Gids naar Nederlandse musea : op weg naar de kunst
Micky Piller
Micky Piller (Auteur), Eric Broug (Auteur), Mirjam Shatanawi (Auteur), Titia Zoeter (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Thoth, cop. 2013 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : KUNST : 700 ESCHER |
31/10/2014
Maurits Cornelius Escher (1898-1972) is beroemd gebleven om zijn virtuoos uitgevoerde houtsneden, houtgravures en litho’s, die getuigen van een fantasierijke inspiratie en tegelijk van een mathematisch-ingenieus bedachte ruimtelijke vormenopbouw, meestal symmetrisch gestileerd en van een verfijnde esthetiek. De jonge bezocht Zuidelijk-Spanje tweemaal (in de herfst van 1922 en in het voorjaar van 1936) en maakte er kennis met de schatten van de Arabisch-Andalusische cultuur, architectuur en sierkunst. Die kunst bleek een inspiratiebron voor de verglijdende geometrische structuren in Eschers grafiek, met als het meest typische voorbeeld de beroemde reeks Metamorphosen (1939-1940), waarin letters veranderen in geometrische vormen, die op hun beurt overgaan in vissen of vogels, of die via een schaakbordpatroon tot een heuse stad uitgroeien. De complexe opbouw van steeds variërende, nu eens regelmatige dan weer onregelmatige vlakvullingen berust op het gebruik van bepaalde wiskundige patronen. Die patronen in zijn werk vertonen opmerkelijke overeenkomsten met de kunst de islam. En net die overeenkomsten maken het voorwerp uit van de tentoonstelling, waarvan het hier voorgestelde boek het bijproduct is. Dit fraai uitgegeven boek begeleidt inderdaad de dubbeltentoonstelling die van 11 juli tot 3 november 2013, onder twee verschillende titels simultaan plaats vond in Amsterdam (Escher Meets Islamic Art, Tropenmuseum) en in Den Haag (Escher & Schatten uit de islam, Het Paleis). Een eigenlijke catalogus is dit boek niet, maar het toont uiteraard wel een aantal tekeningen, gravures en kunstobjecten die ook op de tentoonstelling(en) te zien waren. Waarbij opgemerkt dient te worden dat de hier gehanteerde term ‘islamitische kunst’ (een Europese vinding uit de negentiende eeuw) intussen toch wat problematisch is geworden, omdat deze naar een godsdienst verwijst en daarmee lijkt te suggereren dat alle cultuur- en/of kunstuitingen in de moslimgebieden tot de islam te herleiden zouden zijn. Quod non natuurlijk, want er is ook daar niet-religieuze, puur profane, wereldse kunst te vinden. De dubbeltentoonstelling Escher & Schatten uit de islam brengt, hoe dan ook, een boeiende en interessante ontmoeting teweeg tussen enerzijds een reeks van Arabische en Perzische kunstvoorwerpen (wandmozaïeken, schalen, kommen en tegels, weefsels, miniaturen in middeleeuwse manuscripten, ivoorinlegwerk op deurpanelen, plafonddecoraties, enz.), daterend van de tiende tot de late negentiende eeuw, en anderzijds het oeuvre van Escher zelf, met zijn verrassend optisch illusionisme dat een brug slaat naar de oneindigheid. Het boek is het resultaat van de medewerking van een aantal auteurs. Micky Priller nam het leeuwendeel op zich: hij bezorgde niet alleen een Escher-biografie en een relaas over zijn Andalusië-reizen, maar ook een over het hele boek verspreid thematisch essay (over inspiratie en ontwerp, wiskundige patronen, variatie en oneindigheid). Specifiek over Escher en de islamitische geometrische patronen handelt een apart, op wiskundige en geometrische theorie gebaseerd hoofdstuk door Eric Broug. De prachtige vormgeving van het boek is oogstrelend en doet niet onder voor de esthetiek van de voorgestelde kunstwerken zelf. Alles bijeen: een waardevolle introductie in een vrij ongewoon onderwerp, dat intelligent en inzichtrijk benaderd wordt, én een verdiende hommage aan een vooraanstaand kunstenaar uit de voorbije eeuw.
[Paul Huys]
Drs. Anna Elisabeth Kruyswijk (MA)
Experts van Escher en de islam gaan samen de vergelijking aan tussen het werk van de bekende Nederlandse kunstenaar M.C. Escher (1898-1972) en historische islamitische grafiek. Na een biografie worden Eschers vlakvullingen, gemaakt tussen 1922 en 1969, door middel van twee essays, een thematisering en beeldvergelijkingen onderzocht. Naast Eschers ontwikkeling in eindeloze mogelijkheden met geometrische patronen en optische illusies, worden voornamelijk Spaanse en Iraanse motieven behandeld die Escher mogelijk heeft gezien. Gedeelde principes van snijpunten, rasters en veelhoeken verzorgen een opmerkelijke verwantschap, die zowel wordt beschreven als getoond. Kwaliteitsafdrukken van uitgewerkte patronen, schetsen met aantekeningen en foto's van islamitische artefacten laten de werkwijze van zowel Escher als islamitische vakmannen zien. In deze overzichtelijke publicatie worden interessante feiten en uitspraken afgewisseld met gedachtegangen van de auteurs. Dit boek is van waarde voor zowel gespecialiseerde kunsthistorici en grafici alsook breed geïnteresseerde cultuurliefhebbers.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.