiteindelijk gestopt door een man die uit is op wraak nadat hem het kosmische onrecht is aangedaan dat zijn geliefde veel te vroeg is gestorven. Aanvankelijk erger je je nog wel eens aan Vekemans typische stijl, die lijkt op het opendraaien van een brandslang in een afgesloten kelder, maar doordat hij met zo veel schwung en pikzwarte humor vertelt, gaat dat alleen maar in zijn voordeel spelen. Z onder twijfel zijn beste boek tot op heden, eentje dat een mens confronteert met zijn duistere geheimen en beweert dat een schrijver misschien wel onzichtbaar mag zijn in zijn werk maar dat hij desalniettemin alomtegenwoordig blijft, wat in deze roman vol lusten en lijken toch enigszins verontrustend is.
(M.V.) ■
30/09/2014
Als auteur lijkt Christophe Vekeman soms op het schizofrene samengaan van een vlotte verteller en een slordige stilist. Dat is in Marie, zijn tiende boek, niet anders. De plot is opgebouwd rond de herinneringen aan een twee jaar durende liefdesgeschiedenis omtrent de Marie van de titel, maar minstens evenveel aandacht gaat uit naar de nevenpersonages die kleurrijk worden geschetst tegen de achtergrond van het afgelegen plaatsje Abraham. De meeste aandacht gaat evenwel naar de ik-verteller, die met zijn snijdende commentaar op alles en iedereen het hele gebeuren domineert. Vekemans probeert in Abraham een enigszins gesloten en eigenzinnig universum te creëren. Maar dat lukt niet helemaal. Enerzijds is er de vlotte verteller die het verhaal los uit de pols vertelt. Die vlotheid wordt nog versterkt door het ik-perspectief van de verteller. Maar tegelijk saboteert Vekeman die stem ook ongewild door zijn stilistische slordigheid. Enerzijds vervalt hij te vaak in banaliteiten: voor de hand liggende beelden en uitdrukkingen, maar vooral ook een te gewild en gezocht effectbejag, en een soms te prominente zelfreflexiviteit (en dan hebben we het nog niet gehad over opvallend herhalende stijlfiguren of uitdrukkingen en de ploertige manier waarop seks ter sprake komt).
Vekemans probeert te hard om iets eigenzinnigs te creëren, waardoor hij zijn doel voorbij schiet. Waar het verhaal ons zou moeten raken, bijvoorbeeld in het geweld of in de tragiek, blijft het gewoon afgelikt. Wat daarbij het meest ergert, is dat tijdens het lezen het gevoel groeit dat Vekemans zelf niet echt om de personages geeft maar ze enkel heeft gecreëerd omwille van een bepaald effect. Een vrouwelijk personage wordt bijvoorbeeld geïntroduceerd als ‘een roodharige, benige kenau die helemaal het type is, uiterlijk gesproken, om een knoert van een haakneus te hebben, wat evenwel geenszins het geval is, zodat er iets helemaal niet lijkt te kloppen aan haar gezicht’. Misschien is dit bedoeld om gevat te zijn, of een brutale vorm van humor, maar het creëert vooral de onmogelijkheid voor het personage om na zo een introductie nog een zweem van menselijkheid te bewaren. Men beeldt zich in dat de auteur/verteller in zijn nopjes is met de inventieve manier waarop hij via een negatieve beschrijving van wat er niet is probeert te typeren wat er wel is, maar het geeft vooral de indruk van een cynische afstand van de auteur waarbij de personages vooral als stilistische effecten worden opgevoerd.
Samen met de vaak slordige schrijfstijl, geeft dit het boek een liefdeloze indruk. Je bekommert je als lezer net zo min om de personages als de auteur/verteller dat doet. Dat is dodelijk voor een roman. Het spelen met bizarre figuren en situaties is al te vaak een masker om toe te dekken dat een auteur niet meer aan de essentie van de roman kan beantwoorden: het creëren van psychologisch afgeronde figuren waarin we iets menselijks herkennen. Het groteske is de populaire stilistische uitwijkmogelijkheid van de slechte psycholoog. Voor de lezer komt het vooral over als effectbejag dat overslaat naar banaliteit.
[Christophe Van Eecke]
Wim Fievez
Nieuwe roman van de Vlaamse schrijver, dichter en performer (1972). De protagonist van deze roman, geschreven vanuit het perspectief van een alwetende verteller, is burgemeester van een abstract gesitueerd, vergeten stadje en tegelijk politiechef en barhouder. Overmand door onbepaalde gevoelens van wraak en mensverachting vermoordt hij zijn vrouw en een van zijn kinderen, een collega agent en diens echtgenote. De gruwelijke handelingen zijn vanuit grote distantie beschreven en komen hierdoor mechanisch en gedetermineerd over. Morele vragen worden niet gesteld. Het is de sfeer die we kennen uit films van Quentin Tarantino. Een stilistisch sterk boek met een absurdistisch plot, karakters als uit een cartoon en een zwart-wit opbouw die we kennen uit slapsticks. Normale druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.