Margriete : roman
Kathleen Vereecken
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Lannoo, 2013 |
YOUNG ADULT : VERE |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Lannoo, 2013 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 14543 |
Jozefien Van Beek
ru/eb/06 f
Louis en Camille worden door hun vader achtergelaten. Hij is zijdehandelaar en zijn kinderen verafgoden hem. Maar wanneer hij naar China vertrekt om zijde te halen keert hij niet meer terug. Broer en zus gaan elk op hun manier om met het verlies. Maar allebei blijven ze hopen. Tegen de achtergrond van de Verlichting vertelt Vereecken een verhaal over de kracht van de geest.
Op ingenieuze wijze laat Vereecken ons afwisselend kijken in het hoofd van Camille en haar jongere broer Louis. Louis' gedachten vormen telkens een intermezzo in het echte verhaal. Prachtig beschrijft ze zijn gedachten: "Ooit doe ik het echt. Dan ga ik weg en laat ik alles achter. Alles en iedereen. Alleen in mijn hoofd neem ik dingen mee. Dat lijkt niets, maar eigenlijk is het heel veel." Dat blijkt wanneer Louis in de gevangenis zit: "Dat de gevangenis niet eens zo erg is (...) De wereld in mij is groter dan de wereld daarbuiten. Ik ben vrij." Of zoals John Milton schreef in Paradise Lost: "The mind is its own place, and in itself can make a heaven of hell, a hell of heaven." Een mooie echo van de Britse dichter.
Naast de liefde van kinderen voor hun vader is er ook de ontluikende liefde tussen Camille en de adellijke Sébastien Chevalier. Een 'histoire d'amour' ontspint zich tegen de achtergrond van het woelige Parijs van de achttiende eeuw, waarin kinderen zomaar van de straat geplukt worden door de politie onder het mom van ordehandhaving. Louis XV verandert in sneltempo van 'Le Bien-Aimé' tot de meest gehate man in Frankrijk.
Zijdeman is een veelzijdig boek. Soms spannend, soms ontroerend. En dat allemaal neergeschreven in sterke, doordachte zinnen. Een mooi verhaal over liefde, opgroeien en loslaten om vrij te kunnen zijn.
Kathleen Vereecken, Zijdeman, Lannoo, 15+, 176 p., 13,99 euro.
Vanessa Joosen
ru/eb/08 f
In Kathleen Vereeckens vorige roman,Ik denk dat het liefde was , groeit hoofdpersonage Léon op in een keiharde wereld: de zoon van filosoof Jean-Jacques Rousseau is ongewenst. InZijdeman is het leed van de hoofdpersonages, Camille en Louis, minder tastbaar. Hun vader is als handelsreiziger in zijde naar China vertrokken, en niet teruggekeerd rond de afgesproken tijd. Broer en zus gaan elk op hun eigen manier om met de onzekerheid van zijn vermissing - hun vertelstemmen wisselen elkaar mooi af. De zestienjarige Camille neemt het heft in handen en probeert haar mannetje te staan in de stoffenwinkel bij haar moeder. Haar vijf jaar jongere broer Louis trekt zich terug en klampt zich vast aan een nestje zijderupsen. Hij is vastberaden om de diertjes groot te brengen en hen zijde te laten kweken. Dan zal zijn vader echt trots op hem zijn.
Het is niet moeilijk om in de ontwikkeling van de rupsen een symbool te zien voor het verwerkingsproces dat het gezin doormaakt. Net zoals de rupsen door hun cocon moeten breken om vlinders te worden, brokkelt de beschermde leefwereld van Camille en Louis af en worden de kinderen er sterker en volwassener door. Hun psychologische ontwikkeling wordt zo met een treffend beeld geschetst. De hoofdstukken sluiten soms af met een intrigerend vignet van Alain Verster - het zijn mysterieuze tussenvoegsels waarin gespeeld wordt met de motieven van bladeren, stoffen en vlinders.
Ondertussen staat Parijs in rep en roer. Er worden geregeld kinderen ontvoerd in geblindeerde koetsen, de politie is corrupt en koning Lodewijk XV en zijn maîtresse Madame de Pompadour worden gewantrouwd door de man in de straat. Het volk mort en komt in opstand. Camille voelt zich aangetrokken door Sébastien Chevalier, maar is hij wel even galant als zijn naam doet vermoeden? Haar pas gewonnen vrijheid brengt risico's mee, en ze wordt meegezogen in een lynchpartij op straat die haar diep schokt.
Onwetendheid
In tegenstelling tot sommige andere boeken van Kathleen Veree cken wordtZijdeman gekenmerkt door ingetogenheid. De dramatische wendingen in het verhaal zijn vrij snel verteld en missen soms effect. Zo wordt Louis het slachtoffer van een ontvoering, maar algauw is hij door de bemiddeling van zijn familie weer vrij. Het is jammer dat dergelijke scènes niet tot hun volle kracht zijn uitgewerkt.
TerwijlIk denk dat het liefde was gedreven werd door een spannende intrige en een indrukwekkende finale, kabbelt de plot vanZijdeman verder en blijven de grote vragen onopgelost. Het getuigt van durf dat Vereecken geen antwoord geeft op de vraag waarom de vader van Camille en Louis verdwenen is. Dat ze met die onwetendheid moeten leven vormt de kern van het verhaal. Maar wat gebeurt er met de ontvoerde kinderen die niet worden gered? Wie zit er achter de ontvoeringen? Hoe evolueert de politieke situatie verder? Met zulke losse eindjes doet Vereecken enerzijds recht aan de geschiedenis, die nooit volledig te bevatten is, zeker niet voor wie er midden in zit. Anderzijds mist de lezer een meeslepend verhaal en een grotere betrokkenheid bij de personages.
Zijdeman biedt zeker een interessant tijdsbeeld en enkele bijzondere literaire bespiegelingen over de onzekerheid van het leven, maar de talenten van Vereecken komen met dit verhaal niet optimaal tot hun recht.
KATHLEEN VEREECKEN
Zijdeman.
Lannoo, 164 blz., 13,99 ?. Met illustraties van Alain Verster. 15+
De auteur: journaliste en jeugdschrijfster, die onder meer de Boekenleeuw won voor 'Ik denk dat het liefde was'.
Het boek: een jeugdroman die zich afspeelt ten tijde van Lodewijk XV.
ONS OORDEEL: bijzonder en ingetogen maar met net te veel losse eindjes.
15/06/2013
Zijdeman, gesitueerd in achttiende-eeuws Parijs, vertelt het waargebeurde verhaal van een verdwenen zijdefabrikant. De vader van Camille en Louis keert niet terug van een lange zijdereis. Is hem iets overkomen, is hij verdwaald, bleef hij achter bij een andere geliefde? Iedereen speculeert, maar we zullen het niet te weten komen. Elk gezinslid probeert het verlies op zijn eigen manier een plek te geven.
Vereecken vertelt dit verhaal voornamelijk vanuit het standpunt van Camille. Zij beleeft als puber het verlies bewuster en verhaalt eerst over de lege plek die haar vader achterliet. Later maakt dit verliesverhaal plaats voor haar eigen ontwikkeling en de historische gebeurtenissen in Parijs ten tijde van Louis XV: er worden kinderen ontvoerd en er breekt een opstand uit.
Louis heeft zo zijn eigen manier om vader te vervangen. Met het zakje vlindereitjes dat hij van zijn pa kreeg, gaat hij aan de slag. Hij zal rupsen voeden en ze zijde laten spinnen. De rupsen zullen zijde leveren en vlinders, die op hun beurt paren en nieuwe eitjes leggen. Dit verhaal vertelt Louis zelf. Zijn fragmenten, in een ander lettertype, behouden de link met de verloren zijdevader via een metafoor van geboorte, dood, verlies, verdriet en wederopstanding. Door Louis te laten ontvoeren, vergroot Vereecken bovendien de spanning en brengt ze Camille nauwer in contact met de politieke realiteit.
Vereecken gaat behoorlijk in de diepte, maar raakt ook veel neventhema’s aan, zoals het verlies van goedgelovigheid, onschuld, schuld en berouw. Camille gaat tamelijk braaf en naïef door het leven, tot ze op eigen houtje andere wijken van Parijs durft te verkennen. Dan wordt ze helemaal opgezogen door de politieke realiteit en kan ze niet meer om de rauwe volwassenheid heen. Ze neemt deel aan de opstand van 1750, waarbij een handlanger van de kinderontvoerders wordt gelyncht, en beseft pas achteraf dat ze zo mee schuldig is aan de dood van een man die slechts een radertje in het geheel was. De schaamte errond verwijdert haar van haar nieuwe liefde Sébastien. Later, wanneer Camille gemoedsrust vindt, zal ze Sébastien opnieuw toelaten. Vereeckens personages zijn menselijk. Ze maken fouten en vergeven elkaar.
Verlies, gemis, ontluikende liefde, klassenverschillen, schuld en boete, de aanloop naar de Revolutie… In Zijdeman zit behoorlijk veel stof. Over de uitwerking van al die zijsporen heeft Vereecken duidelijk nagedacht. De draden haken allemaal netjes in elkaar, waardoor het soms net iets te uitleggerig wordt. Ook de zijde-metafoor over verlies-dood-wedergeboorte is misschien iets te duidelijk. Geloofwaardiger is het geleidelijke loslaten van de hoop dat vader ooit terugkeert: een tergend traag rouwproces dat de roman boven de actualiteit van toen tilt. Vereeckens taal is afgewogen, de zinnen strak gecomponeerd. Over de titel kan je discussiëren. Zijdeman verhaalt over het gemis van een vader, maar is toch vooral het verhaal van Camille. Haar verdwenen vader zal echter altijd aan haar ‘zijde’ blijven staan.
(Dit is een abstract van een artikel van Annelies De Waele. De volledige tekst is verschenen in De Leeswelp 1, 2013.)
[Annelies De Waele]
L.A.A. Kruse
De vader van Camille (16) en Louis (11) is als handelaar in zijde naar China vertrokken en nooit meer teruggekomen. De Vlaamse schrijfster (1962) gebruikt dit familieverhaal van haar grootmoeder als basis voor deze roman, gesitueerd in het 18e-eeuwse Parijs. Broer en zus gaan (in alternerende hoofdstukken in de ik-persoon) elk op hun eigen wijze om met de onzekerheid van de vermissing van hun verafgode vader. Camille helpt flink mee in de stoffenwinkel bij haar moeder, maar is ongeduldig en opstandig, stort zich in de armen van Sébastien Chevalier en is getuige van een lynchpartij die haar diep schokt. Louis is ingetogener, houdt zich, zijn vader indachtig, bezig met het kweken van zijderupsen, wordt slachtoffer van de in opdracht van Louis XV streng optredende politie, maar komt vrij. In mooie taal geschreven novelle, die echter op te veel paarden mikt (liefde, familie, volwassenwording, politiek) en daardoor geen eenheid wordt. Ook zijn de karakteriseringen wat afstandelijk en zijn er wat veel losse eindjes, zodat er na afloop veel vragen overblijven. Minder indrukwekkend dan haar boek ‘Ik denk dat het liefde was’ (2010)* waarvoor ze in 2010 de Boekenleeuw kreeg. Kleine maar ruime druk. Vanaf ca. 15 jaar.
Annie Beullens
ua/an/22 j
'Hij vertrok naar het Verre Oosten om zijde te kopen en kwam nooit meer terug'. Dat is wat een voorouder van de auteur zou overkomen zijn omstreeks 1750. De vader van Camille en Louis is zijdehandelaar en heeft een weefatelier in Parijs. Om aan zijde te komen moet hij naar het zuiden van Frankrijk of naar het Verre Oosten. Dat laatste heeft hij al een keer gedaan maar het is een reis van maanden. Hij wil het nog één keer overdoen. De familie wacht weken, maanden ... maar van hun man en vader horen ze nooit meer iets. Het verhaal over de ontreddering en het bang afwachten en nadien de draad weer opnemen wordt om de beurt gedaan door zijn kinderen. Louis (tien jaar) is de jongste, hij is een dromer en heeft een plan. Hij wil zelf zijderupsen kweken uit de eitjes die zijn vader van zijn laatste reis naar Zuid- Frankrijk meebracht. Op die manier wil hij lange reizen overbodig maken. Camille is vijftien jaar, zij is een doener en ze houdt met haar moeder de weverij en de winkel draaiende. De familie is welstellend. Maar in 1750 onder Louis XV zijn vele Parijzenaars dat niet. Er gaan geruchten dat de politie straatkinderen ontvoert en dat ze gedeporteerd worden naar de nieuw verworven overzeese gebieden. Her en der onstaan volksopstanden in de armenwijken van de stad. Ook Louis wordt opgepakt als hij bladeren van de moerbeiboom gaat halen voor zijn rupsen. Camille stelt alles in het werk om haar broer terug te krijgen. Ze wordt daarbij geholpen door haar aanbidder, Sebastien. Door losgeld te betalen krijgen ze Louis uit de gevangenis. Ondertussen lijkt het kweken van de rupsen aardig te lukken en aan het eind gaat het erop lijken dat Louis zal slagen.
De stukjes waarin Louis aan het woord is, zijn kort en in een ander lettertype dan de stukjes van Camille, die ook langer zijn. Het familiedrama wordt verteld tegen de achtergrond van een onrustig Parijs, de verre voorbode van de grote revolutie. Door de experimenten van Louis leer je ook hoe zijderupsen gekweekt worden. De kinderontvoeringen hebben werkelijk plaats gehad. De politieagenten kregen een premie voor elk opgeruimd straatkind. Na de volksopstand waaraan niet alleen het plebs deelnam, werden drie mannen van lagere stand ter dood veroordeeld. 'Gegoede burgers, ambachtslui en aristocraten werden ongemoeid gelaten. We waren gezuiverd van elke schuld ... Vrijheid kon onnoemelijk wrang smaken, besluit Camille.
Een boeiend historisch verhaal dat tragiek en romantiek mooi weet te verzoenen. De illustraties zijn echter somber, onduidelijk en niet aantrekkelijk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.