Plotseling, liefde
Aharon Appelfeld
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Anthos, cop. 2013 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 11552 |
15/05/2014
De onsterfelijke Bartfuss is een merkwaardig boek. Ofschoon Aharon Appelfeld op een bemoedigende wijze op de boekenmarkt aanwezig is met een reeks vertalingen, is deze roman uit 1988 pas nu vertaald, hoewel dit verwoestend portret van een Holocaustoverlevende een van zijn krachtigste geschriften is. Appelfeld (1932) is een van de oudste Israëlische auteurs en dan nog een met een tragisch curriculum. Op achtjarige leeftijd zag hij zijn moeder in het toenmalige Roemenië, nu Oekraïne, voor zijn ogen door Roemeense troepen doodgeschoten worden. Hij kwam met zijn vader in een concentratiekamp terecht, waaruit hij kon ontsnappen om na jarenlang omzwerven in de bossen opgepikt te worden en in Italië terecht te komen. Op zijn veertiende kan hij vanuit Italië naar Israël emigreren. Hij moest er Hebreeuws leren (zijn moedertaal is Duits), de taal waarin hij gaandeweg een reeks romans schreef waarmee hij wereldwijde roem vergaarde. Zijn werk draait om de Holocaust, al is die nooit het concrete onderwerp. Zijn verhalen spelen zich af in de marge van die verschrikking, al is de grenzeloze terreur zo tastbaar aanwezig, zo gesuggereerd dat precies daardoor de herinnering eraan onuitwisbaar blijft. Deze ervaring dwingt de auteur en al zijn personages tot een ingehouden zwijgen. In Appelfelds oeuvre is De onsterfelijke Bartfuss het momentum waarin de schrijver precies het zwijgen, de stilte cultiveert als opperste uitdrukking van de wil om de ondergane verschrikking uit te bannen. De taal is zo ontoereikend om al het leed uit te drukken, dat ze tot wanhoop drijft. Bartfuss is 45, getrouwd met een vrouw, ‘die hij ooit Rosa noemde’ en van wie hij gruwt, net als van zijn twee totaal van hem vervreemde dochters. Hij leeft thuis hoofdzakelijk als een mol in zijn kamer, drijft een schimmig smokkelhandeltje, een precaire broodwinning, waarmee hij in Italië, in transit, begonnen is en waarmee hij ‘een schat’ verdient, die hij zorgvuldig oppot en afschermt van zijn inhalige vrouw en kinderen. De roman brengt verslag uit van Bartfuss’ geïsoleerde leven, dat vooral bestaat uit koffiedrinken, het sprakeloos zitten in cafés, dwalen langs de zee, hier en daar een schaarse ontmoeting met een vroegere lotgenoot met wie een gesprek, dat teleurstelling ademt, onmogelijk is. De bescheiden plot baadt in een lyrische sfeer, beeldt een held uit die geen normaal leven meer kan leiden. Zijn oorlogsverleden, dat nergens uitdrukkelijk aan bod komt, legt beslag op alles in hem wat menselijk is, reduceert hem tot een gruwelijk eenzame uitgestotene, die muurvast zit in een ijzig wantrouwen, waarvoor geen taal bestaat. Dit boek is een blijvend geschrift, ‘het krachtigste portret van een Holocaust-overlevende ooit geschreven’.
[Jos Van Damme]
M.G. van Mourik
Appelfeld werd in 1932 in Roemenië (nu Oekraïne) geboren. Zijn moeder werd in ‘41 doodgeschoten, hijzelf ontsnapte uit een concentratiekamp en overleefde drie jaar in de bossen. Na de oorlog maanden verbleef hij in een zg. Displaced Person Camp in Italië, voor hij in 1946 naar Israël emigreerde. Appelfeld is een meester in het weglaten, hij duidt slechts aan. Zijn ervaringen in het DPC spelen een grote rol in deze roman. Bartfuss werd in Italië ‘de onsterfelijke’ genoemd, maar hij haat die aanduiding. Hij werd een zeer in zichzelf gekeerde man, argwanend, met name tegenover zijn berekenende vrouw en dochters. Hij woont in Jaffa bij de zee -zijn enige vertroosting- heeft een vaste dagindeling van roken, koffiedrinken, cafébezoek en komt alleen thuis om te slapen. Een dochter is getrouwd, de ander woont nog thuis en is geestelijk niet volwaardig. Voor haar koestert Bartfuss nog warme menselijke gevoelens, en zou zijn geld aan haar willen besteden en om uit te breken uit zijn geïsoleerde leven. Deze roman, al in 1988 verschenen, maar nu pas vertaald, wordt gezien als hoogtepunt van Appelfelds werk. Hij blijft fascineren, juist door het slechts aanduiden en door het speciale taalgebruik. Gebonden uitgave op pocketformaat; kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.