Het voorseizoen
David Pefko
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Prometheus, © 2017 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : PEFK |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Prometheus, © 2017 |
VOLWASSENEN : ROMANS : PEFK |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Prometheus, © 2017 |
VOLWASSENEN : ROMANS : PEFK |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Prometheus, © 2017 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 7763 |
Sofie Gielis
ru/eb/03 f
Het was even stil rond David Pefko nadat hij de Gouden Boekenuil won met Het voorseizoen (2012). Een reeks verhuizingen, een baby en een korte gevangenisstraf zorgden voor afleiding. Die opsluiting leverde stof op voor een nieuwe roman.
Beursmakelaar Jerome Kirschenbaum- Jerry voor de vrienden- is het wandelende cliché van de Amerikaanse selfmade man. Zijn ouders hadden een niet zo succesvol investeringskantoor, maar Jerry redde de familienaam met zijn geslaagde zaak die twee verdiepingen inneemt op de chique Madison Avenue. Samen met zijn vrouw Ruth en gehandicapte zoon Andy is hij een graag geziene figuur bij de Joodse jetset van New York. Ruth vult haar dagen met haar kunstcollectie en bezigheden voor liefdadigheidsorganisaties. Alles heeft een plaats in hun leven. Zelfs een zoon met het syndroom van Down kan worden ingepast in het plaatje, want Andy helpt de schijn ophouden dat 'een man die zonder gêne zijn gehandicapte zoon overal mee naartoe sleepte, hem zelfs met trots in de schijnwerpers zette en hem zonder welk vooroordeel dan ook behandelde, een man moest zijn die niets te verbergen kon hebben'.
Uiteraard vult Pefko geen roman met enkel champagnefeestjes en succes. Jerry heeft wel degelijk iets te verbergen: zijn kantoor beslaat nog een derde verdieping waar vier Koreaanse illegalen elke week legitiem ogende afschriften naar Jerry's klanten sturen zodat de buitenwereld al decennialang niet merkt dat hij geen enkel aandeel verhandelt.
Pefko modelleerde Kirschenbaums leven losjes naar het verhaal van Wall-Streetlegende Bernie Madoff, die in 2008 bij het losbreken van de financiële crisis aan de top van een piramidespel bleek te staan. 'Opbrengsten' werden uitbetaald met de investering van nieuwe klanten. Na de crash verloren steeds meer beleggers hun geloof in de beurs en trokken hun investering terug, waardoor de piramide instortte.
Zeepbel
Daar komen de vliegen is volstrekt on-Nederlands, en dat ligt niet alleen aan het onderwerp. Alles in en aan dit boek beweegt weg van de navel. De opbouw is zeer filmisch. De roman is onderverdeeld in korte hoofdstukjes, heeft veel aandacht voor de setting en is telkens in beeld gebracht vanaf de schouder van een ander personage: met slechts kleine aanpassingen kan hij worden omgezet in een filmscript.
De openingsscène is een felroze bar mitswa met flauwe speeches, envelopjes met grote bedragen voor het feestvarken, limousines en theatraal ingestudeerde poses. “'O mijn god', hoorde Jerry Ruth zeggen, 'dat kind is voor het leven verpest.' 'Het gaat nog erger worden', fluisterde hij in haar oor, 'ik heb gehoord dat er een olifant komt.'” De toon is gezet: Pefko toont pure ambitie.
De parallellen met Madoffs verhaal zijn snel duidelijk. Jerry bezwijkt ondanks hoge dosissen kalmeerpillen onder de stress en ook dankzij andere kleine vooruitwijzingen voel je de bui hangen. Toch stelt Pefko de val uit tot ver voorbij het midden van de roman. Zo blaast het boek de zeepbel van de Kirschenbaums tot het uiterste op, maar het vraagt wel wat inspanning van de lezer omdat het verhaal aan de oppervlakte blijft.
Pefko's stijl is veeleer droog en transparant. Hij voegt weinig opvallende woorden of onverwachte wendingen toe. Als er iets beschreven wordt, zijn dat vooral uiterlijkheden zoals het comfort van Kirschenbaums pakken uit babyvicuña of de grandeur van het appartement aan 5th Avenue. De menselijke factoren zitten verstopt in details zoals een trillend ooglid en terloopse opmerkingen als deze: 'Als er iemand bestond die weinig behoefte voelde om mensen uit hun dromen te helpen, dan was het Jerry Kirschenbaum wel.' Maar het duurt tot Kirschenbaums masker afvalt voor Pefko ook dieper op zijn drijfveren ingaat.
Gevleugelde insecten
Het laatste deel, 'Eeuwigdurend afscheid', opent met een veelzeggende scène in Jerry's cel. Op een dag merkt hij dat er een sluipwesp (een van de vele gevleugelde insecten die in de laatste hoofdstukken het boek binnenzwermen) aangetrokken wordt door het stopcontact naast zijn bed. Er is een opening ontstaan tussen het frame en de muur waardoor de wesp steeds naar binnen en terug naar buiten kruipt. Jerry bestudeert de holte in de muur en ontdekt bij het licht van een lucifer een prachtig organisch bouwwerk: het nest van de wesp. 'Het raakte hem diep en toch besloot hij te doen wat hij al dagen van plan was: met zijn kaken op elkaar drukte hij de contactdoos met kracht tegen de wand. De kleine ijzeren grijpertjes klemden zich moeiteloos vast in het cement en alsof het altijd zo geweest was, zat de wandcontactdoos weer keurig in de muur en hing zijn bedlampje eindelijk weer recht.' Het geobsedeerde insect wordt een obsessie voor Jerry: zou de wesp weten dat hij het gedaan had?
Daar komen de vliegen is wat te zuinig met dit soort scènes die de personages voller maken. Een roman over het ophouden van façades heeft uiteraard veel oog voor de bordkartonnen buitenkant van het leven, maar als er een kloppend, etterend hart onder schuilt mag dat al sneller door de laklaag lekken.
Prometheus, 356 blz., 19,99 €.
Marnix Verplancke
ru/eb/01 f
Toen Bernie Madoff eind 2008 opgepakt werd door de Amerikaanse politie kwam een einde aan een piramidespel dat een paar decennia was meegegaan. Effectenmakelaar Madoff trok van over de hele wereld reusachtig veel kapitaal aan door astronomische winsten te beloven en gebruikte die inleg om de zogezegde winsten van eerdere beleggers uit te betalen. Tientallen miljarden dollars zaten in het spel en Madoff kreeg uiteindelijk 150 jaar gevangenisstraf.
In Daar komen de vliegen fictionaliseert David Pefko Madoffs verhaal. Jerry Kirschenbaum heet Pefko’s hoofdpersonage, een zeventiger met in feite maar één echte passie: historische, opwindbare automaten verzamelen. Zijn vrouw Ruth speelt hij genoeg geld toe om haar kunstcollectie op peil te houden en zich iedere dag vol te laten lopen met klassewijn. En dan is er nog zijn veertigjarige zoon Andy, geboren met het syndroom van Down.
Daar komen de vliegen is een roman die je omsluit als warm badwater waar net een scheutje van Ruths peperdure badolie in gegoten is. Pefko vertelt zijn verhaal op Amerikaanse wijze: breed uitgesponnen en met oog voor detail. Ieder personage, van beurstrader tot chauffeur, krijgt een eigen achtergrond en verhaal. Ga rustig achteroverliggen met dit boek en geniet.
Pefko maakt van Jerry een echte mens, iemand die een briefje van honderd dollar in de binnenzak van de poetsvrouw schuift wanneer ze nieuwe schoenen nodig heeft. Ergens weet hij wel dat zijn beleggingspiramide in elkaar moet stuiken, maar zo lang het systeem loopt, is hij dolblij dat hij zijn klanten een mooie rente kan uitkeren, of zijn medewerkers een fikse bonus – net voor zijn zaak op de fles gaat. Een van de mooiste scènes die we de voorbije jaren gelezen hebben, is ongetwijfeld die waarin Jerry, Ruth en Andy voor een laatste keer samen eten. Het spel is ten einde en de dag nadien zal hij opgepakt worden, weet hij, maar zoals Jerry tegen Yanakis zei, de man die hem ontmaskerde: ‘Ik mag dan een schurk zijn, maar ik heb wel een geweten.’
****
Prometheus, 356 blz., € 19,99.
G. Boomsma
De oudere 'gouden jood' Jerry Kirschenbaum lijkt ook in aan het begin van de economische crisis in 2008 een succesvolle belegger van andermans miljoenen. Zijn directe omgeving - zijn vrouw, chauffeur en oppasser van zijn geestelijk gehandicapte zoon - profiteert daarvan. Maar één bankmedewerker heeft hem door en ontmaskert zijn piramidespel, waarna niet alleen Kirschenbaum diep valt. David Pefko (1983, Gouden Boekenuil 2012 voor 'Het voorseizoen') weet van de oplichter van Wall Street een overtuigend verhaal te maken vol schuld en boete. Kirschenbaum kampt met stress en heeft een kwijnend geweten. Hij is een verzamelaar van dure automatons en begint daar steeds meer op te lijken. Voortvarende en subtiel satirische roman over een money manager in New York die misbruik maakt van de hebzucht rond Wall Street. En waarin uiteindelijk niet alleen de geldwolven worden gestraft.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.