Een geschiedenis van België voor nieuwsgierige kinderen (en hun ouders)
Benno Barnard
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Atlas Contact, 2013 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GESCHIEDENIS : BRUSSEL 938.1 BRUSSEL |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Atlas, 1992 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : BRABANT 938.1 BRUSSEL |
31/12/2002
In deze stad wil ik wonen en zwerven, wil ik drinken en ruiken en eten, zo gulzig als ik maar kan, in deze stad zing ik in al mijn talen en ik hoor hoe zij zingt in al haar andere talen. En bovenal, bovenal, in deze stad, in mijn lieve, kapotte, vertrouwde Brussel wil ik me steeds opnieuw niet thuis voelen." Dat ambigue "niet thuis voelen" is zo karakteristiek voor Geert van Istendael (geb. 1947), ex-VRT-journalist en nu zelfstandig publicist. In 1992 schreef hij een briljant essay over Brussel -- zijn geboorte- en woonstad --, dat nu in geactualiseerde vorm wordt heruitgegeven. Samen met Het Belgisch labyrint (Bibnet), een eigenzinnige "gids" door de Belgische geschiedenis, vormt Arm Brussel een moeilijk te overtreffen tweeluik.
Van Istendael heeft een haat-liefde verhouding met zijn stad en slaagt er als geen ander in die paradoxale, meerduidige gevoelens over te brengen. Hij schetst een passioneel, wild, woest, caleidoscopisch Brussel, waar mensen in peis en vree samenleven, terwijl geldbeluste makelaars hele wijken platleggen (met als dieptepunt de Europese Leopoldwijk). Uniek aan Van Istendael is echter dat die subjectieve, gedreven essayistische bovenlaag wordt gestut door een haast wetenschappelijke feitelijke precisie in zijn beschrijvingen en analyses van de stad. Die analyses zijn allround: taalverhoudingen, migratie, stadsecologie, urbanisme, demografie, politiek, economie, cultuur... al die thema's komen aan bod. Zo is Arm Brussel én leerrijk naslagwerk én romanesk essay én politiek statement, maar in ieder geval nooit versuikerd propaganda-instrument genre 'Brussel, onbekend en onbemind', maar ook nooit eendimensionale aanklacht.
Arm Brussel bestaat uit zeven hoofdstukken, samengebracht rond drie thema's. Het eerste thema is de geschiedenis van Brussel, die Van Istendael met verve neerschrijft. Beginnend in het jaar 977 met Karel van Lotharingen en eindigend met het actuele stads- en gewestbestuur, schetst hij tegelijkertijd de grote lijnen van de Brusselse geschiedenis, maar heeft hij ook oog voor stadslegendes en kleine anekdotische details, vaak uit het eigen leven gegrepen. Zijn verhaal is niet rechttoe rechtaan, eerder meanderend met sprongetjes vooruit en achteruit, zonder echter de rode draad te verliezen. Een bijzonder hoofdstuk wijdt hij aan zijn dada, de taalverhoudingen in Brussel. Van Istendael heeft een grote kennis van historische taaltoestanden en benadrukt dat de strijd van onze voorouders voor de rechten van het Nederlands in de eerste plaats een sociale strijd was, die niet mag genegeerd of verkwanseld worden. Hij pleit voor verdere investeringen in het succesvolle Nederlandstalige onderwijs, niet om van de leerlingen nieuwe Vlamingetjes te maken, maar om het Nederlands overal natuurlijk aanwezig te laten zijn. Politiek interessant is Van Istendaels afwijzing van tweetalig onderwijs, gewenst door sommige jonge Vlaamse filologen en antropologen: "Het idee getuigt van een verbijsterende naïviteit en van een volstrekt gebrek aan inzicht in machtsverhoudingen tussen talen. Het is nu al een heidens karwei om die kleine etterbakken Nederlands in hun wederspannige harses te heien..."
Tweede thema is stadsecologie, urbanisatie en ruimtelijke ordening. Ook hier is het weer dansen op de slappe koord van aantrekking en afstoting. Ongenuanceerd negatief is Van Istendael echter over de ongebreidelde inpalming van Brussel door Europa. In een zeer polemisch, virulent, soms wat drammerig hoofdstuk legt hij een link tussen de architecturale bulldozerpolitiek van Europa en het ontbreken van een sociaal Europa met een hart. "Hoewel de Europese Unie straks de grootste concentratie aan geld en macht ter wereld wordt, slaagt ze er niet in om het Schumanplein een hart te geven: dit plein is en blijft vormeloos..."
Het derde thema is de verhouding Van Istendael-Brussel ("Brussel op papier en op straat"). Er is eerst een hoofdstuk over Brussel als historische en hedendaagse literaire stad en dan volgt het orgelpunt: een stadswandeling met Van Istendael als flanerende gids. Hier kan hij ongestoord zijn overdonderende kennis van alle hoekjes en kantjes van Brussel etaleren en zijn passionele gevoelens voor de stad uitbazuinen. [Gunter Bousset]
Dr. J. Kroes
Brusselaar Van Istendael (1947) woont al lang in de Belgische hoofdstad en schreef in 1992 een eerste uitgave onder deze titel. In 2002 volgde een tweede en in 2013 deze zesde herziene en uitgebreide uitgave. Van oudsher was Brussel een grotendeels Nederlandstalige stad, maar na de Franse inval in 1795 veranderde dat. Momenteel is de stad grotendeels Franstalig en Franstaligen koesteren nog steeds een diepe minachting voor het Nederlands en hun sprekers. 'Arm Brussel' slaat op de grote tegenstellingen tussen arm en rijk, maar de regio behoort wel tot de rijkste van Europa. Van Istendael gaat eerst diep in op de historische ontwikkelingen, waar de taaltegenstelling een grote rol speelt. Aan de invloed van andere vreemde talen besteedt hij ook aandacht. Vervolgens gaat hij in op de architectonische min- en pluspunten van de stad en wijdt hij uit over verschillende Brusselse schrijvers. Tot slot is er een kleine stadswandeling. Met gevoel en in bloemrijke taal vertelt hij over zijn stad in dit boek, dat een klein katern met kleurenfoto's heeft.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.